Σπάνιες γενετικές παραλλαγές συνδέονται με την αριστεροχειρία

Σπάνιες γενετικές παραλλαγές συνδέονται με την αριστεροχειρία
Δευτέρα, 08/04/2024 - 12:26

Μία νέα έρευνα έψαξε για γενετικές παραλλαγές σε αλληλουχίες που κωδικοποιούν πρωτεΐνες ώστε να εξηγήσει την αριστεροχειρία.

Ο Clyde Francks, γενετιστής και νευροεπιστήμονας στο Ινστιτούτο Ψυχογλωσσολογίας Max Planck στο Nijmegen, στην Ολλανδία, και η ομάδα του ανέλυσαν γενετικά δεδομένα 313.271 δεξιόχειρων και 38.043 αριστερόχειρων, από τη UK Biobank, αποκαλύπτοντας παραλλαγές σε ένα γονίδιο τουμπουλίνης, που ονομάστηκε TUBB4B, και οι οποίες ήταν 2,7 φορές πιο συχνές στους αριστερόχειρες παρά στους δεξιόχειρες.

Οι μικροσωληνίσκοι θα μπορούσαν να επηρεάσουν την ευαισθησία των χεριών επειδή σχηματίζουν «βλεφαρίδες» - προεξοχές που μοιάζουν με τρίχες στις κυτταρικές μεμβράνες - οι οποίες μπορούν να κατευθύνουν τις ροές υγρών με ασύμμετρο τρόπο κατά την ανάπτυξη.

Παρά το γεγονός ότι επηρεάζουν μόνο ένα μικρό ποσοστό των ανθρώπων σε αυτό το σημαντικό σύνολο δεδομένων, οι σπάνιες παραλλαγές «μπορούν να δώσουν ενδείξεις για τους αναπτυξιακούς μηχανισμούς της ασυμμετρίας του εγκεφάλου σε όλους», λέει ο Francks. Προσθέτει ότι αυτά τα ευρήματα ανοίγουν το δρόμο για μελλοντική μελέτη για τον προσδιορισμό του τρόπου με τον οποίο οι μικροσωληνίσκοι, οι οποίοι έχουν μοριακό «χεράκι», μπορούν να δώσουν μια «ασύμμετρη συστροφή» στην πρώιμη ανάπτυξη του εγκεφάλου.

48 κοινές γενετικές παραλλαγές που σχετίζονται με την αριστεροχειρία

Προηγούμενες μελέτες που εξέταζαν δεδομένα σε όλο το γονιδίωμα από την UK Biobank βρήκαν 48 κοινές γενετικές παραλλαγές που σχετίζονται με την αριστεροχειρία, οι οποίες βρίσκονταν κυρίως σε μη κωδικοποιητικές περιοχές του DNA. Αυτές περιελάμβαναν τμήματα που μπορούσαν να ελέγξουν την έκφραση γονιδίων που σχετίζονται με τουμπουλίνες. Αυτές οι πρωτεΐνες συγκεντρώνονται σε μακρά, σωληνωτά νήματα που ονομάζονται μικροσωληνίσκοι, τα οποία ελέγχουν τα σχήματα και τις κινήσεις των κυττάρων.

Κατά τη διάρκεια του εμβρυϊκού σταδίου της ανθρώπινης ανάπτυξης, το αριστερό και το δεξί ημισφαίριο του εγκεφάλου συνδέονται διαφορετικά, γεγονός που καθορίζει εν μέρει τις έμφυτες συμπεριφορές, όπως προς τα πού κλίνουμε όταν αγκαλιάζουμε κάποιον, από ποια πλευρά του στόματός μας τείνουμε να μασάμε την τροφή μας και, ασφαλώς ποιο χέρι είναι το κυρίαρχό μας. Το αριστερό χέρι είναι το κυρίαρχο για περίπου το 10% του πληθυσμού.

Επειδή οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν ξεκάθαρη προτίμηση για το ένα χέρι έναντι του άλλου, η εύρεση γονιδίων που συνδέονται με αυτή τη διαδικασία μπορεί να δώσει ενδείξεις για τη γενετική βάση της αριστερής και δεξιάς ασυμμετρίας του εγκεφάλου.

Τελευταία τροποποίηση στις 08/04/2024 - 12:36