«Μίνι» όργανα από κύτταρα του αμνιακού υγρού - Ανοίγει ο δρόμος για την κατανόηση δυσπλασιών

«Μίνι» όργανα από κύτταρα του αμνιακού υγρού - Ανοίγει ο δρόμος για την κατανόηση δυσπλασιών
Τρίτη, 05/03/2024 - 06:53

Επιστήμονες δημιούργησαν τρισδιάστατα κομμάτια ιστού - γνωστά ως οργανοειδή - από κύτταρα του πνεύμονα, των νεφρών και του εντέρου που ανακτήθηκαν από το αμνιακό υγρό.

Είναι η πρώτη φορά που δημιουργούνται τέτοια οργανοειδή από μη επεξεργασμένα κύτταρα του αμνιακού υγρού, βοηθώντας τους επιστήμονες να μελετήσουν καλύτερα, να εντοπίσουν την αιτία και να κατανοήσουν την εξέλιξη των δυσπλασιών, που επηρεάζουν το 3-6% των μωρών παγκοσμίως.

Ο Δρ Mattia Gerli, ερευνητής βλαστοκυττάρων στο UCL, είπε ότι τα εμβρυϊκά οργανοειδή, τα οποία έχουν πλάτος μικρότερο από ένα χιλιοστό, θα επιτρέψουν στους επιστήμονες να μελετήσουν πώς αναπτύσσονται τα έμβρυα στη μήτρα, είτε είναι υγιή είτε έχουν κάποια ασθένεια, κάτι το οποίο μέχρι σήμερα δεν ήταν δυνατό.

Επειδή τα οργανοειδή μπορούν να δημιουργηθούν μήνες πριν από τη γέννηση ενός μωρού, οι επιστήμονες πιστεύουν ότι θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε πιο εξατομικευμένες παρεμβάσεις βοηθώντας τους γιατρούς να διαγνώσουν τυχόν ελαττώματα και να βρουν τον καλύτερο τρόπο αντιμετώπισης τους.

Τι είναι τα οργανοειδή

Τα οργανοειδή είναι μικροσκοπικές συστάδες κυττάρων που μιμούνται, σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό, τα χαρακτηριστικά και τις λειτουργίες μεγαλύτερων ιστών και οργάνων. Οι επιστήμονες τα χρησιμοποιούν για να μελετήσουν πώς μεγαλώνουν και γερνούν τα όργανα, πώς προχωρούν οι ασθένειες και εάν τα φάρμακα μπορούν να αναστρέψουν οποιαδήποτε βλάβη προκύψει.

Τα περισσότερα οργανοειδή παράγονται από ιστό ενηλίκου, αλλά οι ερευνητές τα έφτιαξαν πρόσφατα από κύτταρα που προέρχονται από έμβρυα. Γράφοντας στο Nature Medicine, ο Gerli και ο καθηγητής Paolo de Coppi, εμβρυοχειρουργός στο Great Ormond Street Institute of Child Health, περιγράφουν πώς ανέλυσαν το αμνιακό υγρό που ελήφθη από 12 έγκυες γυναίκες ως μέρος των διαγνωστικών τους τεστ ρουτίνας. Τα περισσότερα από τα κύτταρα στο αμνιακό υγρό ήταν νεκρά, αλλά ένα μικρό κλάσμα αποδείχθηκε ότι ήταν βλαστοκύτταρα για τη δημιουργία των πνευμόνων, των νεφρών και των εντέρων του μωρού. Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι θα μπορούσαν να τα μεγαλώσουν σε τρισδιάστατα οργανοειδή.

Για να διερευνήσει πώς θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν τα οργανοειδή, η ομάδα δημιούργησε οργανοειδή πνεύμονα από κύτταρα αγέννητων μωρών με μια πάθηση που ονομάζεται συγγενής διαφραγματική κήλη ή CDH. Τα μωρά με CDH έχουν μια τρύπα στο διάφραγμα, τον μυ σε σχήμα θόλου κάτω από τους πνεύμονες που οδηγεί την αναπνοή. Η τρύπα επιτρέπει στα όργανα στην κοιλιά να πιέζουν τους πνεύμονες και να εμποδίζουν την ανάπτυξή τους.

Η σύγκριση των οργανοειδών από μωρά CDH πριν και μετά τη θεραπεία έδειξε σημαντικές διαφορές στην ανάπτυξή τους, υποδεικνύοντας ένα σαφές όφελος από τη θεραπεία. «Είναι η πρώτη φορά που μπορέσαμε να κάνουμε μια λειτουργική αξιολόγηση της συγγενούς κατάστασης ενός παιδιού πριν τη γέννηση», είπε ο De Coppi.

Η ίδια προσέγγιση θα μπορούσε να διερευνήσει άλλες συγγενείς καταστάσεις όπως η κυστική ίνωση, η οποία προκαλεί τη συσσώρευση βλέννας στους πνεύμονες και δυσπλασίες στα νεφρά και το έντερο. Φάρμακα που βοηθούν στην ανακούφιση συγγενών διαταραχών θα μπορούσαν επίσης να δοκιμαστούν στα οργανοειδή πριν δοθούν στα μωρά, είπε ο De Coppi.

Τελευταία τροποποίηση στις 05/03/2024 - 06:53