Ερευνητές από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Duke ανέπτυξαν μία πειραματική ένωση που μπορεί να προσφέρει αποτελεσματική ανακούφιση από τον πόνο, αποφεύγοντας τα δυσμενή αποτελέσματα που συνδέονται με τα οπιοειδή.
Η ένωση, με την ονομασία SBI-810, έχει σχεδιαστεί ώστε να ενεργοποιεί έναν συγκεκριμένο μηχανισμό ανακούφισης του πόνου στο νευρικό σύστημα, χωρίς να ενεργοποιεί τις οδούς που σχετίζονται με τον εθισμό και άλλες επιπλοκές των οπιοειδών.
Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στις 19 Μαΐου και βασίζονται σε μελέτες σε ζώα, οι οποίες έδειξαν ότι η SBI-810 μειώνει την αντίδραση στον πόνο σε διάφορα προκλινικά μοντέλα.
Εστιασμένη ανακούφιση μέσω συγκεκριμένου υποδοχέα
Σε αντίθεση με τα οπιοειδή, τα οποία επηρεάζουν πολλαπλά κυτταρικά σήματα, η SBI-810 ενεργοποιεί επιλεκτικά τον υποδοχέα νευροτενσίνης 1 (neurotensin receptor 1, NTR1), μια πρωτεΐνη που βρίσκεται σε νευρώνες και σε περιοχές του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού που σχετίζονται με την επεξεργασία του πόνου.
Η ένωση χρησιμοποιεί μια φαρμακολογική στρατηγική που ονομάζεται επιλεκτική ενεργοποίηση (biased agonism) για να διεγείρει την οδό σηματοδότησης της β-αρεστίνης-2 (β-arrestin-2). Αυτή η οδός έχει συνδεθεί με αναλγησία χωρίς τις συνήθεις παρενέργειες των οπιοειδών.
Σε μελέτες με ποντίκια, η SBI-810 μείωσε σημεία οξέος και χρόνιου πόνου, συμπεριλαμβανομένων αντιδράσεων μετά από χειρουργικές τομές, κατάγματα και νευρικές βλάβες.
Επίσης, ενίσχυσε τη δράση των οπιοειδών όταν χορηγήθηκε ταυτόχρονα, επιτρέποντας τη χρήση μικρότερων δόσεων για το ίδιο επίπεδο ανακούφισης.
«Αυτό που κάνει την ένωση συναρπαστική είναι ότι είναι και αναλγητική και μη οπιοειδής», δήλωσε ο Δρ. Ru-Rong Ji.
Λιγότερες παρενέργειες σε σύγκριση με τις υπάρχουσες θεραπείες
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η SBI-810 δεν προκαλεί τις συνήθεις παρενέργειες των οπιοειδών, όπως δυσκοιλιότητα ή ανοχή, η οποία συχνά οδηγεί σε αυξανόμενες δόσεις. Επίσης, ξεπέρασε την γκαμπαπεντίνη (gabapentin), ένα τυπικό φάρμακο για νευροπαθητικό πόνο, σε τεστ που αξιολόγησαν σημάδια δυσφορίας, και δεν προκάλεσε υπνηλία ή γνωστική εξασθένηση.
Όταν συγκρίθηκε με την ολισεριδίνη (oliceridine), ένα νεότερο εγκεκριμένο οπιοειδές που χρησιμοποιείται κλινικά, η SBI-810 είχε παρόμοια ή καλύτερη απόδοση σε ορισμένα μοντέλα και προκάλεσε λιγότερα σημάδια στρες στα ποντίκια.
Επόμενα βήματα ανάπτυξης
Αν και η SBI-810 βρίσκεται ακόμη σε πρώιμο στάδιο ανάπτυξης, η ερευνητική ομάδα έχει εξασφαλίσει αρκετές πατέντες για την ένωση και τους μηχανισμούς της.
Υπάρχουν σχέδια για μετάβαση σε κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους. Αν αυτές είναι επιτυχείς, το φάρμακο θα μπορούσε να αποτελέσει μέρος μιας νέας κατηγορίας μη οπιοειδών αναλγητικών, κατάλληλων για την αντιμετώπιση μετεγχειρητικού και νευροπαθητικού πόνου.
