Τροφές όπως είναι τα πατατάκια, τα αλλαντικά, τα μπισκότα και οι σοκολάτες θεωρούνται υπερ-επεξεργασμένα. Οι συστάσεις των διατροφολόγων είναι σαφείς: «Μην καταναλώνετε υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα».
Τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα μπορούν να προκαλέσουν από παχυσαρκία μέχρι καρκίνο. Μία νέα μελέτη έρχεται να προσφέρει στη διάθεση των ειδικών ένα έγκυρο εργαλείο σχετικά με την ανίχνευση της κατανάλωσης υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων από τους ανθρώπους.
Πρόκειται για δυο πολύ απλές ιατρικές εξετάσεις. Αίματος και ούρων. Μόρια στα ούρα και το αίμα μπορούν να αποκαλύψουν το ποσοστό της διατροφής ενός ατόμου, το οποίο προέρχεται από υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα, σύμφωνα με τη συγκεκριμένη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο PLOS Medicine.
Η μελέτη υποδηλώνει ότι αυτές οι μετρήσεις παρέχουν έναν αντικειμενικό τρόπο παρακολούθησης της κατανάλωσης υπερεπεξεργασμένων τροφίμων - και θα ήταν χρήσιμες για τη διερεύνηση των συνδέσεών τους με ασθένειες όπως ο διαβήτης και ο καρκίνος.
«Αυτή η μελέτη είναι σημαντική», λέει ο Oliver Robinson, μοριακός επιδημιολόγος στο Imperial College London. «Υπάρχουν πολλά σφάλματα μέτρησης στις παραδοσιακές μεθόδους αξιολόγησης της διατροφής», διευκρινίζει.
Ο Loftfield και οι συνεργάτες του μελέτησαν δείγματα που συλλέχθηκαν από 718 υγιή άτομα ηλικίας 50-74 ετών την περίοδο 2012-13. Τα δείγματα ούρων και αίματος των συμμετεχόντων είχαν συλλεχθεί δύο φορές, με διαφορά έξι μηνών. Από τους συμμετέχοντες ζητήθηκε επίσης - έως και έξι φορές κατά τη διάρκεια της μονοετούς περιόδου μελέτης - να καταγράψουν όλα όσα είχαν καταναλώσει την προηγούμενη ημέρα. Η ομάδα του Loftfield κατέγραψε κάθε τρόφιμο, από το ψωμάκι σε ένα burger μέχρι τη φέτα τυριού, το μπιφτέκι και την κέτσαπ, είτε επρόκειτο για υπερ-επεξεργασμένα είτε όχι.
Στη συνέχεια, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν μια τεχνική για να δώσουν σε κάθε συμμετέχοντα μια βαθμολογία για το ποσοστό της ημερήσιας πρόσληψης ενέργειας που προήλθε από υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα, επισημαίνει ο Loftfield. Διαπίστωσαν ότι, κατά μέσο όρο, τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα αντιπροσώπευαν το 50% της πρόσληψης ενέργειας των συμμετεχόντων, αλλά το εύρος είχε διακυμάνσεις μεταξύ των ατόμων - από 12% έως 82%.
Τα άτομα που κατανάλωναν τα περισσότερα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα γενικά έπαιρναν περισσότερη ενέργεια από υδατάνθρακες, πρόσθετα σάκχαρα και κορεσμένα λίπη - και λιγότερη από πρωτεΐνες και φυτικές ίνες - από ό,τι εκείνα που κατανάλωναν χαμηλότερα επίπεδα υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων.
Στη συνέχεια, οι ερευνητές ανέλυσαν τα δείγματα αίματος και ούρων των συμμετεχόντων, αναζητώντας μεταβολίτες που ήταν πιο συνηθισμένοι στα άτομα των οποίων η διατροφή περιείχε πολλά υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα. Δείγματα από άτομα με δίαιτες πλούσιες σε υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα ήταν πιο πιθανό να περιέχουν έναν μεταβολίτη που συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο διαβήτη τύπου 2 - και ορισμένα από τα δείγματα ούρων αυτών των ανθρώπων περιείχαν ένα μόριο που παράγεται από συγκεκριμένες συσκευασίες τροφίμων. Περιείχαν επίσης λιγότερους μεταβολίτες που προέρχονται από φρέσκα φρούτα και λαχανικά.
