Αυξάνει το πρήξιμο, επιδεινώνει την καρδιαγγειακή υγεία ή προάγει την οστεοπόρωση. Αυτές είναι μερικές από τις πιθανές συνέπειες της υπερβολικής κατανάλωσης αλατιού.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), η μέση πρόσληψη νατρίου είναι 4.310 γραμμάρια την ημέρα, δηλαδή υπερδιπλάσια από τη συνιστώμενη πρόσληψη (2.000 mg την ημέρα). Οι κίνδυνοι που αναφέρθηκαν παραπάνω είναι λίγο πολύ γνωστοί, αλλά υπάρχουν και άλλοι για τους οποίους τα επιστημονικά στοιχεία πρέπει να εμβαθύνουν, όπως η σχέση μεταξύ της υψηλής πρόσληψης αλατιού και του κινδύνου εμφάνισης καρκίνου του στομάχου ή του στομάχου, του πέμπτου πιο κοινού όγκου και της τέταρτης πιο συχνής αιτίας θανάτου από καρκίνο στον κόσμο.

«Η υπερβολική πρόσληψη αλατιού μπορεί να έχει διπλή επίδραση στα αρχικά στάδια της γαστρίτιδας και της ατροφίας του γαστρικού βλεννογόνου. Η βλάβη του γαστρικού βλεννογόνου θα μπορούσε να αυξήσει τον αποικισμό βακτηρίων, όπως το Helicobacter pylori, οδηγώντας σε χρόνια γαστρίτιδα, μια κατάσταση που σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης γαστρικού καρκίνου», λέει η María José Safont, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ισπανικής Εταιρείας Ιατρικής Ογκολογίας (SEOM).

Το γεγονός ότι το αλάτι επιδεινώνει την επένδυση του γαστρικού βλεννογόνου δεν προκαλεί μόνο γαστρίτιδα, αλλά και φλεγμονή και αύξηση της σύνθεσης του DNA και του κυτταρικού πολλαπλασιασμού, «θέτοντας έτσι τις βάσεις για την ανάπτυξη αυτού του όγκου», λέει η Beatriz García Paredes, ιατρική ογκολόγος στο Hospital Clínico San Carlos, η οποία συμφωνεί επίσης ότι η υψηλή πρόσληψη νατρίου προάγει την καρκινογόνο δράση των λοιμώξεων από το Helicobacter pylori, «που είναι ο καλύτερα περιγραφόμενος πρωταρχικός παράγοντας κινδύνου για τον καρκίνο του στομάχου».

Αναφέρεται σε πρόσφατη έκθεση που βρήκε ισχυρές ενδείξεις ότι η κατανάλωση τροφίμων διατηρημένων σε αλάτι αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του στομάχου, «ενώ τα στοιχεία για τη συσχέτιση μεταξύ της συνολικής χρήσης αλατιού ή επιτραπέζιου αλατιού και του καρκίνου του στομάχου είναι περιορισμένα, γεγονός που οφείλεται εν μέρει στην έλλειψη αξιόπιστων μεθόδων για την εκτίμηση της διαιτητικής πρόσληψης νατρίου (με τη χρήση γευστικών προτιμήσεων, ερωτηματολογίων συχνότητας κατανάλωσης τροφίμων, διαιτητικών συμπεριφορών και άλλων μεθόδων)», εξηγεί.

«Δεν υπάρχουν αρκετά επιστημονικά στοιχεία για να απαντηθεί αυτό το ερώτημα, δεδομένης της ανομοιογένειας των μεθόδων που χρησιμοποιούνται στις διάφορες μελέτες για την αξιολόγηση της κατανάλωσης αλατιού», απαντά ο García. Από την άλλη πλευρά, ο ογκολόγος αναφέρει ότι μεγάλο μέρος των ερευνών που έχουν ασχοληθεί με αυτή τη σχέση έχει διεξαχθεί σε χώρες της Ανατολικής Ασίας και έχει επικεντρωθεί σε τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε αλάτι ή διατηρημένα σε αλάτι, όπως τα λαχανικά τουρσί και τα αποξηραμένα παστά ψάρια. Επίσης, «δεν έχουν εξετάσει τη συσχέτιση με τον ανατομικό υπότυπο του καρκίνου και οι περισσότερες δεν λαμβάνουν υπόψη την κατάσταση μόλυνσης από Helicobacter pylori», προσθέτει.

