Η οστεοαρθρίτιδα είναι μια πάθηση που προκαλεί πόνο και φλεγμονή στις αρθρώσεις. Πρόκειται για την πιο συχνή μορφή της αρθρίτιδας και ταλαιπωρεί το 40% των ατόμων άνω των 70 ετών, σύμφωνα με μεγάλη ανάλυση που δημοσιεύτηκε το 2023 στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό «The Lancet».
Αν και μπορεί να επηρεάσει οποιαδήποτε άρθρωση του σώματος, η οστεοαρθρίτιδα εμφανίζεται συχνότερα στα γόνατα, προκαλώντας πόνο και δυσκολίες στο περπάτημα. Οι θεραπείες μπορούν να ανακουφίσουν τα συμπτώματα, αλλά δεν θεραπεύουν την πάθηση.
Το CDC προτείνει διάφορους τρόπους για την καθυστέρηση της εμφάνισης και τη διαχείριση της οστεοαρθρίτιδας, όπως:
- να παραμένετε σωματικά δραστήριοι καθώς μεγαλώνετε
- να διατηρείτε υγιές σωματικό βάρος
- να προστατεύετε τις αρθρώσεις σας από τραυματισμούς
- να χρησιμοποιείτε φάρμακα όταν ο γιατρός σας το κρίνει αναγκαίο
- να καταφεύγετε σε πατερίτσες ή μπαστούνι, εφόσον χρειάζεται
Ωστόσο, μια νέα μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο The Lancet Rheumatology, διαπίστωσε ότι υπάρχει ένας ακόμα τρόπος για να ανακουφιστείτε από τον πόνο της οστεοαρθρίτιδας, χωρίς μάλιστα να χρειαστεί να καταφύγετε σε κάποια φαρμακευτική αγωγή.
Ειδικότερα, έδειξε ότι η αλλαγή της γωνίας του ποδιού κατά το περπάτημα μπορεί να είναι εξίσου αποτελεσματική με τα φάρμακα στη διαχείριση των συμπτωμάτων της οστεοαρθρίτιδας στο γόνατο.
Η Valentina Mazzoli, PhD, επίκουρη καθηγήτρια στο Τμήμα Ακτινολογίας της Ιατρικής Σχολής NYU Grossman και συν-συγγραφέας της μελέτης, εξήγησε στο Medica News Today ότι η έρευνα «έδειξε πως η μετατόπιση της γωνίας των ποδιών κατά το περπάτημα μπορεί να μειώσει τον πόνο στο γόνατο λόγω οστεοαρθρίτιδας».
Σύμφωνα με τη Mazzoli:
«Η βελτίωση στον πόνο είναι σημαντική και έχει την ίδια ένταση με αυτήν που συνήθως επιτυγχάνεται με τα παυσίπονα, αλλά χωρίς τις φαρμακολογικές παρενέργειες. Αυτό καθιστά την επανεκπαίδευση του βαδίσματος μια πολλά υποσχόμενη και αποτελεσματική επιλογή για την οστεοαρθρίτιδα γόνατος σε αρχικό στάδιο».
Πώς η αλλαγή στον τρόπο βαδίσματος μείωσε τον πόνο της οστεοαρθρίτιδας και την εκφύλιση των αρθρώσεων
Οι συμμετέχοντες στη μελέτη ήταν ηλικίας 18 ετών και άνω, όλοι με πρώιμης μορφής οστεοαρθρίτιδα στο έσω διαμέρισμα του γόνατος, με βαθμολογία 1 έως 3 στην κλίμακα Kellgren-Lawrence (όπου το 4 αντιστοιχεί σε σοβαρή οστεοαρθρίτιδα), όπως εκτιμήθηκε από ακτινολόγο.
Οι 68 άνθρωποι που συμμετείχαν μπορούσαν να περπατήσουν χωρίς βοήθεια για 25 λεπτά σε διάδρομο, είχαν δείκτη μάζας σώματος (BMI) μικρότερο από 35 κιλά ανά τετραγωνικό μέτρο και ανέφεραν πόνο στο έσω γόνατο 3 ή υψηλότερο σε μια κλίμακα 11 βαθμών (NRS-11).
Όλοι οι συμμετέχοντες υποβλήθηκαν σε μαγνητική τομογραφία και ανάλυση του βαδίσματός τους στο εργαστήριο, προτού κατανεμηθούν τυχαία σε ομάδα παρέμβασης ή ομάδα ελέγχου.
Οι ερευνητές τους ενημέρωσαν ότι συμμετέχουν σε «μελέτη δύο ομάδων για να διαπιστωθεί ποια μορφή εξατομικευμένης εκπαίδευσης στο βάδισμα είναι πιο αποτελεσματική», ώστε να μην γνωρίζουν σε ποια ομάδα ανήκαν.
