Για ποιο λόγο η ανθρωπότητα δεν έχει βρει ακόμα τη θεραπεία για τον καρκίνο

National Cancer Institute / Unsplash

Τετάρτη, 30/07/2025 - 06:00

Εδώ και χρόνια, δισεκατομμύρια έχουν επενδυθεί με σκοπό την εύρεση θεραπειών κατά του καρκίνου, ωστόσο ακόμα η ανθρωπότητα δεν έχει καταφέρει να βρει μια οριστική λύση.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το έτος 2022, ο καρκίνος είναι το δεύτερο συχνότερο αίτιο θανάτου στην Ελλάδα, μετά τα καρδιαγγειακά νοσήματα. Ειδικότερα, από τους 140.792 καταγεγραμμένους θανάτους εκείνης της χρονιάς, οι 29.532 οφείλονταν στον καρκίνο.

Οι έρευνες κατά του καρκίνου συνεχίζονται εντατικά ανά τον κόσμο και η αλήθεια είναι πως τα τελευταία χρόνια έχει σημειωθεί μεγάλη πρόοδος όσον αφορά τη συγκεκριμένη νόσο. Στις ΗΠΑ, η θνησιμότητα μειώθηκε κατά 34% από το 1990 μέχρι το 2022, όπως αναφέρει η πιο πρόσφατη ετήσια έκθεση του American Cancer Society, ενώ στο Ηνωμένο Βασίλειο, τα τελευταία 50 χρόνια, η θνησιμότητα του καρκίνου έχει μειωθεί κατά 22%, σύμφωνα με τα στοιχεία του Cancer Search UK.

Όσον αφορά την Ελλάδα, το European Cancer Inequalities Registry αποκαλύπτει:

«Προτυπωμένο κατά ηλικία, το συνολικό ποσοστό θνησιμότητας από καρκίνο στην Ελλάδα το 2019 ήταν 241 θάνατοι ανά 100 000 άτομα, τιμή που είναι ελαφρώς χαμηλότερη από τον μέσο όρο της ΕΕ o οποίος ανήλθε σε 247 ανά 100 000 άτομα. Ωστόσο, κατά την τελευταία δεκαετία η μείωση της θνησιμότητας από καρκίνο ήταν βραδύτερη στην Ελλάδα απ’ ό,τι στην ΕΕ, ενώ η συνολική θνησιμότητα λόγω καρκίνου αυξήθηκε κατά τη διάρκεια της χρηματοπιστωτικής κρίσης».

Η γενικότερη πτωτική τάση της θνησιμότητας από καρκίνο οφείλεται εν μέρει στη βελτίωση ορισμένων παραγόντων που έχουν να κάνουν με τον τρόπο ζωής, ωστόσο πολύ μεγάλο ρόλο παίζουν και οι νέες θεραπείες και κυρίως οι ανοσοθεραπείες, οι οποίες διαρκώς εξελίσσονται και φαίνεται να έχουν σημαντικά αποτελέσματα, ακόμα και σε περιπτώσεις που το χειρουργείο δεν κρίνεται εφικτό ή κατάλληλο.

Παρά, όμως, τις εντατικές έρευνες και τις τεράστιες επενδύσεις που ξεπερνούν τα 25 δισ. δολάρια βάσει εκτιμήσεων, η επιστημονική κοινότητα δεν έχει κατορθώσει να βρει μια καθολική και μόνιμη θεραπεία για όλους τους καρκίνους. Για ποιο λόγο συμβαίνει αυτό;

Ο καρκίνος δεν είναι μία μόνο ασθένεια

Σύμφωνα με τους ειδικούς του οργανισμού Worldwide Cancer Research, στην πραγματικότητα, η λέξη «καρκίνος» είναι ένας γενικός όρος που περιλαμβάνει περισσότερες από 200 διαφορετικές νόσους. Ο κάθε τύπος έχει τις υποκατηγορίες του, με ξεχωριστή συμπεριφορά και χαρακτηριστικά, επειδή διαφέρει σε γενετικό και μοριακό επίπεδο.

Ουσιαστικά ο κοινός παρονομαστής όλων αυτών των τύπων καρκίνου είναι οι μεταλλάξεις στο DNA. Κάθε καρκίνος προκαλείται από διαφορετικό συνδυασμό μεταλλάξεων, και όσο μεγαλώνει ένας όγκος, τόσο περισσότερες μεταλλάξεις εμφανίζονται. Αυτό σημαίνει ότι κάθε όγκος είναι μοναδικός. Επειδή ο καρκίνος ξεκινά από τα ίδια μας τα κύτταρα, κάθε μορφή του είναι τόσο διαφορετική όσο και οι άνθρωποι. Ως εκ τούτου, ένα φάρμακο που βοηθά έναν ασθενή μπορεί να μην έχει καμία επίδραση σε έναν άλλον.

Αυτός είναι και ο λόγος που η επιστημονική έρευνα αφορά κάθε τύπο καρκίνου ξεχωριστά.

Γιατί είναι τόσο δύσκολο να βρεθεί μια θεραπεία για τον καρκίνο;

Ακόμα και μέσα στον ίδιο όγκο, τα καρκινικά κύτταρα δεν είναι όλα ίδια. Το κάθε κύτταρο μπορεί να έχει διαφορετικές μεταλλάξεις από το διπλανό του. Έτσι, μια θεραπεία μπορεί να σκοτώσει έναν τύπο κυττάρων, αλλά να αφήσει άλλους ανεπηρέαστους. Με τον καιρό, ο όγκος μπορεί να ξαναμεγαλώσει.

Παράλληλα, καθώς τα καρκινικά κύτταρα μεταλλάσσονται, αλλάζει και η συμπεριφορά τους. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να σταματήσουν να ανταποκρίνονται σε μια θεραπεία και να αναπτύξουν αντίσταση. Τότε χρειάζεται να ξεκινήσει νέα θεραπεία, αλλά ακόμη κι αυτή μπορεί να μην έχει αποτέλεσμα μακροπρόθεσμα, καθώς ο καρκίνος μπορεί να γίνει ανθεκτικός και σε αυτήν.