Αν το κάπνισμα είναι αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς σας, μία από τις πιο σημαντικές κινήσεις που μπορείτε να κάνετε για την υγεία σας είναι να το σταματήσετε.

Η δυσκολία στη διακοπή σχετίζεται κυρίως με τη νικοτίνη, μια εξαιρετικά εθιστική ουσία που περιέχεται στον καπνό. Όταν φτάνει στον εγκέφαλο, προκαλεί απελευθέρωση νευροδιαβιβαστών που σχετίζονται με την ευχαρίστηση.

Γι’ αυτό, όταν ο οργανισμός σταματά να λαμβάνει νικοτίνη, η χημεία του εγκεφάλου διαταράσσεται, προκαλώντας σωματικά και ψυχικά συμπτώματα. Η διακοπή, λοιπόν, απαιτεί προετοιμασία και αποφυγή ορισμένων συνηθισμένων λαθών.

Τα λάθη που κάνετε όταν προσπαθείτε να κόψετε το κάπνισμα

1. Προσπαθείτε να το κόψετε «μαχαίρι»

Πολλοί προσπαθούν να κόψουν το κάπνισμα «μαχαίρι». Ύστερα από μερικές μέρες ή εβδομάδες, όμως, το ξαναρχίζουν. Μετά από λίγο καιρό, το ξαναπροσπαθούν – πάλι χωρίς σχέδιο. Ο φαύλος κύκλος συνεχίζεται και τελικά το αποτέλεσμα είναι μηδέν.

Αν και η απότομη διακοπή δεν είναι επικίνδυνη, είναι πολύ άβολη και συχνά οδηγεί σε έντονη ευερεθιστότητα – γι’ αυτό και πολλοί καταλήγουν να επιστρέψουν στο τσιγάρο.

Μερικά από τα πιο συχνά συμπτώματα στέρησης περιλαμβάνουν:

• Έντονη επιθυμία για κάπνισμα
• Αυξημένη όρεξη
• Νευρικότητα και εκνευρισμό
• Κούραση
• Πονοκέφαλο
• Ζαλάδα
• Δυσπεψία
• Εφίδρωση
• Τρέμουλο
• Άγχος
• Διαταραχές διάθεσης
• Προβλήματα στον ύπνο
• Δυσκολία συγκέντρωσης

Σύμφωνα με το CDC, λιγότεροι από 1 στους 10 καπνιστές καταφέρνουν να το κόψουν κάθε χρόνο. Οι περισσότεροι χρειάζονται βοήθεια – είτε μέσω συμβουλευτικής, είτε με τη χρήση σκευασμάτων – και δεν βασίζονται μόνο στην απότομη διακοπή. Αν και υπάρχουν περιπτώσεις που το πετυχαίνουν με την πρώτη προσπάθεια, αυτό δεν είναι ο κανόνας.

Παράγοντες όπως η ισχυρή προσωπική θέληση, η ένταξη σε κάποιο πρόγραμμα διακοπής και η ιατρική παρακολούθηση φαίνεται να αυξάνουν τις πιθανότητες επιτυχίας.

2. Προσπαθείτε χωρίς υποστήριξη

Η προσπάθεια χωρίς στήριξη είναι σαφώς πιο δύσκολη. Ένα καλό υποστηρικτικό περιβάλλον -είτε από φίλους και συγγενείς είτε μέσα από ομάδες- κάνει τη διαδικασία πιο διαχειρίσιμη.

Ενημερώστε άτομα του περιβάλλοντός σας ώστε να παρακολουθούν την πρόοδό σας, να σας βοηθούν στις δύσκολες στιγμές και να σας δίνουν δύναμη να συνεχίσετε.

Παράλληλα, η συμβουλευτική με έναν ειδικό ψυχικής υγείας μπορεί να σας βοηθήσει να εντοπίσετε τι είναι αυτό που σας οδηγεί στο κάπνισμα. Συχνά, το «γιατί» είναι εξίσου σημαντικό με το «πώς».

3. Δεν γυμνάζεστε

Η σωματική δραστηριότητα παίζει ρόλο-κλειδί στη διακοπή του καπνίσματος, καθώς βοηθά σημαντικά στον έλεγχο της επιθυμίας για νικοτίνη.

Επιπλέον, η άσκηση συμβάλλει στον έλεγχο του σωματικού βάρους. Πολλοί αντιμετωπίζουν αυξημένη όρεξη και τάση για υπερφαγία όταν σταματούν το κάπνισμα, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση βάρους ή ακόμα και σε μεταβολικές διαταραχές όπως ο διαβήτης.

Η άσκηση μπορεί να περιορίσει αυτούς τους κινδύνους, ενώ παράλληλα βελτιώνει τη διάθεση και μειώνει τα ψυχολογικά συμπτώματα της στέρησης.

4. Τα παρατάτε μετά την πρώτη αποτυχία

Η διαδικασία διακοπής είναι δύσκολη και, συχνά, κουραστική. Η λαχτάρα μπορεί να είναι έντονη και πολλές φορές καταλήγετε να ανάψετε ξανά τσιγάρο. Δεν σημαίνει, όμως, ότι αποτύχατε.

Αν όμως θεωρήσετε ότι μία αποτυχημένη προσπάθεια είναι αρκετή και τα παρατάτε, τότε θα πρέπει να είστε έτοιμοι να αντιμετωπίσετε τις συνέπειες που έχει το κάπνισμα μακροπρόθεσμα.

Τι αλλάζει στο σώμα σας όταν κόβετε το κάπνισμα

Οι αλλαγές ξεκινούν από τις πρώτες κιόλας ώρες.

Μέσα σε 6-8 ώρες από το τελευταίο τσιγάρο, οι παλμοί της καρδιάς πέφτουν και η αρτηριακή πίεση σταθεροποιείται. Το οξυγόνο στο αίμα αυξάνεται, καθώς τα επίπεδα μονοξειδίου του άνθρακα επανέρχονται στα φυσιολογικά.

Σε λιγότερο από 24 ώρες, τα αιμοφόρα αγγεία διαστέλλονται και η καρδιά λειτουργεί καλύτερα, αφού τα επίπεδα νικοτίνης έχουν σχεδόν μηδενιστεί.

Μέχρι τη δεύτερη μέρα, αρχίζουν να επανέρχονται η γεύση και η όσφρηση, που είχαν μειωθεί από το κάπνισμα. Καθώς τα νεύρα επουλώνονται, η αίσθηση συνεχώς βελτιώνεται την πρώτη εβδομάδα.

Ο οργανισμός αρχίζει να προσαρμόζεται από πολύ νωρίς, αλλά στην αρχή είναι δύσκολο να το καταλάβετε, λόγω των συμπτωμάτων στέρησης. Μόλις όμως αυτά υποχωρήσουν -και συνήθως αυτό συμβαίνει μέσα στον πρώτο μήνα- αρχίζετε να νιώθετε πραγματικά τη διαφορά.

Τα οφέλη της διακοπής του καπνίσματος

Το να σταματήσετε το κάπνισμα έχει πολλά περισσότερα οφέλη από όσες δυσκολίες προκαλεί. Μεταξύ άλλων:

• Μειώνεται ο κίνδυνος για καρκίνο του πνεύμονα και άλλα πνευμονικά νοσήματα
• Μειώνεται ο κίνδυνος για καρδιαγγειακές παθήσεις
• Αυξάνεται το προσδόκιμο ζωής
• Βελτιώνονται η γεύση και η όσφρηση
• Ενισχύεται η στοματική υγεία
• Αναπνέετε καλύτερα
• Βελτιώνονται η γονιμότητα και η σεξουαλική λειτουργία