Το σώμα μας εκπέμπει έντονες χημικές ουσίες μέσω των πόρων μας και της αναπνοής μας. Κάποιες από αυτές μπορεί να αποτελούν σημάδι ότι αρρωσταίνουμε, και ενδέχεται να χρησιμοποιηθούν για τη διάγνωση ασθενειών ακόμη και χρόνια πριν εμφανιστούν τα συμπτώματα.
Το ανθρώπινο σώμα εκπέμπει ποικίλες οσμές και μια αλλαγή μπορεί να σημαίνει ότι κάτι δεν πάει καλά. Σύμφωνα με ρεπορτάζ το BBC (ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ), οι επιστήμονες σήμερα προσπαθούν να εντοπίσουν συστηματικά τέτοιους «οσφρητικούς βιοδείκτες» που θα μπορούσαν να επιταχύνουν τη διάγνωση ασθενειών από το Πάρκινσον και τους καρκίνους μέχρι τους τραυματισμούς του εγκεφάλου.
Ο φυσικός Ανδρέας Μέρσιν, συνιδρυτής της RealNose.ai, που αναπτύσσει μια ρομποτική μύτη για τη διάγνωση ασθενειών μέσω της οσμής, δηλώνει: «Είναι τρελό το γεγονός ότι ψάχνουμε για καρκίνο του προστάτη, ενώ το «σήμα» βρίσκεται ήδη και μπορεί να ανιχνευθεί από τα σκυλιά».
Υπάρχουν ασθένειες που εκπέμπουν χαρακτηριστικές οσμές
Ορισμένες ασθένειες άλλωστε εκπέμπουν τόσο χαρακτηριστικές οσμές που μπορεί να τις αντιληφθεί και ο μέσος άνθρωπος: ο διαβήτης σε υπογλυκαιμικό επεισόδιο μπορεί να προκαλέσει «φρουτώδη» ή μυρωδιά σάπιου μήλου στην αναπνοή, λόγω κετονών. Η ηπατική νόσος μπορεί να προκαλέσει θειώδη οσμή ή οσμή μούχλας, ενώ η αναπνοή που μυρίζει αμμωνία ή «ψαρίλα» μπορεί να υποδηλώνει νεφρική νόσο.
Μολυσματικές ασθένειες επίσης έχουν οσμές: τα κόπρανα με γλυκιά μυρωδιά μπορεί να δείχνουν χολέρα ή λοίμωξη με Clostridioides difficile. Η φυματίωση μπορεί να δώσει στην αναπνοή οσμή μπαγιάτικης μπύρας και στο δέρμα μυρωδιά άλμης.
Οι σκύλοι, με όσφρηση έως και 100.000 φορές ισχυρότερη από τη δική μας, έχουν εκπαιδευτεί να ανιχνεύουν καρκίνους του πνεύμονα, μαστού, ωοθηκών, ουροδόχου κύστης και προστάτη, με εντυπωσιακά ποσοστά επιτυχίας. Μπορούν επίσης να εντοπίζουν το Πάρκινσον, τον διαβήτη, κρίσεις επιληψίας ή και την ελονοσία.
Ωστόσο, η εκπαίδευσή τους είναι χρονοβόρα και πολλές φορές μη αποτελεσματική στο 100%. Γι'αυτό, οι επιστήμονες προσπαθούν να μιμηθούν τις ικανότητές τους με τεχνολογικά μέσα.
Μεταβολισμός και μυρωδιές
Οι αλλαγές στην οσμή σχετίζονται με πτητικές οργανικές ενώσεις (VOCs) που παράγονται από τον μεταβολισμό μας. Όταν μια ασθένεια αλλάζει τον μεταβολισμό, αλλάζει και η «οσφρητική υπογραφή» του σώματος. Αν και οι διαφορές είναι συχνά πολύ λεπτές για να τις αντιληφθεί ο άνθρωπος, μπορούν να γίνουν αντιληπτές από σκύλους ή εξειδικευμένες συσκευές.
Νέα έρευνα δείχνει ότι ακόμη και οι κακώσεις εγκεφάλου μπορούν να εντοπιστούν από αλλαγές στα VOCs, ενώ για την ελονοσία βρέθηκε πως τα παιδιά εκπέμπουν μια «φρουτώδη» οσμή που προσελκύει τα κουνούπια.
Καθώς η έρευνα προχωρά και η τεχνολογία μιμείται τις εξαιρετικές ικανότητες της φύσης, είτε πρόκειται για τον υπερευαίσθητο ανθρώπινο οσφρητικό μηχανισμό είτε για τη μύτη ενός σκύλου, ίσως στο μέλλον μια απλή εξέταση οσμής να αρκεί για την έγκαιρη διάγνωση σοβαρών ασθενειών. Η υγεία μας, τελικά, μπορεί να κρύβεται σε αυτό που μέχρι σήμερα θεωρούσαμε απλώς... μια μυρωδιά.
