Για τις ουσίες που επηρεάζουν τη γονιμότητα τόσο των γυναικών όσο και των ανδρών προειδοποιούν οι επιστήμονες, όπως αναφέρει πρόσφατο ρεπορτάζ που δημοσιεύτηκε στη βρετανική εφημερίδα Daily Mail.

Ο λόγος για τις υπερφθοροαλκυλικές ενώσεις (PFAS), τη δισφαινόλη Α (BPA) και τις φθαλικές ενώσεις, οι οποίες βρίσκονται σε μια σειρά από καθημερινά προϊόντα που όλοι έχουμε μέσα στο σπίτι μας και θεωρείται ότι μπορούν να διαταράξουν το ενδοκρινικό σύστημα.

Η καθηγήτρια Channa Jayasena, ειδική στην αναπαραγωγική ενδοκρινολογία και ανδρολογία στο Imperial College London, εξήγησε στη Daily Mail:

«Οι σύγχρονες μέθοδοι παραγωγής εκθέτουν όλους μας σε μικρές ποσότητες πλαστικών και άλλων χημικών, που μπαίνουν στο σώμα κυρίως μέσω της τροφής. Όμως, και άλλες ουσίες, όπως ρύποι και μικροσωματίδια πλαστικού ή αφρού μέσα στο σπίτι, μπορεί επίσης να μας εκθέτουν. Μελέτες δείχνουν ότι αυτές οι χημικές ουσίες συσσωρεύονται στα αναπαραγωγικά όργανα, όπως οι ωοθήκες και το σπέρμα. Κάποιες έχουν δείξει ότι η έκθεση σχετίζεται με χειρότερη αναπαραγωγική λειτουργία, είτε γιατί οι ουσίες μιμούνται τις ορμόνες είτε γιατί καταστρέφουν τα κύτταρα γύρω τους. Πολύ σημαντικό είναι να αποφεύγετε να ζεσταίνετε φαγητό ή ποτά σε πλαστικό, εκτός αν είναι ειδικά σχεδιασμένο για αυτό».

Τα πλαστικά μπουκάλια και τα δοχεία φαγητού θεωρούνται υψηλού κινδύνου, καθώς οι ενδοκρινικοί διαταράκτες προστίθενται στο πλαστικό κατά την παραγωγή για να το κάνουν πιο ανθεκτικό.

Η Δρ Shanna Swan, μία από τις κορυφαίες επιστήμονες στον τομέα της περιβαλλοντικής και αναπαραγωγικής επιδημιολογίας και καθηγήτρια περιβαλλοντικής ιατρικής στο Mount Sinai της Νέας Υόρκης, προειδοποίησε: «Μην βάζετε ποτέ πλαστικό στον φούρνο μικροκυμάτων. Η BPA, οι φθαλικές ενώσεις και οι πλαστικοποιητές δεν είναι χημικά δεσμευμένοι στο πλαστικό. Αν το ζεστάνετε, βγαίνουν από το πλαστικό και περνούν στο φαγητό».

Οι ειδικοί προειδοποιούν επίσης ότι πολλά αντικολλητικά σκεύη περιέχουν PFAS και ότι αν υπερθερμανθούν ή χαραχθούν, οι ουσίες περνούν από την επίστρωση στο φαγητό. Γι’ αυτό προτείνουν ανοξείδωτα ή κεραμικά σκεύη.

Μια ακόμη πρακτική συμβουλή είναι να περιορίσετε τα έτοιμα γεύματα και τα επεξεργασμένα τρόφιμα.

Ο καθηγητής Rod Mitchell, ειδικός στην αναπτυξιακή ενδοκρινολογία στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, είπε: «Η σωστή διατροφή, η άσκηση και η αποφυγή καπνίσματος είναι αυτά που έχουν τη μεγαλύτερη σημασία για τη γονιμότητα. Παράλληλα, η μείωση των επεξεργασμένων τροφίμων μειώνει και την έκθεση στις συσκευασίες».

Η καθηγήτρια Tracey Woodruff, ειδική στην αναπαραγωγική υγεία και το περιβάλλον στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Σαν Φρανσίσκο, τόνισε: «Όσο περισσότερο φαγητό καταναλώνετε εκτός σπιτιού, τόσο μεγαλύτερη η έκθεση σε φθαλικές ενώσεις».

Μια πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Environment International έδειξε ότι η κατανάλωση περισσότερων γευμάτων εκτός σπιτιού, ιδιαίτερα cheeseburger, συνδέεται με υψηλότερη έκθεση σε φθαλικές ενώσεις σε σχέση με το σπιτικό φαγητό.

Η προέλευση των ουσιών δεν είναι απολύτως σαφής: μπορεί να προέρχονται από τον εξοπλισμό επεξεργασίας, τα υλικά συσκευασίας ή τα γάντια χειρισμού τροφίμων.

Ακόμη και τα αναψυκτικά μπορεί να κρύβουν κινδύνους. Η BPA χρησιμοποιείται ευρέως για την επένδυση κουτιών, ενώ μελέτες έχουν δείξει ότι τα τεχνητά γλυκαντικά και άλλες ουσίες που περιέχονται σε αναψυκτικά διαίτης μπορεί να συνδέονται με χαμηλότερα ποσοστά γονιμότητας.

Μελέτη που παρουσιάστηκε το 2016 σε συνέδριο της American Society for Reproductive Medicine είχε βρει συσχέτιση ανάμεσα στην κατανάλωση αναψυκτικών διαίτης και στη μειωμένη ποιότητα ωαρίων και εμβρύων.

Τότε, οι ειδικοί είχαν ζητήσει «μεγαλύτερη προσοχή στα πρόσθετα τροφίμων και καλύτερη ενημέρωση του κοινού, ειδικά όσων θέλουν να συλλάβουν».

Στο μπάνιο, η έκθεση μπορεί να περιοριστεί επιλέγοντας προϊόντα χωρίς φθαλικές ενώσεις και αποφεύγοντας αρωματικά σαπούνια, αποσμητικά χώρου, μαλακτικά ρούχων και άλλα αρωματικά καθαριστικά.

Στο παρελθόν, χημικές ουσίες όπως οι PFAS προστίθεντο σε καλλυντικά για να διαρκούν περισσότερο, να βελτιώνουν την υφή και να διατηρούν τα χρώματα.

Μελέτες έχουν δείξει ότι ακόμη και κουρτίνες, χαλιά, δάπεδα, στρώματα γυμναστικής και στρώματα memory foam μπορεί να περιέχουν φθαλικές ενώσεις και PFAS.

Οι ειδικοί συστήνουν αλλαγές, όπως η αντικατάσταση μιας κουρτίνας μπάνιου από βινύλιο με μια υφασμάτινη ή η αποφυγή προϊόντων βινυλίου σε πατάκια, παιδικά στρωματάκια και σουπλά.

Έξω από το σπίτι, τα λιπάσματα και τα φυτοφάρμακα θεωρούνται επίσης επικίνδυνα, καθώς περιέχουν ενδοκρινικούς διαταράκτες.

Η γλυφοσάτη, συστατικό πολλών ζιζανιοκτόνων, είναι γνωστό ότι επηρεάζει το ορμονικό σύστημα.

Τέλος, πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι οι PFAS εντοπίζονται ακόμη και στις πλαστικές ίνες που χρησιμοποιούνται στον τεχνητό χλοοτάπητα.