Παιδιά με διαταραχή αυτιστικού φάσματος παρουσίασαν σημαντική βελτίωση στα βασικά συμπτώματα μετά από χορήγηση μιας ειδικά διαμορφωμένης βιταμίνης D3 σε μορφή νανογαλακτώματος, σύμφωνα με κλινική μελέτη που πραγματοποιήθηκε σε 80 παιδιά ηλικίας 3–6 ετών (Δείτε ΕΔΩ τη μελέτη).
Το νανογαλάκτωμα παρείχε τη βιταμίνη D3 με πιο αποτελεσματικό τρόπο από τα συμβατικά συμπληρώματα, οδηγώντας σε μετρήσιμη βελτίωση στη βαρύτητα του αυτισμού, στις κοινωνικές δεξιότητες και στην ανάπτυξη της γλώσσας μέσα σε έξι μήνες θεραπείας.
Αν και και οι δύο ομάδες παρουσίασαν αύξηση στα επίπεδα της βιταμίνης D3 στο αίμα, μόνο τα παιδιά που έλαβαν το νανογαλάκτωμα εμφάνισαν ουσιαστική βελτίωση της συμπεριφοράς, γεγονός που υποδηλώνει, όπως σημειώνει το scienceblog.com, ότι η αυξημένη βιοδιαθεσιμότητα ίσως να είναι καθοριστική για την θεραπευτική αποτελεσματικότητα.
Ειδικότερα, η ερευνητική ομάδα ανέπτυξε ένα νανογαλάκτωμα που περιέχει βιταμίνη D3 σε σταγονίδια μεγέθους μόλις 61 νανομέτρων, περίπου 1.000 φορές μικρότερα από το πλάτος μιας ανθρώπινης τρίχας. Αυτή η νανοτεχνολογική προσέγγιση αντιμετωπίζει γνωστά προβλήματα απορρόφησης της βιταμίνης D3, ιδιαιτέρως σημαντικά για παιδιά με αυτισμό που συχνά παρουσιάζουν γαστρεντερικά προβλήματα τα οποία επηρεάζουν την απορρόφηση των θρεπτικών ουσιών.
Ογδόντα παιδιά με διαγνωσμένη διαταραχή αυτιστικού φάσματος χωρίστηκαν τυχαία σε δύο ομάδες.
Η μία ομάδα έλαβε τη βιταμίνη D3 σε μορφή νανογαλακτώματος, ενώ η άλλη έλαβε ένα συμβατικό σκεύασμα βιταμίνης D3. Και τα δύο σκευάσματα περιείχαν ίσες ποσότητες βιταμίνης D3 (1.400 IU ημερησίως) για διάστημα έξι μηνών.
Η σύνθεση του νανογαλακτώματος πέτυχε ενθυλάκωση άνω του 98% της βιταμίνης D3, χρησιμοποιώντας ασφαλή συστατικά όπως ελαιόλαδο, γλυκερίνη και φυσικές αρωματικές ύλες. Οι ερευνητές ανέπτυξαν τη φόρμουλα έπειτα από εκτενείς δοκιμές οκτώ διαφορετικών συνθέσεων νανογαλακτώματος.
Μετρήσιμες βελτιώσεις
Τα παιδιά που έλαβαν το νανογαλάκτωμα παρουσίασαν σημαντική βελτίωση σε πολλαπλά σημεία:
- Μείωση της βαρύτητας του αυτισμού σε τυποποιημένες κλίμακες αξιολόγησης
- Αύξηση του κοινωνικού δείκτη νοημοσύνης και των δεξιοτήτων προσαρμοστικής συμπεριφοράς
- Ενίσχυση των δεξιοτήτων κατανόησης και έκφρασης της γλώσσας
- Υψηλότερα επίπεδα και των δύο μορφών της βιταμίνης D3 στο αίμα
Αυτισμός και βιταμίνη D3
Τα παιδιά με αυτισμό συνήθως έχουν χαμηλότερα επίπεδα βιταμίνης D3 σε σχέση με τυπικά αναπτυσσόμενα παιδιά, γεγονός που συνδέεται με καθυστερήσεις στην ανάπτυξη της γλώσσας, δυσκολίες στην προσαρμοστική συμπεριφορά και λεπτές κινητικές δεξιότητες. Η βιταμίνη D3 λειτουργεί ως νευροστεροειδής ορμόνη απαραίτητη για την ανάπτυξη του εγκεφάλου, ιδιαίτερα για τον διαφορισμό και την προστασία των νευρώνων.
