Το λίπος στο συκώτι, γνωστό και ως ηπατική στεάτωση ή λιπώδης διήθηση, εμφανίζεται όταν συσσωρεύεται περίσσεια λίπους στα κύτταρα του ήπατος, σε ποσοστό που ξεπερνά το φυσιολογικό 5-10% του βάρους του. Οι κύριες αιτίες είναι η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, που οδηγεί σε αλκοολική λιπώδη νόσο, ή μεταβολικοί παράγοντες όπως η παχυσαρκία, ο σακχαρώδης διαβήτης και η αντίσταση στην ινσουλίνη, που ευθύνονται για τη μη αλκοολική λιπώδη νόσο του ήπατος.
Στις περισσότερες περιπτώσεις δεν εκδηλώνονται συμπτώματα, όμως η κατάσταση μπορεί να εξελιχθεί σε σοβαρότερες επιπλοκές, όπως η ηπατική ανεπάρκεια.
Σύμφωνα με δεδομένα που παρουσιάστηκαν στο Cell Press το 2024, έως και το 38,2% του παγκόσμιου πληθυσμού πάσχει από μεταβολικά συνδεόμενη λιπώδη νόσο του ήπατος, μια πάθηση που μέχρι σήμερα δεν είχε στοχευμένες θεραπείες.
Ωστόσο, σε μια πρόσφατη μελέτη, που δημοσιεύτηκε τον Αύγουστο του 2025 στο περιοδικό Metabolism, μια μονάδα επιστημόνων εντόπισε έναν γενετικό παράγοντα που επιδεινώνει τη νόσο, καθώς και μια ευρέως διαθέσιμη και οικονομική βιταμίνη που τον καταπολεμά.
Η βιταμίνη που καταπολεμά το λιπώδες συκώτι
Η ερευνητική ομάδα με επικεφαλής τον καθηγητή Jang Hyun Choi από το Τμήμα Επιστημών Ζωής του UNIST, σε συνεργασία με την καθηγήτρια Hwayoung Yun από το Τμήμα Φαρμακευτικής και το Ερευνητικό Ινστιτούτο Ανάπτυξης Φαρμάκων του Πανεπιστημίου Pusan (PNU), καθώς και τον καθηγητή Neung Hwa Park από το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ulsan (UUH), ήταν η πρώτη παγκοσμίως που αποκάλυψε τον ρόλο του microRNA-93 (miR-93), το οποίο εκφράζεται στο ήπαρ και λειτουργεί ως βασικός γενετικός ρυθμιστής στην ανάπτυξη και εξέλιξη της μεταβολικά συνδεόμενης λιπώδους νόσου του ήπατος.
Το miR-93 είναι ένα εξειδικευμένο μόριο RNA που εκφράζεται στα ηπατικά κύτταρα και καταστέλλει την έκφραση συγκεκριμένων γονιδίων. Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι τα επίπεδα του miR-93 ήταν ανώμαλα αυξημένα τόσο σε ασθενείς με λιπώδη νόσο του ήπατος όσο και σε ζωικά μοντέλα. Μέσα από μοριακές αναλύσεις έδειξαν ότι το miR-93 προάγει τη συσσώρευση λίπους, τη φλεγμονή και την ίνωση, αναστέλλοντας την έκφραση του SIRT1, ενός γονιδίου που παίζει σημαντικό ρόλο στον μεταβολισμό των λιπιδίων στο ήπαρ.
Όταν οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν τεχνικές γονιδιακής επεξεργασίας για να σταματήσουν την παραγωγή του miR-93 σε ποντίκια, παρατήρησαν σημαντική μείωση της συσσώρευσης λίπους στο ήπαρ, μαζί με βελτίωση στην ευαισθησία στην ινσουλίνη και στους δείκτες της ηπατικής λειτουργίας. Αντίθετα, τα ποντίκια με αυξημένη παραγωγή miR-93 εμφάνισαν επιδείνωση της μεταβολικής λειτουργίας του ήπατος.
Αναλύοντας 150 φάρμακα εγκεκριμένα από τον FDA, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η νιασίνη (βιταμίνη Β3) ήταν εκείνη που καταστέλλει αποτελεσματικότερα το miR-93. Τα ποντίκια που έλαβαν νιασίνη παρουσίασαν μεγάλη μείωση των επιπέδων miR-93 στο ήπαρ και παράλληλη αύξηση της δραστηριότητας του SIRT1. Με την ενεργοποίηση του SIRT1, οι διαταραγμένες λειτουργίες του μεταβολισμού των λιπιδίων αποκαταστάθηκαν, επαναφέροντας την ισορροπία στο ήπαρ.
Η ερευνητική ομάδα σημείωσε: «Η μελέτη αυτή αποσαφηνίζει με ακρίβεια τη μοριακή προέλευση της μεταβολικά συνδεόμενης λιπώδους νόσου του ήπατος και δείχνει πώς μια ήδη εγκεκριμένη βιταμίνη μπορεί να επαναξιοποιηθεί για να ρυθμίσει αυτή τη διαδικασία, με μεγάλη κλινική σημασία».
Πρόσθεσαν επίσης: «Επειδή η νιασίνη είναι ένα γνωστό και ασφαλές φάρμακο για την αντιμετώπιση της υπερλιπιδαιμίας, έχει τη δυνατότητα να χρησιμοποιηθεί σε συνδυαστικές θεραπείες που στοχεύουν τα μονοπάτια των miRNA στη μεταβολικά συνδεόμενη λιπώδη νόσο του ήπατος».
Σε κάθε περίπτωση, προτού ξεκινήσετε να λαμβάνετε οποιδήποτε φαρμακευτικό σκεύασμα είτε συμπλήρωμα διατροφής, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να συμβουλευτείτε πρώτα το γιατρό σας, ιδίως εάν έχετε κάποιο πρόβλημα υγείας ή εάν λαμβάνετε φαρμακευτική αγωγή.
