Η δυσλεξία είναι μια νευρολογική διαταραχή που επηρεάζει κυρίως τις δεξιότητες ανάγνωσης, γραφής και ορθογραφίας. Αν και συχνά διαγιγνώσκεται στο σχολικό περιβάλλον, τα πρώτα σημάδια της μπορεί να εμφανιστούν ήδη από την προσχολική ηλικία. Σύμφωνα με τις συστάσεις του Εθνικού Συστήματος Υγείας της Αγγλίας (NHS), η έγκαιρη αναγνώριση των συμπτωμάτων είναι καθοριστική για την παροχή της κατάλληλης υποστήριξης, καθώς ένα παιδί με δυσλεξία έχει ανάγκη από διαφορετικές στρατηγικές μάθησης για να αναπτύξει το πλήρες δυναμικό του.
Τα συμπτώματα της δυσλεξίας διαφέρουν από παιδί σε παιδί. Ωστόσο, υπάρχουν συγκεκριμένα μοτίβα που μπορούν να αποτελέσουν ενδείξεις, ιδιαίτερα όταν παρουσιάζονται επίμονα ή σε συνδυασμό. Αν οι γονείς παρατηρούν τέτοιες δυσκολίες, ακόμη και σε ήπια μορφή, είναι κρίσιμο να συμβουλευτούν έναν ειδικό, όπως παιδοψυχολόγο, λογοθεραπευτή ή ειδικό παιδαγωγό. Μια έγκαιρη αξιολόγηση μπορεί να προλάβει μαθησιακές καθυστερήσεις και να ενισχύσει τη συναισθηματική ασφάλεια του παιδιού από νωρίς.
Προσχολική ηλικία
Πριν ακόμη το παιδί ξεκινήσει το σχολείο, ενδέχεται να παρατηρηθούν ενδείξεις δυσλεξίας. Αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν καθυστερημένη ανάπτυξη του λόγου, προβλήματα στην άρθρωση μεγάλων λέξεων, ή σύγχυση σε φράσεις και συντακτικό. Ενδεικτικά, ένα παιδί μπορεί να δυσκολεύεται να προφέρει λέξεις όπως «ελικόπτερο» ή να αναστρέφει συλλαβές. Επίσης, μπορεί να έχει μικρό ενδιαφέρον ή δυσκολία στην εκμάθηση γραμμάτων, κάτι που επηρεάζει και την κατανόηση παιδικών τραγουδιών ή ποιημάτων.
Δημοτικό σχολείο
Με την έναρξη της σχολικής εκπαίδευσης, τα σημάδια της δυσλεξίας γίνονται πιο ξεκάθαρα. Τα παιδιά συχνά δυσκολεύονται να μάθουν τα ονόματα και τους ήχους των γραμμάτων, ενώ η ορθογραφία τους είναι ασυνεπής και απρόβλεπτη. Ένα κλασικό σύμπτωμα είναι η σύγχυση παρόμοιων γραμμάτων και η αναδιάταξη γραμμάτων μέσα στις λέξεις. Η ανάγνωση γίνεται αργά και με λάθη, και ενώ το παιδί μπορεί να απαντά σωστά προφορικά, δυσκολεύεται να αποδώσει γραπτώς τις ίδιες πληροφορίες. Συχνές είναι και οι δυσκολίες με τις ακολουθίες, όπως οι ημέρες της εβδομάδας, αλλά και με τη γενική φωνολογική επίγνωση, την ταχύτητα και καθαρότητα της γραφής. Η αντιγραφή από πίνακα ή βιβλίο επίσης μπορεί να γίνεται με καθυστέρηση ή λάθη.