Η βιταμίνη επηρεάζει πολλαπλά εγκεφαλικά συστήματα που σχετίζονται με τον αυτισμό, όπως οι σεροτονινεργικές και ντοπαμινεργικές οδοί, καθώς και η ισορροπία μεταξύ διεγερτικών και ανασταλτικών νευροδιαβιβαστών.
Η έλλειψή της μπορεί να αυξήσει το οξειδωτικό στρες και τη φλεγμονή, ενώ παράλληλα μειώνει βασικούς νευροτροφικούς παράγοντες που στηρίζουν την υγεία των εγκεφαλικών κυττάρων. Σημαντική τεχνική λεπτομέρεια της μελέτης: οι ερευνητές χρησιμοποίησαν υγρή χρωματογραφία υπερ-υψηλής απόδοσης για να μετρήσουν δύο ειδικές μορφές βιταμίνης D3 στο αίμα —την 25-υδροξυβιταμίνη D3 και την 1,25-διϋδροξυβιταμίνη D3— παρέχοντας ακριβή δεδομένα βιοδεικτών που συνδέονται με τη βελτίωση της συμπεριφοράς.
Γιατί τα νανογαλακτώματα είναι αποτελεσματικότερα
Τα παραδοσιακά συμπληρώματα βιταμίνης D3 έχουν βιοδιαθεσιμότητα κάτω του 50%, που σημαίνει ότι μεγάλο μέρος της βιταμίνης δεν φτάνει αποτελεσματικά στο αίμα. Η τεχνολογία του νανογαλακτώματος αντιμετωπίζει αυτό το πρόβλημα με πολλαπλούς μηχανισμούς. Το μικρό μέγεθος των σταγονιδίων αυξάνει την επιφάνεια απορρόφησης, ενώ τα επιφανειοδραστικά συστατικά βοηθούν τη βιταμίνη να διεισδύσει πιο εύκολα στις κυτταρικές μεμβράνες.
Επίσης, η ενθυλακωμένη βιταμίνη μπορεί να διαπεράσει τα σφιχτά σημεία του εντέρου και να αποφύγει τον άμεσο μεταβολισμό από το ήπαρ, γεγονός που ίσως εξηγεί τη μεγαλύτερη αύξηση των επιπέδων στο αίμα.
Επιπλέον, το νανογαλάκτωμα ενδέχεται να διευκολύνει τη διέλευση της βιταμίνης μέσω του αιματοεγκεφαλικού φραγμού, επιτρέποντας της να φτάσει πιο αποτελεσματικά στα εγκεφαλικά κύτταρα—ιδιαίτερα σημαντικό λόγω της νευρολογικής φύσης του αυτισμού.
Κλινική σημασία
Η μελέτη χρησιμοποίησε καθιερωμένα εργαλεία αξιολόγησης, όπως η Κλίμακα Αξιολόγησης Παιδικού Αυτισμού (Childhood Autism Rating Scale), η Κλίμακα Προσαρμοστικής Συμπεριφοράς Vineland (Vineland Adaptive Behavior Scale) και η Κλίμακα Γλώσσας Προσχολικής Ηλικίας (Preschool Language Scale). Οι γονείς και οι αξιολογητές παρέμειναν σε άγνοια σχετικά με το ποιο συμπλήρωμα λάμβανε κάθε παιδί, εξασφαλίζοντας αντικειμενικές μετρήσεις.
Αξιοσημείωτο είναι ότι η ομάδα που έλαβε το συμβατικό σκεύασμα παρουσίασε μεν αύξηση στα επίπεδα βιταμίνης D3, αλλά όχι σημαντική βελτίωση στα συμπτώματα του αυτισμού, γεγονός που υποδεικνύει ότι η βιοδιαθεσιμότητα, και όχι απλώς η παρουσία της βιταμίνης, μπορεί να είναι κρίσιμη για την αποτελεσματικότητα της θεραπείας.
Παρότι τα αποτελέσματα είναι ενθαρρυντικά, οι ερευνητές τονίζουν την ανάγκη για μεγαλύτερες μελέτες με μεγαλύτερη διάρκεια παρακολούθησης ώστε να επιβεβαιωθούν τα ευρήματα και να εξεταστούν πιθανές διαφορές ανταπόκρισης ανάμεσα σε αγόρια και κορίτσια με αυτισμό.