Στις πρώτες 6 εβδομάδες, οι συμμετέχοντες επισκέπτονταν το εργαστήριο μία φορά την εβδομάδα. Η ομάδα παρέμβασης εκπαιδεύτηκε να αλλάζει τη γωνία ποδιού (προς τα μέσα ή προς τα έξω) κατά 5 έως 10 μοίρες ώστε να μειώνεται το φορτίο στο γόνατο. Η ομάδα ελέγχου έκανε την ίδια εκπαίδευση, αλλά χωρίς να αλλάξει η φυσική γωνία του ποδιού.
Μετά τις 6 συνεδρίες, οι συμμετέχοντες ενθαρρύνθηκαν να εξασκούνται στην τεχνική βαδίσματος τουλάχιστον 20 λεπτά την ημέρα, μέχρι να τους γίνει φυσική. Κατά τη διάρκεια του ενός έτους παρακολούθησης, επισκέφθηκαν το εργαστήριο 3 φορές, ώστε οι ερευνητές να ελέγξουν αν διατηρούσαν τη σωστή γωνία στο περπάτημα.
Στο τέλος της μελέτης, η ομάδα παρέμβασης ανέφερε μεγαλύτερη μείωση στον πόνο σε σχέση με την ομάδα ελέγχου. Η μέση μείωση στην κλίμακα NRS ήταν 2,5 μονάδες για την ομάδα παρέμβασης και 1,3 μονάδες για την ομάδα ελέγχου.
Ακόμα πιο εντυπωσιακό ήταν ότι οι μαγνητικές τομογραφίες έδειξαν λιγότερη εκφύλιση του χόνδρου στο γόνατο στην ομάδα παρέμβασης.
«Ένα ενθαρρυντικό εύρημα της μελέτης είναι η πιθανότητα επιβράδυνσης της φθοράς του χόνδρου μέσω της εκπαίδευσης στο βάδισμα. Αν και αυτό έχει σημαντικές προοπτικές, απαιτείται περαιτέρω μελέτη για να κατανοηθεί αν ο ρυθμός επιβράδυνσης θα μεταφραστεί σε καλύτερα κλινικά αποτελέσματα με την πάροδο του χρόνου», σχολίασε στο Medical News Today ο David Kruse, αθλίατρος στο Cedars-Sinai Orthopaedics του Λος Άντζελες, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη.
Μπορεί η αλλαγή του βαδίσματος να αποτελέσει αποτελεσματική εναλλακτική των φαρμάκων;
Οι ερευνητές προτείνουν ότι η εκπαίδευση στο βάδισμα θα μπορούσε να εξελιχθεί σε μια αποτελεσματική παρέμβαση για τη διαχείριση της οστεοαρθρίτιδας στο γόνατο.
Ωστόσο, ο Kruse προειδοποιεί ότι η επανεκπαίδευση του βαδίσματος δεν είναι πάντα απλή: «Το βάδισμα ενός ατόμου επηρεάζεται από μια μοναδική αλυσίδα σύνθετων μυοσκελετικών δομών. Η κατανόηση και η αξιολόγηση των φυσιολογικών προτύπων βάδισης μπορεί να είναι δύσκολη. Κατά συνέπεια, η πραγματοποίηση βιομηχανικών αλλαγών στον τρόπο που περπατά κάποιος μπορεί να αποδειχθεί πολύ δύσκολη».
«Η κατανόηση του ποιες αλλαγές είναι ωφέλιμες είναι το πρώτο εμπόδιο, ακολουθούμενο από την πρόκληση να εδραιωθεί η αλλαγή ως το νέο φυσιολογικό βάδισμα του ατόμου», τόνισε. «Επιπλέον, για την αντιμετώπιση των πολυπλοκοτήτων της διαδικασίας, η ανάλυση και η εκπαίδευση απαιτούν εξειδικευμένη γνώση και ακριβό εξοπλισμό. Συνεπώς, η τροποποίηση του τρόπου βαδίσματος δεν είναι μια απλή διαδικασία».
Η Mazzoli, ωστόσο, δήλωσε ότι οι νέες τεχνολογίες θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην επίλυση αυτών των προβλημάτων:
«Η πρόσφατα ανεπτυγμένη τεχνολογία που βασίζεται στην τεχνητή νοημοσύνη μάς επιτρέπει να εκτιμούμε το φορτίο στο γόνατο και να καθορίζουμε την καλύτερη εξατομικευμένη γωνία ποδιού για κάθε ασθενή. Αυτό μπορεί πραγματικά να επιτρέψει στην εκπαίδευση του βαδίσματος να γίνει μια εύκολα προσβάσιμη θεραπεία. Θέλουμε πραγματικά να αξιοποιήσουμε αυτή τη νέα τεχνολογία, ώστε αυτή η τροποποίηση βάδισης να είναι ευρέως διαθέσιμη στις κλινικές για τους ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα γόνατος».
