Η παχυσαρκία μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα υγείας. Επιστήμονες προσπαθώντας να ανακαλύψουν την πραγματική αιτία της παχυσαρκίας πραγματοποίησαν μία διεθνή μελέτη, στην οποία συμμετείχαν πάνω από 4.000 άτομα από όλο τον κόσμο.
Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Proceedings of the National Academy of Sciences και εστίασε στο αν το πραγματικό πρόβλημα που προκαλεί την παχυσαρκία είναι η διατροφή που ακολουθεί κάποιος ή η έλλειψη άσκησης.
Πιο συγκεκριμένα, η Amanda McGrosky και η ομάδα της ανέλυσαν δεδομένα από 4.213 ενήλικες, ηλικίας 18 έως 60 ετών, από 34 πληθυσμούς παγκοσμίως. Οι ερευνητές εξέτασαν τη συνολική δαπάνη ενέργειας (TEE), την δαπάνη ενέργειας λόγω δραστηριότητας (AEE), την βασική ενεργειακή δαπάνη (BEE) και δύο μετρήσεις παχυσαρκίας: το ποσοστό σωματικού λίπους και τον δείκτη μάζας σώματος (BMI). Η AEE, όπως προαναφέρθηκε είναι η ενέργεια που δαπανάται από την άσκηση και βρέθηκε αφαιρώντας την BEE από την TEE.
Τα αποτελέσματα κατηγοριοποιήθηκαν σε ομάδες ανάλογα με το επίπεδο οικονομικής ανάπτυξης, χρησιμοποιώντας τον Δείκτη Ανθρώπινης Ανάπτυξης (HDI) των Ηνωμένων Εθνών, λόγω των γενικών διαφορών στον τρόπο ζωής και στις διατροφικές συνήθειες μεταξύ ομάδων σε διαφορετικά επίπεδα οικονομικής ανάπτυξης.
Σε ποιες χώρες είναι μεγαλύτερο το πρόβλημα της παχυσαρκίας
Αρχικά, τα αποτελέσματα έδειξαν ότι τα TEE, AEE και BEE ήταν υψηλότερα σε πιο ανεπτυγμένους πληθυσμούς, μαζί με τη σωματική μάζα, τον ΔΜΣ και το σωματικό λίπος, πράγμα που σημαίνει ότι η παχυσαρκία ήταν πιο διαδεδομένη στις πιο οικονομικά ανεπτυγμένες χώρες, αλλά φάνηκε ότι οι συγκεκριμένοι πληθυσμοί κατανάλωναν επίσης περισσότερη ενέργεια συνολικά. Ωστόσο, αυτή δεν ήταν η συνολική εικόνα.
Οι ερευνητές αναγνώρισαν ότι το μέγεθος του σώματος γενικά, όπως και το ύψος, ήταν συνολικά μεγαλύτερο στις βιομηχανικές περιοχές. Υπήρχαν επίσης διακυμάνσεις στο βάρος και την ενεργειακή δαπάνη λόγω ηλικίας και φύλου. Οι ερευνητές βελτίωσαν περαιτέρω τα δεδομένα τους προσαρμόζοντάς τα σε αυτούς τους παράγοντες.
Τα αποτελέσματα έδειξαν στη συνέχεια ότι το TEE και το BEE μειώθηκαν ελαφρώς, κατά περίπου 6-11%, με την οικονομική ανάπτυξη. Μετά από την προσαρμογή για την ηλικία, το φύλο και το μέγεθος του σώματος, το AEE ήταν ακόμα υψηλότερο συνολικά σε πιο οικονομικά ανεπτυγμένους πληθυσμούς, υποδεικνύοντας ότι δεν είναι πιθανό η έλλειψη άσκησης να προκαλεί υψηλότερο ΔΜΣ ή σωματικό λίπος.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η συνολική ενεργειακή δαπάνη σχετίζεται μόνο ασθενώς με την παχυσαρκία, αντιπροσωπεύοντας περίπου το 10% της αυξημένης συχνότητας εμφάνισης παχυσαρκίας στις πιο οικονομικά ανεπτυγμένες χώρες.
Ο ρόλος των υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων στην παχυσαρκία
Αντ' αυτού, έδειξαν ότι η υψηλότερη κατανάλωση υπερεπεξεργασμένων τροφίμων (UPF), όπως τα επεξεργασμένα κρέατα, τα έτοιμα γεύματα και τα σνακ, ευθύνεται σημαντικά, σημειώνοντας ότι «το ποσοστό των UPFs στη διατροφή συσχετίστηκε θετικά με το ποσοστό σωματικού λίπους».
Παρά το γεγονός ότι η άσκηση δεν αποτελεί τον κύριο παράγοντα που προκαλεί παχυσαρκία, οι συγγραφείς της μελέτης ενθαρρύνουν την τακτική άσκηση, καθώς είναι γνωστό ότι εξακολουθεί να είναι το «κλειδί» για την πρόληψη ασθενειών και τη διατήρηση μιας καλής ψυχικής υγείας.
Η μελέτη υπογραμμίζει επίσης την ανάγκη να δοθεί έμφαση στη μείωση των θερμίδων από τα τρόφιμα υψηλής επεξεργασίας για να αντιμετωπιστεί η κρίση της παχυσαρκίας, αλλά και να συνεχιστεί η μελέτη των παραγόντων που οδηγούν ορισμένα τρόφιμα στην παχυσαρκία, καθώς τα UPFs φαίνεται να επηρεάζουν τον οργανισμό με μοναδικούς τρόπους.
Οι ερευνητές έγραψαν: «Τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα μπορούν να διαταράξουν το αίσθημα κορεσμού και να ενθαρρύνουν την υπερκατανάλωση. Η επεξεργασία στην οποία έχουν υποβληθεί αυτά τα προϊόντα έχει επίσης αποδειχθεί ότι αυξάνει το ποσοστό των θερμίδων που καταναλώνονται και απορροφώνται από το σώμα αντί να αποβάλλονται».
