Το μεταβολικό σύνδρομο είναι ένας συνδυασμός παραγόντων, όπως η υψηλή αρτηριακή πίεση και η κοιλιακή παχυσαρκία. Σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία, περίπου το 31% του παγκόσμιου πληθυσμού πληροί τα διαγνωστικά κριτήρια για τη διαταραχή αυτή.

Έχει ήδη αποδειχθεί ότι το μεταβολικό σύνδρομο μπορεί να οδηγήσει σε διαβήτη τύπου 2, εγκεφαλικό επεισόδιο, αθηροσκλήρωση, κολπική μαρμαρυγή, βλάβες σε ζωτικά όργανα, επιπλοκές στην εγκυμοσύνη αλλά και σε ορισμένους τύπους καρκίνου.

Έρευνες έχουν δείξει επίσης σύνδεση με νευρολογικές διαταραχές, όπως η γνωστική έκπτωση, η νόσος Αλτσχάιμερ και η νόσος Πάρκινσον.

Μια νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Neurology, το επιστημονικό περιοδικό της Αμερικανικής Ακαδημίας Νευρολογίας, έρχεται να ενισχύσει αυτά τα δεδομένα, επιβεβαιώνοντας ακόμη περισσότερο τη σχέση ανάμεσα στο μεταβολικό σύνδρομο και τον κίνδυνο εμφάνισης Πάρκινσον.

Για τις ανάγκες της έρευνας, οι επιστήμονες ανέλυσαν δεδομένα από το U.K. Biobank, που περιλάμβαναν περισσότερους από 467.000 ανθρώπους, με μέση ηλικία τα 57 έτη, οι οποίοι παρακολουθήθηκαν για 15 χρόνια.

Από αυτούς, το 38% είχε μεταβολικό σύνδρομο, το οποίο ορίζεται από την παρουσία τουλάχιστον τριών από τα παρακάτω χαρακτηριστικά:

• κοιλιακή παχυσαρκία — περίμετρος μέσης ≥102 εκ. για τους άνδρες και ≥88 εκ. για τις γυναίκες
• υψηλό σάκχαρο νηστείας — ≥100 mg/dL
• υψηλή αρτηριακή πίεση — συστολική ≥130 mmHg ή διαστολική ≥85 mmHg
• αυξημένα τριγλυκερίδια — ≥150 mg/dL
• χαμηλή «καλή» χοληστερίνη (HDL) (<40 mg/dL για τους άνδρες ή <50 mg/dL για τις γυναίκες)

Αυξημένος κίνδυνος Πάρκινσον κατά 40%

Στο τέλος της μελέτης, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα άτομα με μεταβολικό σύνδρομο είχαν περίπου 40% μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίσουν Πάρκινσον σε σχέση με όσους δεν είχαν το σύνδρομο.

«Διαπιστώσαμε επίσης υψηλότερο κίνδυνο για άτομα που είχαν μεταβολικό σύνδρομο και ταυτόχρονα γενετική προδιάθεση για Πάρκινσον», ανέφερε η Weili Xu, PhD, καθηγήτρια γηριατρικής επιδημιολογίας στο Karolinska Institutet της Σουηδίας και επικεφαλής της μελέτης.

Όπως τόνισε: «Αυτό δείχνει ότι η καλή μεταβολική υγεία μπορεί να είναι ιδιαίτερα σημαντική για όσους φέρουν γονίδια που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης Πάρκινσον».

Η ίδια πρόσθεσε: «Η νόσος Πάρκινσον είναι η δεύτερη πιο συχνή νευροεκφυλιστική διαταραχή στους ηλικιωμένους μετά τη νόσο Αλτσχάιμερ. Το μεταβολικό σύνδρομο επηρεάζει περίπου έναν στους τέσσερις ενήλικες και μπορεί να τροποποιηθεί σημαντικά. Τα ευρήματά μας δείχνουν ότι το μεταβολικό σύνδρομο ίσως αποτελεί έναν παράγοντα κινδύνου που μπορούμε να ελέγξουμε. Χρειάζονται όμως περισσότερες μελέτες για να διαπιστώσουμε αν η αντιμετώπισή του μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη της νόσου».

