Η σχέση ανάμεσα στη νυχτερινή έκθεση στο φως και τον ύπνο είναι γνωστή εδώ και χρόνια, όμως πρόσφατα δεδομένα υποδεικνύουν ότι το θέμα αφορά κάτι πολύ μεγαλύτερο από την ξεκούραση. Νέα έρευνα δημοσιευμένη στο JAMA Network Open συνδέει το έντονο τεχνητό φως στο υπνοδωμάτιο με αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων, οι οποίες αποτελούν την κυριότερη αιτία θανάτου παγκοσμίως. Τα ευρήματα υπογραμμίζουν τη σημασία της ποιότητας του περιβάλλοντος κατά τον ύπνο και φέρνουν στο προσκήνιο τον ρόλο του κιρκάδιου ρυθμού στη λειτουργία της καρδιάς.
Οι ερευνητές παρακολούθησαν περίπου 89.000 άτομα και κατέγραψαν συνολικά 13 εκατομμύρια ώρες έκθεσης στο φως μεταξύ 00:30 και 06:00. Η ανάλυση έδειξε ότι όσοι κοιμούνταν σε χώρους με φωτεινότητα αντίστοιχη με φως οροφής αντιμετώπιζαν 56% υψηλότερο κίνδυνο καρδιακής ανεπάρκειας, 32% μεγαλύτερη πιθανότητα στεφανιαίας νόσου και 28% αυξημένο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου. Παράλληλα, τα άτομα με τη μεγαλύτερη έκθεση στο φως εμφάνισαν 47% υψηλότερο κίνδυνο καρδιακής προσβολής και αυξημένα ποσοστά κολπικής μαρμαρυγής, με τις γυναίκες και τους νεότερους συμμετέχοντες να φαίνεται ότι επηρεάζονται περισσότερο.
Οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι το φως τη νύχτα μπορεί να διαταράξει την παραγωγή μελατονίνης και να αποσυντονίσει το εσωτερικό βιολογικό ρολόι. Ο κιρκάδιος ρυθμός δεν ρυθμίζει μόνο τον ύπνο και την εγρήγορση, αλλά επηρεάζει κάθε κύτταρο του οργανισμού, συμπεριλαμβανομένων των μηχανισμών που διατηρούν τις αρτηρίες λειτουργικές και την αρτηριακή πίεση στα φυσιολογικά όρια. Όταν αυτός ο ρυθμός διαταράσσεται, αυξάνεται η φλεγμονή, η παραγωγή ορμονών του στρες και η πιθανότητα σχηματισμού θρόμβων, παράγοντες που μπορούν να οδηγήσουν σε σοβαρά καρδιαγγειακά επεισόδια, σύμφωνα με το CNN.
Παρότι η μελέτη αποκαλύπτει σαφείς συσχετίσεις, δεν αποδεικνύει ότι το νυχτερινό φως προκαλεί άμεσα καρδιολογικά προβλήματα. Οι ερευνητές αναγνωρίζουν ότι η έκθεση στο φως μπορεί να σχετίζεται με συνήθειες ή συμπεριφορές που επίσης επηρεάζουν την υγεία. Ωστόσο, οι συσχετίσεις παρέμειναν ισχυρές ακόμη και όταν λήφθηκαν υπόψη παράγοντες όπως το κάπνισμα, η φυσική δραστηριότητα, η διατροφή, το αλκοόλ και το εργασιακό ωράριο.
Σύμφωνα με ειδικούς του ύπνου, η προστασία του κιρκάδιου ρυθμού ξεκινά με απλές αλλαγές στην καθημερινότητα. Η μείωση του χρόνου μπροστά σε οθόνες και το σβήσιμο περιττών φώτων τουλάχιστον τέσσερις ώρες πριν τον ύπνο βοηθούν τον οργανισμό να παράγει μελατονίνη χωρίς παρεμβολές. Αν δεν μπορείτε να αποφύγετε πλήρως τον φωτισμό, προτιμήστε χαμηλό ή θερμό φως, αποφύγετε τα έντονα ξυπνητήρια και χρησιμοποιήστε στόρια ή κουρτίνες συσκότισης. Ακόμη και μια μάσκα ύπνου μπορεί να μειώσει την έκθεση στο φως σε βαθμό που να στηρίζει την ποιότητα του ύπνου και κατ’ επέκταση την καρδιαγγειακή υγεία.
