Με αφορμή την Ευρωπαϊκή Ημέρα κατά του Καρκίνου του Προστάτη (15 Σεπτεμβρίου), η Ελληνική Ουρολογική Εταιρεία (ΕΟΕ) υπενθυμίζει ότι ο καρκίνος του προστάτη αποτελεί μία από τις συχνότερες κακοήθειες στους άνδρες παγκοσμίως και καλεί κάθε άνδρα να ενημερωθεί υπεύθυνα για την έγκαιρη ανίχνευση και τα σύγχρονα διαγνωστικά εργαλεία.
Η Ευρώπη βρίσκεται σε ένα κομβικό σημείο ως προς τον τρόπο που προσεγγίζει την έγκαιρη ανίχνευση του καρκίνου του προστάτη, γεγονός που καθιστά ακόμη πιο επιτακτική την ανάγκη για σωστή ενημέρωση και πρόληψη.
Στην Ευρώπη, κάθε χρόνο, περίπου 450.000 άνδρες διαγιγνώσκονται με καρκίνο του προστάτη ξεπερνώντας τον καρκίνο του παχέος εντέρου. Κάθε χρόνο 107.000 Ευρωπαίοι άνδρες πεθαίνουν από καρκίνο του προστάτη. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ο καρκίνος του προστάτη ήταν ο 3ος συχνότερα διαγνωσμένος καρκίνος, αντιπροσωπεύοντας το 12,1% των νέων καρκίνων το 2022. Συνολικά, στην ΕΕ καταγράφηκαν ~2,7 εκατ. νέες διαγνώσεις καρκίνου όλων των τύπων και ~1,3 εκατ. θάνατοι. Τα ακριβή στοιχεία αναδεικνύουν ότι ο καρκίνος του προστάτη σκοτώνει περισσότερους άνδρες από ό,τι ο καρκίνος του μαστού σκοτώνει γυναίκες.
Τα στοιχεία για την Ελλάδα
Στην Ελλάδα, το 2022 σημειώθηκαν 7.036 νέα περιστατικά προστάτη κατατάσσοντάς τον 1ο σε συχνότητα στους άνδρες (19,2% των νέων περιστατικών). Τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία αναφέρουν ότι 27.358 άτομα ζουν με διάγνωση καρκίνου του προστάτη εντός 5ετίας ενώ η θνητότητα αγγίζει τα ~2.000 άτομα.
Με αυτά τα δεδομένα, ο Πρόεδρος της Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας, Ανδρέας Σκολαρίκος επισημαίνει ότι: «Ο καρκίνος του προστάτη αποτελεί μείζον ζήτημα δημόσιας υγείας. Η Ελληνική Ουρολογική Εταιρεία επαναβεβαιώνει τη δέσμευσή της στην τεκμηριωμένη, εξατομικευμένη έγκαιρη ανίχνευση και στην ισότιμη πρόσβαση των ασθενών σε σύγχρονη διάγνωση και θεραπεία. Καλούμε κάθε άνδρα να συμβουλευθεί εγκαίρως τον ουρολόγο του και τις οικογένειες να στηρίζουν την πρόληψη. Η ενημέρωση σώζει ζωές.»
Σήμερα, είναι o πιο συχνά διαγνωσμένος καρκίνος στους άνδρες σε 112 από 185 χώρες, και η κύρια αιτία θανάτου από καρκίνο μεταξύ των ανδρών σε 48 χώρες, στοιχείο που υπογραμμίζει τις διεθνείς ανισότητες στην έγκαιρη διάγνωση και στη φροντίδα. Σύμφωνα με το Παγκόσμιο Παρατηρητήριο Καρκίνου (Global Cancer Observatory 2022), ο προστάτης είναι η δεύτερη συχνότερη κακοήθεια στους άνδρες μετά τον πνεύμονα. Η θνητότητα αγγίζει σχεδόν τα 400.000 άτομα το 2022 ενώ πάνω από 5 εκατ. ζουν με διάγνωση πενταετίας, στοιχεία που καταδεικνύουν ότι ο καρκίνος του προστάτη παραμένει σημαντική αιτία νοσηρότητας και θνητότητας παγκοσμίως.
Κοιτώντας σε βάθος 15ετιας, οι αναλύσεις της Επιτροπής Lancet (2024) για τον καρκίνο του προστάτη αναφέρουν ότι έως το 2040 θα υπάρχουν σχεδόν 3 εκατομμύρια νέες διαγνώσεις καρκίνου του προστάτη κάθε χρόνο παγκοσμίως (θα διπλασιαστούν δηλαδή σε ~2,9 εκατ.) ενώ η ετήσια θνησιμότητα αναμένεται να αυξηθεί κατά ~85%, πλησιάζοντας τις ~700.000 ετησίως, με δυσανάλογη επιβάρυνση για χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος.
Η συμβολή της τεχνητής νοημοσύνης
Από τη διάγνωση μέχρι τη θεραπεία, η Τεχνητή Νοημοσύνη καταλαμβάνει ολοένα και πιο σημαντική θέση ως συμπληρωματικό εργαλείο στα χέρια της επιστήμης. Στο πεδίο της διάγνωσης, η Τεχνητή Νοημοσύνη έχει τη δύναμη να αναγνωρίζει πρότυπα (pattern recognition) μέσα σε πολύπλοκα ιατρικά δεδομένα, βελτιώνοντας τη λήψη αποφάσεων. Είτε καθοδηγώντας κατά τη διάρκεια της επέμβασης, είτε δημιουργώντας τρισδιάστατα μοντέλα της πολυπαραμετρικής μαγνητικής τομογραφίας (multiparametric MRI) μέχρι 3D printing προσωποποιημένα για κάθε ασθενή που βοηθούν τον χειρουργό πριν την επέμβαση, η συμβολή της είναι καθοριστική όπως σημειώνει ο καθηγητής Prokar Dasgupta.
Από αυτά τα δεδομένα αναδεικνύεται η αξία της μεθόδου στον προληπτικό έλεγχο των ασθενών και η ανάγκη της έγκαιρης και αποτελεσματικής διάγνωσης, καθώς σε αρχικά στάδια της νόσου, ο καρκίνος του προστάτη, είναι πρακτικά ιάσιμος.
