Σύμφωνα με την κρατική Στατιστική Υπηρεσία της Σιγκαπούρης, το προσδόκιμο ζωής των κατοίκων της για το 2024 έφτασε τα 83,5 έτη (αγγίζοντας τα 85,6 έτη για τις γυναίκες και τα 81,2 για τους άνδρες). Άλλες εκτιμήσεις ισχυρίζονται ότι το προσδόκιμο ζωής έχει ξεπεράσει ακόμα και τα 86 έτη.
Όποιος και να είναι ο αριθμός, σίγουρα ξεπερνά κατά πολύ το μέσο προσδόκιμο ζωής του πλανήτη, που βρίσκεται στα 73,3 έτη. Μάλιστα, τα τελευταία χρόνια οι κάτοικοι Σιγκαπούρης, ζουν περισσότερο ακόμα και από τους Ευρωπαίους, οι οποίοι έχουν προσδόκιμο ζωής στα 81 έτη. Την ίδια στιγμή, ο αριθμός των αιωνόβιων της ασιατικής πόλης – κράτους διπλασιάστηκε μέσα στη δεκαετία 2010-2020.
Πού οφείλεται, όμως, η μακροζωία των κατοίκων αυτού του μικροσκοπικού (αλλά ιδιαίτερα πυκνοκατοικημένου) νησιού;
Η αλήθεια είναι ότι τα πράγματα δεν ήταν πάντοτε έτσι. Ένα βρέφος που γεννήθηκε στη Σιγκαπούρη το 1960 θα περίμενε να ζήσει μόλις μέχρι τα 65 του.
Όπως αποκαλύπτει πρόσφατο ρεπορτάζ του BBC, αυτή η τεράστια άνοδος στη μακροζωία οφείλεται σε μεγάλο βαθμό σε στοχευμένη κυβερνητική πολιτική και επενδύσεις. Η διάκριση αυτή μάλιστα ήταν αρκετή ώστε η χώρα να ανακηρυχθεί ως η έκτη «Μπλε Ζώνη» στον κόσμο τον Αύγουστο του 2023.
Τι είναι οι Μπλε Ζώνες
Οι Μπλε Ζώνες ανακαλύφθηκαν και ονομάστηκαν από τον δημοσιογράφο του National Geographic, Dan Buettner, ο οποίος ισχυρίστηκε ότι εντόπισε περιοχές όπου οι άνθρωποι ζουν περισσότερο και υγιέστερα, χάρη σε έναν συνδυασμό πολιτισμού, τρόπου ζωής, διατροφής και κοινοτικής συνοχής.
Τα τελευταία χρόνια, η ιδέα των Μπλε Ζωνών έχει αμφισβητηθεί από ορισμένους δημογράφους, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι τα δεδομένα που χρησιμοποιήθηκαν για να υπολογιστεί το προσδόκιμο επιβίωσης δεν ήταν αρκετά ακριβή. Κάτι τέτοιο, όμως, δε φαίνεται να ισχύει στην περίπτωση της Σιγκαπούρης, όπου η καταγραφή των γεννήσεων και των θανάτων των πολιτών θεωρείται αρκετά αξιόπιστη, με στοιχεία που επιβεβαιώνονται και από διεθνείς φορείς.
Η Σιγκαπούρη, λοιπόν, ήταν η πρώτη νέα περιοχή που προστέθηκε στις Μπλε Ζώνες εδώ και δεκαετίες (χαρακτηρίστηκε από τον Buettner ως «Μπλε Ζώνη 2.0») και ξεχωρίζει από τις υπόλοιπες, εν μέρει επειδή η μακροζωία των κατοίκων της προέρχεται περισσότερο από προοδευτικές πολιτικές παρά από μακροχρόνιες πολιτιστικές παραδόσεις, όπως συμβαίνει σε άλλες Μπλε Ζώνες, (π.χ. στην Ικαρία στην Ελλάδα ή στη Νικόγια της Κόστα Ρίκα).
Ωστόσο, δεν έχει σημασία μόνο η ποσότητα ζωής αλλά και η ποιότητά της, κάτι που οι κάτοικοι της Σιγκαπούρης εκτιμούν ιδιαίτερα.
Πώς αυξήθηκε η μακροζωία των κατοίκων της Σιγκαπούρης
Το BBC μίλησε με μερικούς τους κατοίκους της ασιατικής χώρας με σκοπό να κατανοήσει ποιες πολιτικές και πρακτικές κάνουν τη ζωή τους πιο υγιή και ευτυχισμένη.
Όπως εξήγησαν οι ίδιοι, έχουν δει σταδιακές αλλαγές στις πολιτικές που επηρεάζουν την υγεία και την ευεξία τους.
«Έχοντας μεγαλώσει εδώ, έχω δει από πρώτο χέρι τη μεταμόρφωση στη συνείδηση υγείας της κοινότητας», δήλωσε ο Firdaus Syazwani, κάτοικος και δημιουργός του blog χρηματοοικονομικών συμβουλών Dollar Bureau. «Η υψηλή φορολογία στα τσιγάρα και το αλκοόλ, σε συνδυασμό με τις αυστηρές απαγορεύσεις καπνίσματος σε δημόσιους χώρους, δεν βελτιώνει μόνο την ατομική υγεία αλλά και τους δημόσιους χώρους, που γίνονται πιο φιλόξενοι και καθαροί. Δεν υπάρχει πια παθητικό κάπνισμα!».
