Αν και παλαιότερα τα εγκεφαλικά και τα εμφράγματα θεωρούνταν ως «νόσοι των ηλικιωμένων», τις τελευταίες δεκαετίες παρατηρούνται ολοένα και περισσότερα περιστατικά που αφορούν νεότερους άνδρες και γυναίκες, κάτω των 50 ετών.
Τα στοιχεία δείχνουν πως οι θάνατοι από εμφράγματα, εγκεφαλικά και καρδιακή ανεπάρκεια σε ανθρώπους παραγωγικής ηλικίας αυξήθηκαν σχεδόν κατά 20% μέσα σε μόλις τέσσερα χρόνια, ενώ όλο και περισσότεροι άνθρωποι μεταξύ 30 και 40 χρειάζονται νοσηλεία.
Μάλιστα, μεγάλη μελέτη με 9 εκατ. συμμετέχοντες, που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Journal of the American College of Cardiology, διαπίστωσε ότι πάνω από το 99% των ασθενών είχαν τουλάχιστον έναν παράγοντα κινδύνου πολύ πριν το πρώτο καρδιαγγειακό επεισόδιο, με πιο συχνή την υπέρταση.
Ποια είναι λοιπόν τα σημάδια που μπορεί να δείχνουν ότι κινδυνεύετε από έμφραγμα ή εγκεφαλικό;
Η καθηγήτρια Rasha Al-Lamee, καρδιολόγος στο Imperial College London, αποκάλυψε στη Daily Mail ότι τα βασικά «καμπανάκια» είναι η δύσπνοια σε απλές καθημερινές δραστηριότητες, ο ανεξήγητος πόνος στο στήθος που έρχεται και φεύγει και η ασυνήθιστη κόπωση.
Στις γυναίκες, τα συμπτώματα μπορεί να είναι διαφορετικά: συχνά δεν εμφανίζεται πόνος στο στήθος, αλλά ναυτία, δυσπεψία, ζάλη, πόνος στο πάνω μέρος της κοιλιάς ή ακόμη και λιποθυμία.
«Οι μισοί ασθενείς που παθαίνουν έμφραγμα δεν έχουν εμφανή συμπτώματα, αλλά σχεδόν όλοι έχουν αδιάγνωστους παράγοντες κινδύνου», τόνισε η καθηγήτρια. «Για αυτό είναι πολύ σημαντικοί οι τακτικοί έλεγχοι για την πίεση, τη χοληστερίνη και τον διαβήτη και η προληπτική φαρμακευτική αγωγή, όπου χρειάζεται, μπορεί να σώσει ζωές».
Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι αυτά είναι μόνο μερικά από τα σημάδια που πρέπει να γνωρίζετε. Υπάρχουν και άλλα προειδοποιητικά μηνύματα στο σώμα που δύσκολα θα συνδέατε με την καρδιά.
Ουλίτιδα
Η αιμορραγία στα ούλα δεν είναι μόνο ένδειξη κακής στοματικής υγιεινής. Μπορεί να αποτελεί πρώιμο προειδοποιητικό σήμα για καρδιαγγειακή νόσο.
Μελέτη που χρηματοδοτήθηκε από το British Heart Foundation έδειξε ότι τα άτομα με ουλίτιδα έχουν 69% περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν διαβήτη τύπου 2, μια πάθηση που με τη σειρά της αυξάνει τον κίνδυνο για έμφραγμα και εγκεφαλικό.
Άλλες έρευνες δείχνουν ότι η θεραπεία της ουλίτιδας βελτιώνει τη λειτουργία των αρτηριών και μειώνει τη φλεγμονή στο σώμα.
Οι επιστήμονες θεωρούν ότι ο σύνδεσμος βρίσκεται στο στοματικό μικροβίωμα. Όταν η ισορροπία των βακτηρίων στο στόμα διαταράσσεται, τα βλαβερά μικρόβια πολλαπλασιάζονται, προκαλούν φλεγμονή και επηρεάζουν αρνητικά και την καρδιά.
