Μια μελέτη που βασίστηκε σε περίπου 500.000 ιατρικούς φακέλους και δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Neuron, διαπίστωσε ότι σοβαρές ιογενείς λοιμώξεις αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης νευροεκφυλιστικών νοσημάτων όπως η νόσος Πάρκινσον και η νόσος Αλτσχάιμερ.
Ειδικότερα, οι ερευνητές εντόπισαν 22 συσχετίσεις ανάμεσα σε ιογενείς λοιμώξεις και νευροεκφυλιστικές παθήσεις, εξετάζοντας στοιχεία από περίπου 450.000 άτομα.
Αλτσχάιμερ, Πάρκινσον, ALS - Οι ιοί που συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο
Σύμφωνα με τη μελέτη, όσοι ασθενείς είχαν νοσηλευτεί για ιογενή εγκεφαλίτιδα ήταν 31 φορές πιο πιθανό να αναπτύξουν Αλτσχάιμερ. Συγκεκριμένα, από 406 περιστατικά ιογενούς εγκεφαλίτιδας, τα 24 εξελίχθηκαν σε Αλτσχάιμερ, ποσοστό περίπου 6%.
Άτομα που είχαν νοσηλευτεί με πνευμονία μετά από γρίπη παρουσίασαν αυξημένη ευαισθησία όχι μόνο στη νόσο Αλτσχάιμερ αλλά και στην άνοια, τη νόσο Πάρκινσον και την αμυοτροφική πλευρική σκλήρυνση (ALS).
Εντερικές λοιμώξεις και μηνιγγίτιδα, που συχνά προκαλούνται από ιούς, καθώς και ο ιός varicella-zoster που προκαλεί έρπητα ζωστήρα, φάνηκαν επίσης να συνδέονται με την εμφάνιση διαφόρων νευροεκφυλιστικών νοσημάτων.
Όπως διαπίστωσαν οι ερευνητές, η επίδραση των ιογενών λοιμώξεων στον εγκέφαλο μπορούσε να διαρκέσει έως και 15 χρόνια, ενώ σε καμία περίπτωση η έκθεση σε ιούς δεν λειτούργησε προστατευτικά.
Σημειώνουμε ότι το 80% των ιών που συνδέθηκαν με νοσήματα του εγκεφάλου ήταν «νευροτρόποι», δηλαδή είχαν την ικανότητα να διαπερνούν τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό.
«Αξιοσημείωτο είναι ότι υπάρχουν ήδη διαθέσιμα εμβόλια για ορισμένους από αυτούς τους ιούς, όπως για τη γρίπη, τον έρπητα ζωστήρα (varicella-zoster) και την πνευμονία», ανέφεραν οι επιστήμονες.
Ήδη από το 2022, μια άλλη μελέτη σε περισσότερα από 10 εκατομμύρια άτομα είχε συνδέσει τον ιό Epstein-Barr με 32 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης σκλήρυνσης κατά πλάκας.
«Διαβάζοντας αυτή τη μελέτη, συνειδητοποιήσαμε ότι για χρόνια οι επιστήμονες προσπαθούσαν να βρουν, έναν προς έναν, συσχετίσεις ανάμεσα σε μια συγκεκριμένη νευροεκφυλιστική πάθηση και έναν συγκεκριμένο ιό», εξήγησε ο επικεφαλής της μελέτης Michael Nalls, νευρογενετιστής στο National Institute on Aging στις ΗΠΑ.
«Τότε αποφασίσαμε να δοκιμάσουμε μια διαφορετική προσέγγιση, πιο βασισμένη στην επιστήμη των δεδομένων. Με τη χρήση ιατρικών αρχείων μπορέσαμε να εξετάσουμε συστηματικά όλες τις πιθανές συνδέσεις ταυτόχρονα», πρόσθεσε ο ίδιος.
Οι ερευνητές ξεκίνησαν αναλύοντας τα ιατρικά δεδομένα περίπου 35.000 Φινλανδών με έξι διαφορετικούς τύπους νευροεκφυλιστικών νοσημάτων, συγκρίνοντάς τα με μια ομάδα 310.000 ατόμων χωρίς παθήσεις του εγκεφάλου.
Η ανάλυση αυτή αποκάλυψε 45 πιθανές συνδέσεις ανάμεσα σε ιογενή έκθεση και νευροεκφυλιστικές παθήσεις. Στη συνέχεια, μελετώντας 100.000 ιατρικά αρχεία από το UK Biobank, οι συσχετίσεις αυτές περιορίστηκαν σε 22.
Αν και η συγκεκριμένη μελέτη, ως αναδρομική και παρατηρητική, δεν μπορεί να αποδείξει αιτιώδη σχέση, προστίθεται στις έρευνες που δείχνουν ότι οι ιοί μπορεί να παίζουν σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση της νόσου Πάρκινσον και της νόσου Αλτσχάιμερ.
«Οι νευροεκφυλιστικές διαταραχές αποτελούν μια ομάδα ασθενειών με ελάχιστες αποτελεσματικές θεραπείες και πολλούς παράγοντες κινδύνου», τόνισε ο συν-συγγραφέας Andrew Singleton, νευρογενετιστής, ερευνητής της νόσου Αλτσχάιμερ και διευθυντής του Center for Alzheimer's and Related Dementias.
«Τα αποτελέσματά μας υποστηρίζουν ότι οι ιογενείς λοιμώξεις και η σχετιζόμενη φλεγμονή στο νευρικό σύστημα μπορεί να αποτελούν κοινούς, και πιθανώς αποφευκτούς, παράγοντες κινδύνου για αυτές τις παθήσεις».
