Περισσότερα από 55 εκατομμύρια άτομα σε όλο τον κόσμο ζουν με άνοια, με τη νόσο Αλτσχάιμερ να αποτελεί τη συχνότερη μορφή της, συμβάλλοντας στο 60% έως 70% των περιπτώσεων. Το να ζει κανείς με τη νόσο Αλτσχάιμερ σημαίνει ότι πάσχει από μία προοδευτική διαταραχή που προκαλεί εκφύλιση και θάνατο των εγκεφαλικών κυττάρων, οδηγώντας σε συνεχή επιδείνωση της μνήμης, της σκέψης και της ικανότητας εκτέλεσης καθημερινών δραστηριοτήτων.
Δυστυχώς, όσο η ασθένεια εξελίσσεται, ακόμα και οι βασικές δραστηριότητες και η επικοινωνία γίνονται δύσκολες.
Πολλοί παράγοντες επηρεάζουν τον κίνδυνο ανάπτυξης άνοιας, με κάποιους να βρίσκονται εντελώς πέρα από τον έλεγχό μας. Η γήρανση είναι ο σημαντικότερος παράγοντας κινδύνου, καθώς τα άτομα άνω των 65 ετών είναι πιο ευάλωτα. Η γενετική επίσης διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο, με συγκεκριμένες γενετικές μεταλλάξεις να συνδέονται άμεσα με τη νόσο Αλτσχάιμερ.
Ωστόσο, πέρα από τους αμετάβλητους αυτούς παράγοντες, ορισμένες επιλογές τρόπου ζωής μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση του κινδύνου γνωστικής εξασθένησης, και η διατροφή είναι ένα βασικό κομμάτι του παζλ.
Κάποιες από τις καλύτερες τροφές για την υγεία του εγκεφάλου είναι τα άγρια βατόμουρα πλούσια σε αντιοξειδωτικά, τα πράσινα λαχανικά για τις βιταμίνες του συμπλέγματος Β, ο σολομός για τα αντιφλεγμονώδη λιπαρά του οξέα, τα μαύρα φασόλια για τις φυτικές τους ίνες και τα καρύδια, η καλύτερη πηγή φυτικού ωμέγα-3 ALA μεταξύ των ξηρών καρπών.
Υπάρχουν όμως και τροφές, που πρέπει να αποφεύγονται όταν στοχεύουμε στην υποστήριξη της εγκεφαλικής υγείας και τα ζαχαρωτά βρίσκονται στην κορυφή αυτής της λίστας.
Γιατί πρέπει να περιορίσετε τα ζαχαρωτά
Το να λάβετε κάποαι μέτρα για τη μείωση του κινδύνου άνοιας είναι ένα θετικό βήμα για την εγκεφαλική υγεία.
Αν και δεν υπάρχει μία μόνο τροφή που προκαλεί άνοια, τα ζαχαρωτά με υψηλή περιεκτικότητα σε πρόσθετα σάκχαρα είναι στην κορυφή της λίστας των τροφών που πρέπει να περιοριστούν σε μια διατροφή φιλική προς τον εγκέφαλο. «Τα ζαχαρωτά δεν είναι φίλοι του εγκεφάλου σας», αναφέρουν οι διατροφολόγοι.
Η υπερβολική κατανάλωση πρόσθετων σακχάρων διπλασιάζει τον κίνδυνο άνοιας. Αυτό περιλαμβάνει τη ζάχαρη από τα ζαχαρωτά, αλλά και από άλλα γλυκά όπως γλυκίσματα, ροφήματα καφέ με προσθήκη ζάχαρης και αναψυκτικά.
Οι ερευνητές θεωρούν ότι τα υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα και ινσουλίνης αποτελούν παράγοντες κινδύνου για Αλτσχάιμερ, επειδή η ινσουλινοαντίσταση μπορεί επίσης να εμφανιστεί στον εγκέφαλο και να επηρεάσει τη μνήμη.
Φυσικά, όλα μπορούν να καταναλωθούν με μέτρο σε ένα υγιεινό, ισορροπημένο διατροφικό πλάνο. Αν και δεν είναι κακό να τα καταναλώνετε περιστασιακά, η έρευνα έχει δείξει ότι μία διατροφή που είναι σταθερά πλούσια σε πρόσθετα σάκχαρα μπορεί να αυξήσει τη συσσώρευση αμυλοειδούς πλάκας στον εγκέφαλο.
Αυτές οι πλάκες διαταράσσουν το σύστημα επικοινωνίας του εγκεφάλου μας και οι επιστήμονες έχουν διαπιστώσει ότι άτομα με νόσο Αλτσχάιμερ τείνουν να έχουν περισσότερες από αυτές τις πλάκες.
Κάθε 10 γραμμάρια πρόσθετης ζάχαρης που καταναλώνονταν ημερησίως (που ισοδυναμούν με 2½ κουταλάκια ζάχαρης ή 8 ζαχαρωτά τύπου gummy) συσχετίζονταν με αύξηση κατά 1,3% έως 1,4% στον κίνδυνο ανάπτυξης νόσου Αλτσχάιμερ.
Άλλοι τρόποι για να μειώσετε τον κίνδυνο άνοιας
Ο περιορισμός των γλυκών ζαχαρωτών δεν εγγυάται ότι δεν θα αναπτύξετε άνοια, αλλά αποτελεί ένα θετικό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. Μαζί με τη μείωση της πρόσληψης πρόσθετης ζάχαρης στη διατροφή σας, ακολουθούν και άλλοι τρόποι για να μειώσετε τον κίνδυνο άνοιας:
- Ασκηθείτε, συνδυάζοντας αερόβια άσκηση με ασκήσεις ενδυνάμωσης
- Αν καπνίζετε, κάντε τα πρώτα βήματα για να το κόψετε
- Περιορίστε την κατανάλωση αλκοόλ. Αν πίνετε τακτικά, προσπαθήστε να το κάνετε με μέτρο. Η υπερβολική κατανάλωση σχετίζεται με γνωστική εξασθένηση.
- Διατηρήστε κοινωνικές επαφές. Η κοινωνική αλληλεπίδραση ενισχύει σημαντικά τη γνωστική λειτουργία.
- Αν έχετε χρόνιες ασθένειες, όπως υπέρταση ή διαβήτη, φροντίστε να τις διαχειρίζεστε σωστά. Η σκλήρυνση των αρτηριών και των αιμοφόρων αγγείων μπορεί να βλάψει τον εγκέφαλο.
- Εντάξτε στη διατροφή σας τροφές φιλικές προς τον εγκέφαλο.
Η δίαιτα MIND δίνει έμφαση σε τροφές όπως τα δημητριακά ολικής άλεσης, οι ξηροί καρποί, τα μούρα, τα λαχανικά και το ελαιόλαδο, οι οποίες, μπορεί να υποστηρίξουν την υγεία του εγκεφάλου. Η εγκεφαλικά ευεργετική δίαιτα MIND, περιορίζει τροφές με υψηλά κορεσμένα λιπαρά και πρόσθετα σάκχαρα, επειδή και τα δύο συνδέονται με οξειδωτικό στρες, φλεγμονή και τις πλάκες και τα νευροϊνιδιακά συμπλέγματα που σχετίζονται με το Αλτσχάιμερ.