Ο ίδιος εξέφρασε την έκπληξή του για την ανακήρυξη της Σιγκαπούρης ως Μπλε Ζώνης, λόγω της μεγάλης χρήσης ζάχαρης, αλατιού και γάλακτος καρύδας στην τοπική κουζίνα. Όμως ακόμα κι αυτό αλλάζει (έστω αργά) χάρη στις πολιτικές. «Δεδομένου ότι η τοπική μας κουζίνα έχει αδυναμία σε πιο πλούσια συστατικά, το Health Promotion Board (κρατική υπηρεσία με σκοπό την προώθηση ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής) έχει αναλάβει πρωτοβουλίες για να ενθαρρύνει πιο υγιεινές διατροφικές επιλογές. Μέτρα όπως η υποχρεωτική επισήμανση των συστατικών στα τρόφιμα και η μείωση της περιεκτικότητας σε ζάχαρη στα ποτά έχουν κάνει αισθητή διαφορά στην ενημέρωση και στις επιλογές του κοινού. Αν και δεν είναι ακόμα γνωστό πόσο αποτελεσματική είναι η πρωτοβουλία αυτή, προσωπικά τείνω να αποφεύγω τα ζαχαρούχα ποτά όταν βλέπω αυτές τις ετικέτες».
Το σύστημα υγείας της Σιγκαπούρης
Η Σιγκαπούρη προσφέρει καθολική κάλυψη υγείας, ενώ παράλληλα διαθέτει συνδυασμό ιδιωτικών υπηρεσιών και ταμείων αποταμίευσης για να καλύπτει ιδιωτικές δαπάνες. Ο Δείκτης Ευημερίας Legatum του 2023 κατέταξε τη χώρα πρώτη στον κόσμο όσον αφορά την υγεία των πολιτών και την πρόσβασή τους σε υπηρεσίες υγείας.
Το σύστημα υγείας της έχει λάβει επίσης διεθνείς επαίνους τόσο για την ποιότητα των υπηρεσιών του όσο και για το χαμηλό του κόστος. Αξίζει εδώ να σημειώσουμε ότι, όπως αναφέρει παλαιότερο ρεπορτάζ της New York Times, η Σιγκαπούρη έχει επενδύσει μόνο το 5% του ΑΕΠ της στον τομέα της υγείας, αν και, καθώς ο πληθυσμός της γερνάει, προβλέπεται επίσης να φτάσει στο 8 – 10%. Σημειώνουμε ότι στην Ελλάδα, για το 2023 η κυβέρνηση διέθεσε το 9,6% του ΑΕΠ για δαπάνες υγείας, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ.
Από την άλλη, η Σιγκαπούρη έχει επενδύσει σημαντικά ποσά στη στέγαση των πολιτών της, με την συντριπτική πλειοψηφία των οποίων να ζει σε ιδιόκτητο σπίτι, επιχορηγούμενο σε μεγάλο βαθμό από το κράτος (μόνο το 10% των κατοίκων της χώρας ζει στο ενοίκιο). Ως εκ τούτου, ο μέσος Σιγκαπουριανός ξοδεύει λιγότερο από το 25% του εισοδήματός του για τη στέγασή του, κάτι που μεταφράζεται σε μεγαλύτερη ευημερία και καλύτερη υγεία.
Εστίαση στους πράσινους χώρους και τη σωματική άσκηση
Δεν είναι όμως μόνο το σύστημα υγείας που συμβάλλει στη μακροζωία των κατοίκων. Άλλες πολιτικές, όπως οι ανεπτυγμένες δημόσιες συγκοινωνίες, ενθαρρύνουν το περπάτημα και την καθημερινή άσκηση, ενώ η προτεραιότητα στη διατήρηση της χώρας καθαρής και όμορφης προσφέρει αίσθημα ασφάλειας και ηρεμίας.
«Οι κυβερνητικές πρωτοβουλίες που δίνουν προτεραιότητα στην άρτια ενσωμάτωση πάρκων, κήπων και φυσικών αποθεμάτων στο αστικό τοπίο έχουν χαρίσει στη Σιγκαπούρη τη φήμη της 'πόλης-κήπου'», δήλωσε η Charu Kokate, ανώτερη συνέταιρος στη Safdie Architects και επικεφαλής έργων όπως οι Πύργοι Κατοικιών Sky Habitat και το Jewel Changi Airport. «Αφού ζω στη Σιγκαπούρη πάνω από 15 χρόνια, με εντυπωσιάζει συνεχώς το πώς η Αρχή Αστικής Ανασυγκρότησης σχεδιάζει προσεκτικά την πόλη. Η έμφαση στη βιωσιμότητα, στη σωστή χρήση της γης και στην ενσωμάτωση πράσινων χώρων στην αστική ζωή είναι αξιοσημείωτη. Αν και οι νόμοι της Σιγκαπούρης μπορεί να είναι αυστηροί, έχουν οδηγήσει σε ένα καθαρό και καλοδιατηρημένο περιβάλλον».
Τα δημόσια πάρκα λειτουργούν επίσης ως κόμβος για την κοινότητα, έναν παράγοντα που όλοι οι ερευνητές της μακροζωίας θεωρούν απαραίτητο για μια μακρά, υγιή ζωή. «Από νέους ενήλικες μέχρι ηλικιωμένους, θα δείτε ένα ευρύ φάσμα ανθρώπων να ασκούνται τακτικά, χάρη στα εκτεταμένα δημόσια πάρκα, τα σημεία άθλησης και τα μαθήματα γυμναστικής που είναι εύκολα προσβάσιμα σε όλη την πόλη», πρόσθεσε ο Syazwani.
