Η βρουκέλλωση είναι μια λοίμωξη που προκαλείται από βακτήρια και μεταδίδεται από τα ζώα στους ανθρώπους, κυρίως μέσω της κατανάλωσης ωμών ή μη παστεριωμένων γαλακτοκομικών προϊόντων, τα οποία δεν έχουν υποστεί τη διαδικασία που τα καθιστά ασφαλέστερα για κατανάλωση. Σε ορισμένους εργασιακούς χώρους, όπως φάρμες, σφαγεία ή εργαστήρια, τα βακτήρια μπορεί να διασκορπισθούν στον αέρα και να εισπνευστούν, ενώ η άμεση επαφή με μολυσμένα ζώα μπορεί επίσης να οδηγήσει σε μετάδοση της νόσου.
Η αντιμετώπιση της βρουκέλλωσης γίνεται με αντιβιοτικά, ωστόσο η θεραπεία απαιτεί συχνά αρκετές εβδομάδες ή και μήνες, με αποτέλεσμα η νόσος να έχει πιθανότητα υποτροπής ακόμη και μετά από ολοκληρωμένο θεραπευτικό σχήμα.
Σύμφωνα με τη Mayo Clinic, στη Νότια Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας, έχουμε αρκετά περιστατικά βρουκέλλωσης αναλογικά με τον πληθυσμό.
Τα συμπτώματα της βρουκέλλωσης
Τα συμπτώματα της βρουκέλλωσης μπορεί να εμφανιστούν από λίγες ημέρες έως λίγους μήνες μετά τη μόλυνση. Μοιάζουν με τα συμπτώματα της γρίπης και περιλαμβάνουν:
• Πυρετό
• Ρίγη
• Μειωμένη όρεξη
• Έντονη εφίδρωση
• Αίσθημα αδυναμίας
• Κόπωση
• Πόνο στις αρθρώσεις, στους μύες ή στη μέση
• Πονοκέφαλο
Τα συμπτώματα μπορεί να υποχωρήσουν για εβδομάδες ή μήνες και να επανεμφανιστούν. Ορισμένοι άνθρωποι αναπτύσσουν χρόνια μορφή της νόσου, με συμπτώματα που επιμένουν για χρόνια, ακόμη και μετά τη θεραπεία. Σε αυτή την περίπτωση μπορεί να εμφανιστούν:
• Επίμονη κόπωση
• Επαναλαμβανόμενοι πυρετοί
• Φλεγμονή του εσωτερικού τοιχώματος των καρδιακών κοιλοτήτων, δηλαδή ενδοκαρδίτιδα
• Αρθρίτιδα
• Φλεγμονή των οστών της σπονδυλικής στήλης, δηλαδή σπονδυλίτιδα
• Φλεγμονή στις αρθρώσεις όπου συνδέονται η σπονδυλική στήλη και η λεκάνη, δηλαδή ιερολαγονίτιδα
Πότε να πάτε στο γιατρό
Η βρουκέλλωση είναι δύσκολο να διαγνωστεί στα αρχικά στάδια, καθώς τα συμπτώματα μοιάζουν με αυτά άλλων λοιμώξεων, όπως της γρίπης. Πρέπει να ζητήσετε ιατρική εκτίμηση εάν ανήκετε σε ομάδα κινδύνου και εμφανίζετε πυρετό που ανεβαίνει γρήγορα ή επιμένει, μυαλγίες ή ασυνήθιστη αδυναμία.
Πώς γίνεται η μετάδοση της βρουκέλλωσης
Τα βακτήρια που προκαλούν βρουκέλλωση μεταφέρονται από πολλά είδη ζώων. Ορισμένα από αυτά μπορεί να μην παρουσιάζουν συμπτώματα. Ζώα που μπορούν να μεταδώσουν τη νόσο στους ανθρώπους περιλαμβάνουν:
• Αγελάδες, κατσίκες και πρόβατα
• Γουρούνια και αγριογούρουνα
• Σκύλους, ιδιαίτερα κυνηγετικούς
• Ελάφια, τάρανδους και άλλα άγρια ζώα
• Βίσωνες
• Καμήλες
Υπάρχει επίσης μορφή της νόσου που προσβάλλει φώκιες και ορισμένα είδη φαλαινών.
Οι πιο συνηθισμένοι τρόποι μετάδοσης από τα ζώα στους ανθρώπους είναι:
• Κατανάλωση ωμών ζωικών προϊόντων. Η βρουκέλλωση μπορεί να μεταδοθεί μέσω μη παστεριωμένου γάλακτος, τυριών, παγωτού και βουτύρου, καθώς και μέσω ωμού ή μισοψημένου κρέατος.
• Εισπνοή βακτηρίων. Τα βακτήρια της βρουκέλλωσης μπορούν να διασκορπισθούν στον αέρα, κάτι που αφορά κυρίως αγρότες, κυνηγούς, εργαζόμενους σε εργαστήρια και σφαγεία.
• Επαφή με αίμα ή άλλα σωματικά υγρά μολυσμένων ζώων. Τα βακτήρια μπορούν να εισέλθουν στον οργανισμό μέσα από πληγή. Η απλή επαφή ή το χάιδεμα ζώων δεν προκαλεί μόλυνση, γι’ αυτό η μετάδοση από κατοικίδια είναι σπάνια. Ωστόσο, άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα καλό είναι να αποφεύγουν την επαφή με σκύλους που έχουν τη νόσο.
Η μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο είναι εξαιρετικά σπάνια. Μπορεί να συμβεί κατά τον τοκετό ή μέσω μητρικού γάλακτος και πολύ σπάνια μέσω σεξουαλικής επαφής ή μεταγγίσεων αίματος.
Πρόληψη της βρουκέλλωσης
Για να μειώσετε τον κίνδυνο βρουκέλλωσης, είναι σημαντικό να τηρείτε τους εξής κανόνες ασφαλείας:
• Αποφύγετε γαλακτοκομικά προϊόντα που δεν έχουν παστεριωθεί.
• Μαγειρέψτε το κρέας σωστά. Ολόκληρο κομμάτι κρέατος πρέπει να φτάνει εσωτερική θερμοκρασία 63 βαθμών Κελσίου και να «ξεκουράζεται» για τουλάχιστον τρία λεπτά πριν το κόψετε. Ο κιμάς πρέπει να φτάνει τους 71 βαθμούς Κελσίου και τα πουλερικά τους 74 βαθμούς Κελσίου. Μην καταναλώνετε μισοψημένο κρέας.
• Φοράτε γάντια όταν χειρίζεστε άρρωστα ή νεκρά ζώα ή ζωικούς ιστούς. Αυτό αφορά ιδιαίτερα κτηνιάτρους, αγρότες, κυνηγούς και εργαζόμενους σε σφαγεία. Γάντια χρειάζονται και κατά τον τοκετό ζώων.
• Τηρείτε τους κανόνες ασφαλείας σε χώρους υψηλού κινδύνου. Εργαστήρια και σφαγεία πρέπει να εφαρμόζουν μέτρα προστασίας, όπως χρήση κατάλληλης ενδυμασίας και διαχωρισμό του χώρου θανάτωσης από τους υπόλοιπους χώρους εργασίας.
