Έντονες αντιδράσεις στον χώρο των ασθενών προκαλούν οι πρόσφατες συζητήσεις που αφορούν το πλάσμα αίματος και τη δυνατότητα συλλογής του στην Ελλάδα στο πλαίσιο επενδυτικών πρωτοβουλιών. Για το ζήτημα της συλλογής και διαχείρισης πλάσματος έχει τοποθετηθεί και ο ΣΦΕΕ, ενώ το θέμα αναμένεται να συζητηθεί και στο επικείμενο Συνέδριο Συλλόγων Ασθενών, κινητοποιώντας οργανώσεις.
Η Ελληνική Ομοσπονδία Θαλασσαιμίας (ΕΟΘΑ), ο Σύλλογος Πασχόντων από Μεσογειακή Αναιμία (ΠΑΣΠΑΜΑ) και ο Πανελλήνιος Σύλλογος Πασχόντων από Ανοσοανεπάρκεια «Γαλληνός» εκφράζουν την κατηγορηματική τους αντίθεση σε κάθε προσπάθεια εμπορευματοποίησης του ανθρώπινου αίματος και των παραγώγων του, συμπεριλαμβανομένου του πλάσματος.
«Η αιμοδοσία είναι πράξη αλτρουισμού και κοινωνικής αλληλεγγύης, που πρέπει να παραμείνει εθελοντική και δωρεάν», τονίζουν, υπογραμμίζοντας ότι «το ανθρώπινο αίμα -ερυθρά, αιμοπετάλια ή πλάσμα- δεν μπορεί και δεν πρέπει να αποτελεί αντικείμενο οικονομικής συναλλαγής».
Η ΕΟΘΑ εκφράζει έντονο προβληματισμό για τη θέση του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδας (ΣΦΕΕ), επισημαίνοντας ότι «αποκρύπτονται πραγματικά στοιχεία για τη συλλογή πλάσματος στη χώρα». Όπως αναφέρει, «στην Ελλάδα συλλέγονται από εθελοντές πάνω από 120.000 λίτρα πλάσματος ετησίως, ενώ το Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας διέθεσε πρόσφατα περίπου 65.000 λίτρα έναντι 3,5 εκατ. ευρώ». Σύμφωνα με την Ομοσπονδία, το ζήτημα δεν είναι η αδυναμία συλλογής πλάσματος, αλλά η ανάγκη αξιοποίησής του για παραγωγή φαρμάκων.
Οι σύλλογοι σημειώνουν ότι η εισαγωγή οικονομικών κινήτρων -όπως αποζημίωση για καύσιμα ή άλλες παροχές- υπονομεύει τον εθελοντικό χαρακτήρα της αιμοδοσίας, θέτει ζητήματα ασφάλειας και δεν εγγυάται επάρκεια προϊόντων πλάσματος για τους Έλληνες ασθενείς. Επισημαίνουν επίσης ότι ιδιωτικά κέντρα συλλογής πλάσματος μπορούν να διαθέσουν τα προϊόντα τους ελεύθερα στην αγορά, όπως έχει συμβεί και σε άλλες χώρες.
Παράλληλα τονίζουν ότι η ίδρυση τέτοιων κέντρων εκτός του συστήματος αιμοδοσίας απειλεί την επάρκεια άλλων παραγώγων αίματος, καθώς ο ίδιος αιμοδοτικός πληθυσμός θα κληθεί να καλύψει αυξημένες ανάγκες, με συχνότητα που καθιστά δύσκολη την προσφορά ερυθρών ή αιμοπεταλίων.
Η ΕΟΘΑ επισημαίνει ότι το Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας μπορεί ήδη να συλλέξει και να διαχειριστεί τις απαραίτητες ποσότητες αίματος και πλάσματος για τους ασθενείς της χώρας, χάρη στον εκσυγχρονισμό του.
Τι προβλέπει ο νέος Ευρωπαϊκός Κανονισμός
Ο Ευρωπαϊκός Κανονισμός 2024/1938 για τις ουσίες ανθρώπινης προέλευσης αναφέρει ότι τα κράτη μέλη πρέπει:
- να ενισχύσουν τη δημιουργία δημόσιων κέντρων δωρεάς και την εθελοντική, μη αμειβόμενη προσφορά πλάσματος
- να αυξήσουν τη συλλογή πλάσματος μέσω μη κερδοσκοπικών προγραμμάτων
- να εξασφαλίσουν σταθερή πρόσβαση σε θεραπείες από προϊόντα πλάσματος
Παράλληλα προειδοποιεί ότι τα εμπορικά συμφέροντα μπορεί να οδηγήσουν σε ελλείψεις ή να επηρεάσουν την ποιότητα και την ασφάλεια των προϊόντων.
Οι σύλλογοι τονίζουν ότι «η εθνική στρατηγική πρέπει να είναι η αξιοποίηση του πλάσματος από το ΕΚΕΑ και η ολοκλήρωση της Κεντρικής Διαχείρισης Αίματος», συγκεντρώνοντας επαρκείς και ποιοτικές ποσότητες πλάσματος για κλασματοποίηση.
Καλούν την Πολιτεία να διαφυλάξει τον δημόσιο και εθελοντικό χαρακτήρα της αιμοδοσίας και να απορρίψει κάθε σχέδιο ιδιωτικοποίησης της συλλογής πλάσματος.
