Η κατανάλωση ζάχαρης αποτελεί μια βαθιά ριζωμένη συνήθεια στη σύγχρονη διατροφή, που δεν συνδέεται μόνο με τη γεύση, αλλά και με τον τρόπο λειτουργίας του εγκεφάλου. Οι ερευνητές γνωρίζουν πλέον ότι η ζάχαρη δρα με μηχανισμούς παρόμοιους με εκείνους των εθιστικών ουσιών, καθώς ενεργοποιεί τα ίδια κέντρα ανταμοιβής που διεγείρουν την απελευθέρωση ντοπαμίνης. Όταν η πρόσληψη είναι συχνή, ο εγκέφαλος «μαθαίνει» να αναζητά αυτό το ερέθισμα, οδηγώντας σε έναν κύκλο επιθυμίας και κατανάλωσης που δύσκολα σπάει.
Όταν μειώνετε ή διακόπτετε απότομα τη ζάχαρη, ο εγκέφαλος αντιδρά με τρόπο παρόμοιο με αυτόν της στέρησης. Τις πρώτες ημέρες μπορεί να νιώθετε κόπωση, ευερεθιστότητα, αλλαγές στη διάθεση και έντονη ανάγκη για κάτι γλυκό. Η διαιτολόγος Marjorie Nolan Cohn εξηγεί ότι αυτή η φάση οφείλεται στη μείωση των επιπέδων ντοπαμίνης, καθώς ο οργανισμός χρειάζεται χρόνο για να προσαρμοστεί στη νέα ισορροπία χωρίς τη συνεχή τροφοδότηση με ζάχαρη.
Τις πρώτες τρεις έως πέντε ημέρες χωρίς ζάχαρη, ο εγκέφαλος προσπαθεί να επανέλθει σε ισορροπία. Είναι η δυσκολότερη περίοδος, αλλά και η πιο κρίσιμη, καθώς το σώμα αρχίζει να ρυθμίζει ξανά τα επίπεδα γλυκόζης και ινσουλίνης. Από τη δέκατη ημέρα και μετά, οι περισσότεροι άνθρωποι νιώθουν τη διάθεση και την ενέργειά τους να σταθεροποιούνται. Ο εγκέφαλος πλέον βρίσκει άλλες πηγές ντοπαμίνη, από την άσκηση, τη μουσική, την κοινωνική επαφή, ακόμη και τον καλό ύπνο.
Μετά την τρίτη εβδομάδα, το σύστημα ανταμοιβής έχει σχεδόν επαναπρογραμματιστεί. Οι υποδοχείς ντοπαμίνης γίνονται λιγότερο «πεινασμένοι» και η ζάχαρη δεν προκαλεί πια την ίδια έντονη ευχαρίστηση. Πολλοί παρατηρούν ότι έχουν πιο καθαρό μυαλό, καλύτερη συγκέντρωση και σταθερότερη διάθεση. Στην πράξη, χρειάζονται περίπου δεκατέσσερις ημέρες για να μειωθούν οι έντονες λιγούρες και έως τριάντα ημέρες για να σβήσει ο εγκέφαλος την παλιά συνήθεια. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα ξαναθελήσετε μια σοκολάτα, αλλά η επιθυμία θα είναι πιο ήπια και ελεγχόμενη, αναφέρει το Verywell Mind.
Η υποστήριξη του οργανισμού σε αυτή τη μετάβαση είναι σημαντική. Η επαρκής ενυδάτωση μειώνει τη λανθασμένη αίσθηση πείνας για γλυκό, ο ποιοτικός ύπνος εξισορροπεί τις ορμόνες της πείνας, ενώ τα φρούτα προσφέρουν φυσικά σάκχαρα μαζί με φυτικές ίνες που διατηρούν σταθερή τη γλυκόζη. Χρήσιμο είναι επίσης να αναγνωρίζετε πότε η επιθυμία για γλυκό πηγάζει από συναισθηματική ανάγκη και όχι από πραγματική πείνα, ένα βήμα που κάνει τη διαφορά στη μακροπρόθεσμη επιτυχία.
