Η Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας καθιερώθηκε στις 10 Οκτωβρίου από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) το 1992. Ο κύριος στόχος της είναι η ευαισθητοποίηση του κοινού για τα θέματα ψυχικής υγείας, η καταπολέμηση του στίγματος και η προώθηση της πρόσβασης σε ποιοτικές υπηρεσίες ψυχικής φροντίδας για όλους.

Με αφορμή τη συγκεκριμένη ημέρα, η ΕΥ Ελλάδος, η Hellas EAP και το Εργαστήριο Πειραματικής Ψυχολογίας του Τμήματος Ψυχολογίας του ΕΚΠΑ εκπόνησαν έρευνα για την ψυχική υγεία στους χώρους εργασίας, με τα ευρήματα να είναι άκρως προβληματικά.

Εντοπίστηκαν ιδιαίτερα αυξημένα συμπτώματα κατάθλιψης, άγχους και θυμού. Μάλιστα, ενώ η ψυχική υγεία αποτελεί βασική προτεραιότητα για το 79% των εργαζόμενων, μόλις 21% πιστεύουν ότι ο οργανισμός στον οποίο εργάζονται φροντίζει για την ψυχική υγεία και ευεξία τους.

Επιδεινώνονται τα συμπτώματα

Η έρευνα κατέγραψε αυξημένα ποσοστά για μια σειρά από συμπτώματα που σχετίζονται με την κατάθλιψη.

Συγκεκριμένα:

• 44% των συμμετεχόντων (από 40% το 2023) αισθάνονται μελαγχολία
• 47% (από 35% το 2021) απαισιοδοξία για το μέλλον
• 4% (από 2% το 2023) έχουν σκεφτεί έντονα να δώσουν τέλος στη ζωή τους

Αυξημένα παρουσιάζονται και τα συμπτώματα που σχετίζονται με το άγχος:

• 80% των ερωτώμενων (75% το 2023 και 68% το 2021) αισθάνονται νευρικότητα ή εσωτερική ταραχή
• 50% (44% το 2023) βρίσκονται σε υπερένταση
• 13% (8% το 2021) βιώνουν κρίσεις πανικού.

Στην ίδια κατεύθυνση κινούνται και τα συμπτώματα θυμού:

• 80% (από 75% το 2023) αισθάνονται εκνευρισμό
• 32% (από 28%) έχουν ξεσπάσματα θυμού που δεν μπορούν να ελέγξουν
• 14% (10% το 2023 και 7% το 2021) έχουν την επιθυμία ή να χτυπήσουν ή να τραυματίσουν ή να βλάψουν κάποιον

Τα προβλήματα αυτά, οδηγούν σε αυξημένα φαινόμενα σωματοποίησης, δηλαδή της έκφρασης των ψυχολογικών ή συναισθηματικών προβλημάτων ως σωματικών συμπτωμάτων, όπως η κεφαλαλγία κατά το έντονο στρες. Συνολικά, 47% των συμμετεχόντων εμφάνισαν αδυναμία και ζαλάδα (από 41% το 2023), 24% (από 19% το 2023) έχουν ναυτία ή στομαχικές διαταραχές, και 33% (από 28% το 2023) αισθάνονται αδυναμία σε διάφορα μέρη του σώματος.

Ο αντίκτυπος της βεβαρημένης ψυχολογίας στην εργασιακή ποιότητα ζωής και γενικότερα στην ευεξία (wellbeing) των εργαζόμενων είναι εμφανής. Μόλις το 48% (από 52% το 2023) δηλώνουν ότι μπορούν να διαχειριστούν τα επίπεδα του στρες που έχουν, ενώ 66% (από 64%) αισθάνονται ότι το στρες από την εργασία τους επηρεάζει την προσωπική τους ζωή.

Επιπλέον, 55% αισθάνονται ότι βιώνουν επαγγελματική εξουθένωση (burnout).

Απόδοση και παραγωγικότητα

Τα ευρήματα αυτά οφείλουν να προβληματίσουν τους οργανισμούς, καθώς η ψυχολογική καταπόνηση των εργαζόμενων έχει αρνητικές επιπτώσεις και στην απόδοση και την παραγωγικότητά τους:

• 61%, από 53% το 2023, δηλώνουν ότι αισθάνονται κουρασμένοι όταν ξεκινάει η ημέρα τους
• τέσσερις στους δέκα αισθάνονται συχνά ότι δεν μπορούν να συγκεντρωθούν στη δουλειά τους
• μόλις 30% -από 37% πριν δύο χρόνια- αισθάνονται κινητοποιημένοι και χαρούμενοι στη δουλειά τους

Ωστόσο, η ανταπόκριση των οργανισμών στην ψυχολογική πίεση που βιώνουν οι εργαζόμενοί τους, δε φαίνεται να ανταποκρίνεται στις προσδοκίες των τελευταίων. Μόλις 21% πιστεύουν ότι ο οργανισμός στον οποίο εργάζονται φροντίζει για την ψυχική υγεία και ευεξία τους, 33% γνωρίζουν πού πρέπει να απευθυνθούν για να λάβουν υποστήριξη μέσα στον οργανισμό τους, και 23% δηλώνουν ότι ο οργανισμός τους δίνει τη δυνατότητα σε όλους τους εργαζόμενους να μιλούν ανοιχτά για τα θέματα ψυχικής υγείας.