Καθώς οι πληθυσμοί σε Ευρώπη, Ασία και ΗΠΑ συνεχίζουν να γερνούν, η σημασία της καλής υγείας στις ηλικίες άνω των 60 είναι ολοένα και μεγαλύτερη. Όπως αναφέρει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, ο πληθυσμός της γης με ηλικιωμένους προβλέπεται να αυξηθεί από 12% το 2015 σε 22% το 2050. Αξίζει να σημειωθεί ότι στη χώρα μας, το προσδόκιμο ζωής για το 2024 έφτασε τα 81,9 έτη. Ωστόσο, σύμφωνα με τη Eurostat, τα υγιή χρόνια ζωής, δηλαδή τα χρόνια κατά τα οποία οι άνθρωποι μπορούν να αυτοεξυπηρετηθούν και είναι ελεύθεροι από περιορισμούς σε δραστηριότητες φτάνουν μόνο τα 66,6 έτη στην Ελλάδα. Αυτό σημαίνει ότι ο μέσος Έλληνας περνά τα τελευταία 15,3 χρόνια της ζωής του με κακή φυσική κατάσταση, σημαντικούς περιορισμούς και χωρίς να μπορεί να αυτοεξυπηρετηθεί σε κάποιο βαθμό.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, η κατάπτωση που παρατηρείται κατά την τρίτη ηλικία εν μέρει οφείλεται σε διάφορους παράγοντες του τρόπου ζωής, όπως η ανθυγιεινή διατροφή, το κάπνισμα, η έλλειψη ύπνου, η καθιστική ζωή, το χρόνιο στρες και η κοινωνική απομόνωση.
Όμως, μια νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό PLOS One δείχνει ότι είναι εφικτό οι άνθρωποι άνω των 60 να ανακτήσουν την «ιδανική φυσική κατάστασή τους», αν υιοθετήσουν πιο υγιεινές συνήθειες.
Τι είναι η «ιδανική φυσική κατάσταση
Στη μελέτη αναλύθηκαν δεδομένα υγείας από περισσότερους από 8.000 άτομα άνω των 60 ετών, τα οποία δεν πληρούσαν τα κριτήρια της ιδανικής φυσικής κατάστασης.
«Με τον όρο ιδανική φυσική κατάσταση, εννοούμε την απουσία περιορισμών στις καθημερινές δραστηριότητες, την έλλειψη σοβαρών ψυχικών διαταραχών, προβλημάτων μνήμης ή εξουθενωτικού πόνου, καθώς και την ύπαρξη ισχυρού κοινωνικού δικτύου. Περιλαμβάνει επίσης υψηλά επίπεδα σωματικής και ψυχικής υγείας, ευτυχίας και ικανοποίησης από τη ζωή, ανεξάρτητα από το πόσες χρόνιες παθήσεις μπορεί να έχει κανείς», εξήγησε η επικεφαλής της μελέτης, Mabel Ho, διδάκτορας του Πανεπιστημίου του Τορόντο.
Υγιεινές συνήθειες που κάνουν τη διαφορά
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι όσοι διατηρούσαν υγιεινές συνήθειες (όπως το να παραμένουν σωματικά δραστήριοι, να μην καπνίζουν, να κοιμούνται καλά και να προλαμβάνουν χρόνιες παθήσεις όπως ο διαβήτης ή η οστεοπόρωση) είχαν πολύ περισσότερες πιθανότητες να ανακτήσουν την ιδανική φυσική κατάστασή τους μέσα σε τρία χρόνια.
«Η μελέτη δείχνει ότι ακόμη και μετά από δύσκολες περιόδους, οι ηλικιωμένοι μπορούν να ξαναβρούν τη φόρμα τους», δήλωσε η Esme Fuller-Thomson, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο.
Σύμφωνα με την ίδια, «η σωματική δραστηριότητα, η διατήρηση υγιούς βάρους, η σωστή διαχείριση των χρόνιων παθήσεων και η φροντίδα της ψυχικής και κοινωνικής ευεξίας είναι παράγοντες-κλειδιά που βελτιώνουν την ποιότητα ζωής».
Η Fuller-Thomson πρόσθεσε ότι αυτά μπορούν να ενισχυθούν με προγράμματα ειδικά σχεδιασμένα για ηλικιωμένους, όπως μαθήματα γυμναστικής, δράσεις αυτοδιαχείρισης χρόνιων παθήσεων και υποστήριξη ψυχικής υγείας.
Ένα ακόμη σημαντικό εύρημα ήταν ότι όσοι είχαν ήδη καλή ψυχολογική και συναισθηματική κατάσταση στην αρχή της μελέτης είχαν σχεδόν πέντε φορές περισσότερες πιθανότητες να φτάσουν σε άριστη ευεξία στην τριετία.
Η γήρανση δεν σημαίνει αναπόφευκτη παρακμή
Η Μanisha Parulekar, διευθύντρια της Γηριατρικής στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Hackensack, σχολίασε ότι τα αποτελέσματα είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά.
«Ξέρουμε ότι η άσκηση, η αποχή από το κάπνισμα και οι κοινωνικές σχέσεις συμβάλλουν στην ευεξία. Το να βλέπουμε ότι σχεδόν το ένα τέταρτο των ηλικιωμένων που δυσκολεύονταν κατάφεραν να ανακτήσουν την άριστη ευεξία τους μέσα σε τρία χρόνια με την κατάλληλη στήριξη, ανατρέπει την αντίληψη ότι η γήρανση είναι μια αργή και αναπόφευκτη παρακμή», ανέφερε.
Όπως πρόσθεσε, «η έρευνα αυτή δείχνει την ανάγκη συνδυασμού πολιτικών υγείας και κοινωνικής μέριμνας ώστε να στηριχθεί η ποιότητα ζωής, να μειωθεί το βάρος στο σύστημα υγείας και να ενισχυθεί η ενεργός και υγιής γήρανση».
Τι να κρατήσετε
Ο David Cutler, οικογενειακός γιατρός στο Providence Saint John’s Health Center, σημείωσε ότι η μελέτη δίνει 2 βασικά διδάγματα:
«Πολλοί παράγοντες που μας επηρεάζουν όταν είμαστε νέοι, μπορεί να έχουν αρνητικό αντίκτυπο αργότερα, αλλά αυτό δεν είναι μόνιμο. Η ανθεκτικότητα και οι αλλαγές στον τρόπο ζωής μπορούν να αντιστρέψουν την κατάσταση», εξήγησε.
«Δεν χρειάζονται ακριβά συμπληρώματα ή θεραπείες. Η σωστή διατροφή, η διακοπή του καπνίσματος, η τακτική άσκηση, η καλή διαχείριση των χρόνιων παθήσεων, ο καλός ύπνος, η πρόληψη πτώσεων και η κοινωνική αλληλεπίδραση είναι χαμηλού κόστους τρόποι βελτίωσης της ζωής στην τρίτη ηλικία», τόνισε.