Έτσι, «οι δίαιτες που είναι πολύ πλούσιες σε αλατισμένα και καπνιστά τρόφιμα, τυπικές για χώρες όπως η Ιαπωνία, η Κορέα και η Κίνα, οι δίαιτες με χαμηλή περιεκτικότητα σε φρέσκα φρούτα και λαχανικά, καθώς και οι υψηλές συγκεντρώσεις νιτρικών στα τρόφιμα συμβάλλουν στην ανάπτυξη καρκίνου του στομάχου», προειδοποιεί ο Safont.

Άλλοι παράγοντες κινδύνου για τον καρκίνο του στομάχου

Η SEOM επισημαίνει και άλλους παράγοντες που μπορεί να ευνοούν την ανάπτυξη καρκίνου του στομάχου:

• Περιβαλλοντικοί παράγοντες, όπως η κακή προετοιμασία των τροφίμων, η έλλειψη ψύξης και το κακό νερό (το οποίο μπορεί να έχει υψηλές συγκεντρώσεις νιτρικών ή Helicobacter pylori).
• Το κάπνισμα και το αλκοόλ, τα οποία αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης πολλών όγκων, όχι μόνο όγκων στο στομάχι.
• Γενετικοί ή οικογενειακοί παράγοντες. Σε σπάνιες περιπτώσεις, ο καρκίνος αυτός συνδέεται με γενετικούς παράγοντες. Για παράδειγμα, στο κληρονομικό σύνδρομο διάχυτου διάχυτου γαστρικού καρκίνου, ένα ή περισσότερα μέλη της ίδιας οικογένειας πάσχουν από αυτόν τον όγκο λόγω μετάλλαξης σε ένα γονίδιο που ονομάζεται Ε-καντερίνη. Ομοίως, η επίπτωση είναι δύο έως τρεις φορές υψηλότερη σε όσους έχουν πολλά μέλη της οικογένειας που έχουν διαγνωστεί με γαστρικό καρκίνο, ακόμη και αν δεν έχει εντοπιστεί καμία υποκείμενη γενετική αλλοίωση στην εν λόγω οικογένεια.

Προδιαθεσικές ασθένειες ή καταστάσεις

Ορισμένες παθολογικές καταστάσεις μπορούν επίσης να επηρεάσουν την ανάπτυξη καρκίνου του στομάχου. Σύμφωνα με τον εμπειρογνώμονα του ΣΕΟΜ, εκτός από τη λοίμωξη από το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού, οι σημαντικότερες από αυτές είναι:

• Προηγούμενη χειρουργική επέμβαση στο στομάχι. Χρειάζονται χρόνια για να εμφανιστεί ο καρκίνος στο υπολειπόμενο στομάχι (γαστρικό πρέμνο). Σε γενικές γραμμές, η περίοδος αυτή είναι συνήθως μεγαλύτερη από 10 έως 15 χρόνια.
• Χρόνια ατροφική γαστρίτιδα. Αυτή μπορεί να εκφυλιστεί σε καρκίνο.
• Πυρετική αναιμία. Πρόκειται για έναν ειδικό τύπο αναιμίας, ο οποίος αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης αυτού του καρκίνου κατά 20 φορές.
• Γαστρικοί πολύποδες. Η πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου σε έναν πολύποδα εξαρτάται, μεταξύ άλλων παραγόντων, από το μέγεθος του πολύποδα και την ιστολογία του. Σε γενικές γραμμές, όσο μεγαλύτερος είναι ο πολύποδας, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος να είναι κακοήθης.
• Μόλυνση από τον ιό Epstein-Barr (EBV). Συνδέεται με όγκους του γαστρικού σώματος.
• Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου της γαστροοισοφαγικής συμβολής.

Συμβουλές για την πρόληψη του καρκίνου του στομάχου

Οι ειδικοί που συμβουλεύεται η CuídatePlus συνιστούν τις ακόλουθες συνήθειες για την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη αποφυγή αυτού του όγκου:

• Να τρώτε μια διατροφή πλούσια σε φρούτα, λαχανικά και δημητριακά ολικής αλέσεως. Τρώτε τουλάχιστον 300 γραμμάρια φρέσκων φρούτων και λαχανικών την ημέρα.
• Μειώστε την κατανάλωση επεξεργασμένων, καπνιστών, αλλαντικών με νιτρώδη άλατα και διατηρημένων με αλάτι τροφίμων- προτιμήστε τις φυτικές πρωτεΐνες.
• Ασκείτε τακτική σωματική δραστηριότητα για τουλάχιστον 30 λεπτά την ημέρα, πέντε φορές την εβδομάδα.
• Διατηρήστε ένα υγιές βάρος.
• Αποφύγετε την κατανάλωση αλκοόλ και καπνού.