Όχι μόνο καρδιαγγειακός κίνδυνος

Ο Michael S. Okun, MD, διευθυντής του Norman Fixel Institute for Neurological Diseases στο UF Health, σχολίασε στο Medical News Today ότι η μελέτη αυτή δείχνει καθαρά πως το μεταβολικό σύνδρομο δεν είναι απλώς καρδιαγγειακό πρόβλημα, αλλά μπορεί να επηρεάσει και τον εγκέφαλο, αυξάνοντας τον κίνδυνο για Πάρκινσον.

«Η κοιλιακή παχυσαρκία, το υψηλό σάκχαρο και οι ανώμαλες τιμές χοληστερίνης δεν είναι μόνο ‘καμπανάκια’ για την καρδιά, φαίνεται να επιταχύνουν και τη νευροεκφύλιση στον εγκέφαλο», εξήγησε.

«Εντυπωσιακή είναι και η σχέση δόσης-απόκρισης: όσο περισσότερα χαρακτηριστικά του μεταβολικού συνδρόμου υπάρχουν, τόσο αυξάνεται ο κίνδυνος για Πάρκινσον. Όσοι έχουν τέσσερα ή πέντε χαρακτηριστικά είναι οι πιο εκτεθειμένοι», σημείωσε.

«Αν επιβεβαιωθούν αυτά τα αποτελέσματα, η φροντίδα της μεταβολικής υγείας θα μπορούσε να αποτελέσει νέο πεδίο πρόληψης για τη νόσο. Παρεμβάσεις που στοχεύουν στην παχυσαρκία, την υπέρταση και τα υψηλά επίπεδα σακχάρου ίσως βοηθήσουν να μειωθεί ο κίνδυνος σε ευάλωτες ομάδες», πρόσθεσε.

Πώς μπορεί να βοηθήσει η πρόληψη

Ο Daniel Truong, MD, νευρολόγος και διευθυντής του Truong Neuroscience Institute στην Καλιφόρνια, επισήμανε ότι τα αποτελέσματα της μελέτης προκαλούν ανησυχία αλλά και επιβεβαιώνουν αυτό που ήδη υποψιαζόμασταν: το μεταβολικό σύνδρομο δεν αφορά μόνο την καρδιά ή τον μεταβολισμό, αλλά ολόκληρο τον οργανισμό, συμπεριλαμβανομένου του εγκεφάλου.

«Η νόσος Πάρκινσον μπορεί να εξελίσσεται αθόρυβα για 10–20 χρόνια πριν φανούν τα πρώτα κινητικά συμπτώματα. Σε αυτή την περίοδο μπορεί να εμφανίζονται μη κινητικά σημάδια, όπως δυσκοιλιότητα, διαταραχές ύπνου REM ή μειωμένη όσφρηση. Αν γνωρίζουμε ποιες καταστάσεις (όπως το μεταβολικό σύνδρομο, ο διαβήτης, οι γαστρεντερικές παθήσεις ή η χρόνια φλεγμονή) αυξάνουν τον κίνδυνο, μπορούμε να εντοπίσουμε εγκαίρως τα άτομα που κινδυνεύουν και να παρέμβουμε. Έτσι η πρόληψη είναι εφικτή», τόνισε.

«Το μεταβολικό σύνδρομο μπορεί να τροποποιηθεί σε μεγάλο βαθμό. Η μελέτη δείχνει έμμεσα ότι αν ελέγξουμε την περίμετρο μέσης, την αρτηριακή πίεση, τα επίπεδα σακχάρου και χοληστερίνης, ίσως καταφέρουμε να καθυστερήσουμε ή να μειώσουμε την εμφάνιση Πάρκινσον. Στην κλινική πράξη, ενθαρρύνουμε τους ασθενείς να χάσουν βάρος και να ρυθμίσουν την πίεσή τους, όχι μόνο για την καρδιά αλλά και για τον εγκέφαλο. Παράλληλα, στους παχύσαρκους ασθενείς θα πρέπει να δίνουμε μεγαλύτερη προσοχή σε πρώιμα σημάδια Πάρκινσον, όπως βραδύτητα στην κίνηση, δυσκαμψία ή ήπιο τρόμο», κατέληξε.