«Μέρος της σύνδεσης ανάμεσα στην ουλίτιδα και την καρδιαγγειακή νόσο μπορεί να εξηγείται από τη φλεγμονή που προκαλούν τα βακτήρια», εξήγησε η καθηγήτρια Al-Lamee. «Ωστόσο, δεν έχει αποδειχθεί σαφής αιτιώδης σχέση. Επιπλέον, τα άτομα με ουλίτιδα συχνά έχουν και άλλες παθήσεις που αυξάνουν τον καρδιαγγειακό κίνδυνο».
Στυτική δυσλειτουργία
Η στυτική δυσλειτουργία συχνά οφείλεται σε κακή αιμάτωση, το ίδιο πρόβλημα που βρίσκεται στη ρίζα των εμφραγμάτων και των εγκεφαλικών.
Οι πολύ μικρές αρτηρίες που τροφοδοτούν το πέος μπορεί να αποφραχθούν χρόνια πριν εμφανιστούν προβλήματα στις μεγαλύτερες αρτηρίες γύρω από την καρδιά. Έτσι, οι άνδρες με στυτική δυσλειτουργία έχουν σημαντικά υψηλότερο κίνδυνο να παρουσιάσουν καρδιαγγειακά προβλήματα.
Μεγάλη ανασκόπηση μελετών σε εκατοντάδες χιλιάδες άνδρες έδειξε ότι όσοι αντιμετώπιζαν στυτική δυσλειτουργία είχαν περίπου 50% μεγαλύτερη πιθανότητα να αναπτύξουν στεφανιαία νόσο, να υποστούν εγκεφαλικό ή να πεθάνουν από καρδιαγγειακές αιτίες.
«Επειδή οι αρτηρίες στο πέος είναι μικρότερες, οι αποφράξεις που προκαλούν στυτική δυσλειτουργία μπορεί να αποτελούν προειδοποιητικό σημάδι αθηροσκλήρωσης και σε άλλα σημεία του σώματος», σημείωσε η καθηγήτρια Al-Lamee.
Ροχαλητό
Σε πολλές περιπτώσεις το έντονο ροχαλητό σχετίζεται με την αποφρακτική υπνική άπνοια, μια πάθηση κατά την οποία τα τοιχώματα του λαιμού κλείνουν προσωρινά στον ύπνο, διακόπτοντας την αναπνοή.
Η υπνική άπνοια υπολογίζεται ότι επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους, αλλά πολλοί δεν έχουν διαγνωστεί. Δεν σημαίνει ότι κάθε άνθρωπος που ροχαλίζει πάσχει από υπνική άπνοια, όμως τα δύο φαινόμενα συχνά συνυπάρχουν. Μάλιστα, όσο πιο δυνατό είναι το ροχαλητό, τόσο μεγαλύτερος ο κίνδυνος.
Μελέτες έχουν δείξει ότι οι άνθρωποι που ροχαλίζουν έχουν περίπου 28% μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίσουν στεφανιαία νόσο σε σχέση με όσους δεν ροχαλίζουν.
«Το ίδιο το ροχαλητό δεν οδηγεί σε καρδιοπάθεια, αλλά η υπνική άπνοια σχετίζεται στενά με την παχυσαρκία και άλλες μεταβολικές διαταραχές», εξήγησε η καθηγήτρια Al-Lamee.
Κρύα χέρια
Όταν η θερμοκρασία πέφτει, τα αιμοφόρα αγγεία συσπώνται, ανεβάζοντας την πίεση και αναγκάζοντας την καρδιά να δουλέψει πιο έντονα για να κυκλοφορήσει το αίμα. Για να προστατευθούν ζωτικά όργανα όπως ο εγκέφαλος και οι πνεύμονες, η ροή προς τα άκρα μειώνεται, αφήνοντας τα χέρια και τα πόδια χλωμά, γαλαζωπά, μουδιασμένα ή με αίσθηση «τσιμπήματος».
Για τους περισσότερους αυτό είναι φυσιολογική αντίδραση. Όμως, αν η καρδιά δυσκολεύεται ή η κυκλοφορία είναι ήδη φτωχή, το φαινόμενο μπορεί να είναι πιο έντονο.
«Από μόνο του δεν σημαίνει ότι κινδυνεύετε από καρδιοπάθεια. Αλλά σε συνδυασμό με άλλους παράγοντες, μπορεί να είναι ένδειξη», κατέληξε η καθηγήτρια Al-Lamee.