Η οστεοαρθρίτιδα συνήθως προσβάλλει άτομα μεγαλύτερης ηλικίας. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να προκληθεί από κάποιο τραυματισμό. Με την οστεοαρθρίτιδα ο χόνδρος των αρθρώσεων φθείρεται, με αποτέλεσμα να προκαλείται πόνος και δυσκολία στην κίνηση.
Το καλύτερο φάρμακο, σύμφωνα με τους ειδικούς δεν θα το βρείτε σε ένα μπουκάλι με χάπια ή σε κάποιο χειρουργικό τραπέζι. Το καλύτερο φάρμακο είναι η κίνηση. Ωστόσο, όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, στα περισσότερα συστήματα υγείας, πολύ λίγοι ασθενείς καθοδηγούνται προς τη θεραπεία που έχει αποδειχθεί ότι προστατεύει τις αρθρώσεις και ανακουφίζει από τον πόνο, η οποία δεν είναι άλλη από την άσκηση. Η άσκηση είναι μια από τις πιο αποτελεσματικές θεραπείες για χρόνιες, εξουθενωτικές παθήσεις των αρθρώσεων, όπως η οστεοαρθρίτιδα. Ωστόσο, πολύ λίγοι ασθενείς ακολουθούν συστηματικά κάποιο πρόγραμμα άσκησης.
Έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί στην Ιρλανδία, το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Νορβηγία και τις Ηνωμένες Πολιτείες δείχνουν το ίδιο μοτίβο: λιγότεροι από τους μισούς ανθρώπους με οστεοαρθρίτιδα παραπέμπονται σε θεραπεία με άσκηση ή φυσικοθεραπεία από τον πάροχο πρωτοβάθμιας περίθαλψης.
Ποσοστό μεγαλύτερο από το 60% λαμβάνει θεραπείες, τις οποίες οι κατευθυντήριες γραμμές δεν συνιστούν και περίπου το 40% παραπέμπεται σε χειρουργό πριν καν δοκιμάσει μη χειρουργικές επιλογές.
Για να κατανοήσουμε γιατί αυτά τα στοιχεία είναι τόσο ανησυχητικά, βοηθάει να κατανοήσουμε τι κάνει η άσκηση για τις αρθρώσεις. Η οστεοαρθρίτιδα είναι μακράν η πιο κοινή μορφή αρθρίτιδας, που επηρεάζει περισσότερους από 595 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως. Σύμφωνα με μια παγκόσμια μελέτη στο The Lancet, αυτός ο αριθμός θα μπορούσε να πλησιάσει το ένα δισεκατομμύριο έως το 2050. Το μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής, ο ολοένα και πιο καθιστικός τρόπος ζωής και ο αυξανόμενος αριθμός υπέρβαρων ή παχύσαρκων ατόμων οδηγούν αυτή την τάση.
Γνωρίζουμε πλέον ότι η οστεοαρθρίτιδα επηρεάζει ολόκληρη την άρθρωση, λέει η Clodagh Toomey, Φυσικοθεραπεύτρια και Αναπληρώτρια Καθηγήτρια στο School of Allied Health, University of Limerick. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον ίδιο, επηρεάζει το αρθρικό υγρό, το υποκείμενο οστό, τους συνδέσμους, τους περιβάλλοντες μύες, ακόμη και τα νεύρα που υποστηρίζουν την κίνηση. Η θεραπευτική άσκηση στοχεύει σε όλα αυτά τα στοιχεία. Η μυϊκή αδυναμία, για παράδειγμα, είναι ένα από τα πρώτα σημάδια της οστεοαρθρίτιδας και μπορεί να βελτιωθεί με προπόνηση αντίστασης. Υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι η μυϊκή αδυναμία αυξάνει τον κίνδυνο τόσο εμφάνισης της νόσου όσο και εξέλιξής της.
Ο έλεγχος των νεύρων και των μυών μπορεί επίσης να βελτιωθεί μέσω προγραμμάτων νευρομυϊκής άσκησης όπως το GLA:D® (Good Life with osteoArthritis: Δανία) για την οστεοαρθρίτιδα ισχίου και γόνατος, σημειώνει η φυσικοθεραπεύτρια. Συνήθως διεξάγονται σε ομαδικές συνεδρίες υπό την επίβλεψη φυσιοθεραπευτών και επικεντρώνονται στην ποιότητα της κίνησης, την ισορροπία και τη δύναμη για τη βελτίωση της σταθερότητας των αρθρώσεων και την αποκατάσταση της αυτοπεποίθησης. Σημαντικές βελτιώσεις στον πόνο, τη λειτουργία των αρθρώσεων και την ποιότητα ζωής έχουν καταγραφεί για έως και 12 μήνες μετά από την ολοκλήρωση του προγράμματος.
Η άσκηση είναι ένα καλό φάρμακο για ολόκληρο το σώμα: έχει τεκμηριωμένα οφέλη σε περισσότερες από 26 χρόνιες παθήσεις. Στην οστεοαρθρίτιδα, βοηθά όχι μόνο ενδυναμώνοντας τους χόνδρους και τους μυς, αλλά και αντιμετωπίζοντας τη φλεγμονή, τις μεταβολικές αλλαγές και τις ορμονικές μεταβολές που προκαλούν την ασθένεια.
Η παχυσαρκία είναι ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου για την οστεοαρθρίτιδα, και όχι μόνο λόγω του επιπλέον φορτίου στις αρθρώσεις. Τα υψηλά επίπεδα φλεγμονωδών μορίων στο αίμα και στους ιστούς των αρθρώσεων μπορούν να αποικοδομήσουν τον χόνδρο και να επιταχύνουν την ασθένεια. Για την οστεοαρθρίτιδα, η τακτική δραστηριότητα μπορεί να το αντιμετωπίσει αυτό σε μοριακό επίπεδο, μειώνοντας τους φλεγμονώδεις δείκτες, περιορίζοντας την κυτταρική βλάβη και αλλοιώνοντας την γονιδιακή έκφραση.
