Ο διαβήτης τύπου 1 όταν το ανοσοποιητικό σύστημα καταστρέφει λανθασμένα τα κύτταρα του παγκρέατος που παράγουν ινσουλίνη. Σύμφωνα με τον οργανισμό Diabetes Atlas, στην Ελλάδα περίπου 24.000 άνθρωποι ζουν με την πάθηση.

Μέχρι στιγμής, δεν υπάρχει κάποια διαθέσιμη θεραπεία που να οδηγεί στην πλήρη ίαση της νόσου, ωστόσο η χορήγηση ινσουλίνης (είτε με τη μορφή ένεσης είτε με τη μορφή συστημάτων όπως είναι η αντλία ινσουλίνης) φέρνει θεαματικά αποτελέσματα στη διαχείριση της νόσου, αυξάνοντας σημαντικά το προσδόκιμο επιβίωσης των ασθενών. Άλλες παρεμβάσεις αφορούν τον τρόπο ζωής και ιδίως την άσκηση, τη διατροφή και τη διατήρηση ενός υγιούς βάρους.

Την ίδια στιγμή, η επιστημονική κοινότητα συνεχίζει να αναζητά νέες καινοτόμες θεραπείες για τον διαβήτη τύπου 1, μερικές εκ των οποίων φαίνονται πολλά υποσχόμενες ωστόσο παραμένουν σε πειραματικό στάδιο ή δεν είναι ευρέως διαθέσιμες στην Ευρωπαϊκή Ένωση (π.χ.: θεραπεία με βλαστοκύτταρα, ανοσοτροποποιητικές θεραπείες κ.ά.).

Μια νέα μελέτη, όμως, διαπίστωσε πως ένα χάπι που χορηγείται καθημερινά για τη ρευματοειδή αρθρίτιδα και την αλωπεκία φαίνεται ότι μπορεί να καθυστερήσει την εξέλιξη του διαβήτη τύπου 1.

Διαβήτης τύπου 1: Το καθημερινό χάπι που επιβραδύνει τη νόσο

Σύμφωνα με μια διετή μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό «The New England Journal of Medicine»,το φάρμακο μπαρισιτινίμπη (Baricitinib), που μειώνει την υπερδραστηριότητα του ανοσοποιητικού, βοηθά να διατηρηθούν τα εναπομείναντα κύτταρα που συνεχίζουν να παράγουν ινσουλίνη σε άτομα που μόλις είχαν διαγνωστεί. Το εν λόγω φάρμακο χρησιμοποιείται ήδη για αυτοάνοσα νοσήματα όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα, η ελκώδης κολίτιδα και η αλωπεκία.

Η δρ. Michalea Waibel από το St Vincent’s Institute of Medical Research εξήγησε: «Για πρώτη φορά έχουμε μία θεραπεία σε μορφή χαπιού που μπορεί να χορηγηθεί νωρίς, ώστε τα άτομα με διαβήτη τύπου 1 να χρειάζονται λιγότερη ινσουλίνη. Έτσι κερδίζουν χρόνο χωρίς τη συνεχή πίεση της καθημερινής διαχείρισης της νόσου, ενώ μειώνεται και ο κίνδυνος επιπλοκών στο μέλλον».

Η πρώτη δοκιμή το 2023 περιέλαβε 91 ασθενείς που είχαν διαγνωστεί τους τελευταίους τρεις μήνες. Έπαιρναν είτε ένα χάπι μπαρισιτινίμπης 4 mg είτε ένα εικονικό φάρμακο, μία φορά την ημέρα για σχεδόν έναν χρόνο.

Οι ερευνητές παρακολούθησαν τα επίπεδα C-peptide, έναν δείκτη της παραγωγής ινσουλίνης, αλλά και τις τιμές γλυκόζης και HbA1c. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η θεραπεία βοήθησε να διατηρηθεί η παραγωγή ινσουλίνης, να μειωθούν οι διακυμάνσεις του σακχάρου και να περιοριστεί η ανάγκη για ενέσεις.

Η συνέχιση της μελέτης, που παρουσιάστηκε φέτος στο Ευρωπαϊκό Συνέδριο για τον Διαβήτη στη Βιέννη, έδειξε όμως ότι μετά τη διακοπή του φαρμάκου η νόσος προχώρησε.

Συγκεκριμένα, στις 48 εβδομάδες τα επίπεδα C-peptide ήταν υψηλότερα στην ομάδα της μπαρισιτινίμπης (0,65 έναντι 0,43 στην ομάδα του εικονικού φαρμάκου). Μετά τη διακοπή, μειώθηκαν στα 0,49 έναντι 0,36 στις 72 εβδομάδες και στα 0,37 έναντι 0,26 στις 96 εβδομάδες. Αυτό σημαίνει ότι η παραγωγή ινσουλίνης άρχισε ξανά να υποχωρεί.

Όταν σταμάτησε η θεραπεία, οι ασθενείς χρειάζονταν περισσότερη ινσουλίνη και οι ανάγκες τους δεν διέφεραν πλέον σημαντικά από εκείνες της ομάδας του εικονικού φαρμάκου.

Κατά τη διάρκεια της παρακολούθησης δεν προέκυψαν ζητήματα ασφάλειας. Οι επιστήμονες ελπίζουν ότι το φάρμακο θα είναι διαθέσιμο για τον διαβήτη μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια.

«Αν καταφέρουμε να εντοπίσουμε με γενετικά τεστ και αιματολογικούς δείκτες τα άτομα που έχουν υψηλό κίνδυνο για διαβήτη τύπου 1, θα μπορούσαμε να ξεκινάμε θεραπεία ακόμη νωρίτερα, πριν εμφανιστεί η νόσος. Ελπίζουμε σύντομα να ξεκινήσουν μεγαλύτερες κλινικές δοκιμές, τόσο σε άτομα με πρόσφατη διάγνωση όσο και σε πιο πρώιμα στάδια, ώστε να καθυστερήσει η ανάγκη για ενέσεις ινσουλίνης», κατέληξε η δρ. Waibel.