Όλοι έχουμε μια μικρή ποσότητα λίπους στο συκώτι μας και αυτό θεωρείται φυσιολογικό. Η νόσος του λιπώδους ήπατος όμως εμφανίζεται όταν η ποσότητα λίπους που συσσωρεύεται σε αυτό το ζωτικό όργανο ξεπερνά το επιτρεπτό όριο· η διάγνωση τίθεται όταν το λίπος φτάσει να αντιστοιχεί στο 5% του συνολικού βάρους του ήπατος.
Η συγκεκριμένη νόσος επηρεάζει διαφορετικά τις γυναίκες σε σύγκριση με τους άνδρες. Πριν από την ηλικία των 50 ετών, οι γυναίκες είναι λιγότερο πιθανό να την εμφανίσουν. Ωστόσο, με την έναρξη της εμμηνόπαυσης, οι πιθανότητες αυξάνονται σημαντικά: οι γυναίκες έχουν περίπου 20% μεγαλύτερο κίνδυνο από τους άνδρες όχι μόνο να αναπτύξουν τη νόσο, αλλά και να δουν την κατάστασή τους να εξελίσσεται σε πιο προχωρημένη μορφή ηπατικής βλάβης.
Επιπλέον, οι γυναίκες με λιπώδες ήπαρ φαίνεται να έχουν αυξημένο κίνδυνο θανάτου από καρδιολογικά προβλήματα συγκριτικά με τους άνδρες. Στην ηλικία των 60 ετών, ο κίνδυνος καρδιοπάθειας είναι διπλάσιος σε σχέση με τους άνδρες της ίδιας ηλικίας.
Λίπος στο συκώτι: Τα συμπτώματα στις γυναίκες
Στις περισσότερες περιπτώσεις, η νόσος του λιπώδους ήπατος δεν προκαλεί εμφανή συμπτώματα. Για τον λόγο αυτό, συχνά αποκαλείται και «σιωπηλή» ηπατική νόσος.
Σύμφωνα με το Web MD ταν εκδηλώνονται πρώιμα συμπτώματα, αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Πόνο στην κοιλιά
- Αίσθημα πληρότητας στο άνω δεξί μέρος της κοιλιάς, εκεί όπου βρίσκεται το συκώτι
- Κόπωση
- Για τους περισσότερους ασθενείς, η κατάσταση δεν εξελίσσεται σε σοβαρή ηπατική βλάβη. Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις όπου η νόσος προχωράει σε πιο προχωρημένο στάδιο.
- Όταν η λιπώδης διήθηση εξελιχθεί σε κίρρωση, που αποτελεί το τελικό στάδιο της ηπατικής νόσου με αντικατάσταση του υγιούς ιστού από ουλώδη, τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Ναυτία
- Ίκτερο, δηλαδή κιτρίνισμα του δέρματος και των ματιών, που εμφανίζεται όταν το συκώτι δεν μπορεί πλέον να απομακρύνει τη χολερυθρίνη από το αίμα
- Ανεξήγητη απώλεια βάρους
- Ασκίτη, δηλαδή συσσώρευση υγρού μεταξύ των δύο στρωμάτων του περιτοναίου, της μεμβράνης που περιβάλλει την κοιλιά και τα όργανά της
- Οίδημα σε πόδια, χέρια και πέλματα, το οποίο οφείλεται στην αυξημένη πίεση της πυλαίας φλέβας (πυλαία υπέρταση)
- Απώλεια όρεξης, που μπορεί να σχετίζεται με τη φλεγμονή, αλλά και με τον ασκίτη, τον κοιλιακό πόνο, τη ναυτία ή τις διαταραχές στις ορμόνες της πείνας
- Εσωτερική αιμορραγία, που μπορεί να συμβεί όταν μικρά αγγεία σπάνε εξαιτίας της πυλαίας υπέρτασης, ή όταν αυτή προκαλεί κιρσούς στον οισοφάγο και το στομάχι
- Σύγχυση, η οποία μπορεί να οφείλεται σε ηπατική εγκεφαλοπάθεια, αφού το συκώτι δεν είναι πλέον σε θέση να απομακρύνει τις τοξίνες από το αίμα και αυτές επηρεάζουν τη λειτουργία του εγκεφάλου
- Σκούρα ούρα και ανοιχτόχρωμα κόπρανα
- Ορατά αιμοφόρα αγγεία σε μορφή «αράχνης» (αγγειώματα αράχνης), πιθανόν λόγω αύξησης αγγειακών αυξητικών παραγόντων
- Έντονη φαγούρα στο δέρμα
- Ένα άτομο μπορεί να ζει για πολλά χρόνια με προχωρημένη ηπατική νόσο, ακόμη και με κίρρωση, πριν εμφανιστούν ξεκάθαρα συμπτώματα.
Στις γυναίκες μπορεί επίσης να παρουσιαστούν διαταραχές στον κύκλο λόγω ορμονικών ανισορροπιών στα οιστρογόνα και την προγεστερόνη. Η ηπατική νόσος μπορεί να προκαλέσει τέτοιες ανισορροπίες, με αποτέλεσμα πολύ έντονη αιμορραγία ή απουσία περιόδων. Επιπλέον, η βλάβη στο συκώτι μπορεί να επηρεάσει την ικανότητα πήξης του αίματος, με συνέπεια η μήτρα να συνεχίζει να αιμορραγεί ακόμη κι αν ο κύκλος είναι κανονικός.
Οι παρατεταμένες ή ακανόνιστες περίοδοι, μάλιστα, μπορεί να αποτελούν ένα από τα πρώτα σημάδια κινδύνου για λιπώδες ήπαρ.
Λιπώδες ήπαρ και εμμηνόπαυση
Η εμμηνόπαυση δεν αλλάζει τα συμπτώματα της νόσου, αλλά έχει καθοριστική επίδραση στον κίνδυνο εμφάνισής της.
Πριν από τα 50 χρόνια, οι γυναίκες είναι λιγότερο πιθανό να αναπτύξουν λιπώδες ήπαρ σε σχέση με τους άνδρες. Μετά την εμμηνόπαυση όμως, οι γυναίκες έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να διαγνωστούν με τη νόσο σε σχέση με τους άνδρες.
Οι ειδικοί αποδίδουν αυτή τη διαφορά στις ορμονικές αλλαγές της εμμηνόπαυσης. Το οιστρογόνο, η βασική γυναικεία ορμόνη, φαίνεται πως προστατεύει από το λιπώδες ήπαρ αλλά και από την ίνωση, δηλαδή την ουλοποίηση του ιστού. Αυτή η προστατευτική δράση σταματά μετά την εμμηνόπαυση, όταν οι ωοθήκες παράγουν πια πολύ μικρότερες ποσότητες οιστρογόνου.
Η ορμόνη οιστραδιόλη, επίσης, μειώνεται αισθητά κατά την εμμηνόπαυση, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο όχι μόνο για λιπώδες ήπαρ, αλλά και για διαβήτη τύπου 2, υψηλά τριγλυκερίδια και κοιλιακό λίπος.
Έρευνες έχουν δείξει ότι οι μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες παρουσιάζουν συχνά πιο σοβαρή ίνωση στο συκώτι από όσες δεν έχουν μπει ακόμη στην εμμηνόπαυση, αν και δεν είναι σαφές σε ποιον βαθμό οι διαφορές φύλου επηρεάζουν την εξέλιξη της νόσου.
