Έμβρυα από κύτταρα δέρματος – Το πρωτοποριακό επίτευγμα Αμερικανών ερευνητών

Έμβρυα από κύτταρα δέρματος – Το πρωτοποριακό επίτευγμα Αμερικανών ερευνητών
OREGON HEALTH & SCIENCE UNIVERSITY
Τετάρτη, 01/10/2025 - 18:42

Νέα διέξοδος για την αντιμετώπιση της υπογονιμότητας λόγω προχωρημένης ηλικίας ή ασθενειών.

Ελπίδα σε πολλά ζευγάρια που θέλουν να αποκτήσουν παιδί και για λόγους υπογονιμότητας ή άλλες αιτίες, δεν μπορούν με φυσιολογική σύλληψη, έρχεται να δώσει η πρωτοποριακή ανακάλυψη Αμερικανών επιστημόνων, η οποία βέβαια επί του παρόντος βρίσκεται σε πολύ πρώιμο στάδιο.

Πιο συγκεκριμένα, Αμερικανοί επιστήμονες κατάφεραν, για πρώτη φορά, να δημιουργήσουν ανθρώπινα έμβρυα πρώιμου σταδίου, αξιοποιώντας DNA από τα κύτταρα του ανθρώπινου δέρματος.

Όλοι γνωρίζουμε ότι η αναπαραγωγή είναι μία απλή διαδικασία, κατά την οποία το σπέρμα του άνδρα συναντά το ωάριο της γυναίκας. Από την «ένωση» δημιουργείται ένα έμβρυο και εννέα μήνες αργότερα γεννιέται ένα μωρό.

Τώρα οι επιστήμονες αλλάζουν τους κανόνες. Στο συγκεκριμένο πείραμα, «πρωταγωνιστικό ρόλο» έχει το ανθρώπινο δέρμα. Η τεχνική της ερευνητικής ομάδας του Πανεπιστημίου Υγείας και Επιστημών του Όρεγκον παίρνει τον πυρήνα - ο οποίος φιλοξενεί ένα αντίγραφο ολόκληρου του γενετικού κώδικα που απαιτείται για τη δημιουργία του σώματος - από ένα κύτταρο του δέρματος. Το στοιχείο αυτό, τοποθετείται στη συνέχεια μέσα σε ένα ωάριο δότη από το οποίο έχουν αφαιρεθεί οι γενετικές του οδηγίες. Μέχρι στιγμής, η τεχνική είναι παρόμοια με αυτή που χρησιμοποιήθηκε για τη δημιουργία της Ντόλι, του προβάτου - του πρώτου κλωνοποιημένου θηλαστικού στον κόσμο - που γεννήθηκε το 1996.

Ωστόσο, αυτό το ωάριο δεν είναι έτοιμο να γονιμοποιηθεί από σπερματοζωάριο, καθώς περιέχει ήδη μια πλήρη σειρά χρωμοσωμάτων. Ο καθένας από εμάς κληρονομεί 23 από αυτές τις δέσμες DNA από τον καθένα από τους γονείς μας, (συνολικά 46), τις οποίες το συγκεκριμένο ωάριο έχει ήδη. Έτσι, το επόμενο στάδιο είναι να «πειστεί» το ωάριο να απορρίψει τα μισά από τα χρωμοσώματά του σε μια διαδικασία που οι ερευνητές έχουν ονομάσει «μιτομείωση» (η λέξη είναι μια σύντηξη μίτωσης και μείωσης, των δύο τρόπων με τους οποίους τα κύτταρα διαιρούνται).

Η τεχνική αυτή θα μπορούσε να λειτουργήσει ως μία νέα λύση στα προβλήματα υπογονιμότητας λόγω προχωρημένης ηλικίας ή ασθένειας, χρησιμοποιώντας σχεδόν οποιοδήποτε κύτταρο στο σώμα ως σημείο εκκίνησης για τη δημιουργία μιας νέας ζωής. Θα μπορούσε ακόμη και να επιτρέψει σε ομόφυλα ζευγάρια να αποκτήσουν παιδιά.

Να σημειωθεί ότι, η μέθοδος απαιτεί σημαντικές βελτιώσεις – οι οποίες θα μπορούσαν να διαρκέσουν μια δεκαετία - πριν μια κλινική γονιμότητας εξετάσει το ενδεχόμενο χρήσης της. Οι ειδικοί στο άκουσμα της είδησης δηλώνουν ότι πρόκειται για μία πολύ σημαντική ανακάλυψη.

Συνοψίζοντας, η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature Communications, έδειξε ότι δημιουργήθηκαν 82 λειτουργικά ωάρια. Αυτά γονιμοποιήθηκαν με σπέρμα και μερικά προχώρησαν στα πρώιμα στάδια ανάπτυξης εμβρύων. Κανένα δεν αναπτύχθηκε πέρα ​​από το στάδιο των έξι ημερών.

«Πετύχαμε κάτι που θεωρούνταν αδύνατο», δήλωσε ο καθηγητής Shoukhrat Mitalipov, διευθυντής του κέντρου εμβρυϊκής κυτταρικής και γονιδιακής θεραπείας του Πανεπιστημίου Υγείας και Επιστημών του Όρεγκον.

Η τεχνική απέχει πολύ από την τελειοποίησή της, καθώς το ωάριο επιλέγει τυχαία ποια χρωμοσώματα θα απορρίψει. Πρέπει να καταλήξει με έναν από κάθε έναν από τους 23 τύπους για την πρόληψη ασθενειών, αλλά καταλήγει με δύο από μερικούς και κανέναν από τους άλλους. Υπάρχει επίσης ένα χαμηλό ποσοστό επιτυχίας (περίπου 9%) και τα χρωμοσώματα χάνουν μια σημαντική διαδικασία όπου αναδιατάσσουν το DNA τους, που ονομάζεται διασταύρωση.

Ο καθηγητής Mitalipov, ένας παγκοσμίως γνωστός πρωτοπόρος στον τομέα αυτό, είπε στο BBC News: «Πρέπει να τελειοποιήσουμε την τεχνική».

Τελευταία τροποποίηση στις 01/10/2025 - 17:54