Το κλιματιστικό μπορεί να μοιάζει με «θείο δώρο» τις ζεστές καλοκαιρινές μέρες. Διατηρεί τη θερμοκρασία σε άνετα επίπεδα και ελέγχει την υγρασία, κάνοντας το εσωτερικό περιβάλλον πιο ανεκτό, ακόμη και τις πιο ζεστές μέρες.
Αλλά κάποιοι άνθρωποι αποφεύγουν τη χρήση κλιματιστικού, όσο ζέστη κι αν έχει έξω, από φόβο μήπως τους αρρωστήσει. Αν και αυτό μπορεί να ακούγεται υπερβολικό σε κάποιους, αυτός ο φόβος δεν είναι εντελώς αβάσιμος. Ας δούμε όσα έγραψε στο theconversation.com, η Primrose Freestone, που είναι Καθηγήτρια Κλινικής Μικροβιολογίας, στο Πανεπιστήμιο του Λέστερ:
«Σύνδρομο άρρωστου κτιρίου»
Εάν ένα σύστημα κλιματισμού δυσλειτουργεί ή δεν συντηρείται σωστά, μπορεί να μολυνθεί με παθογόνους μικροοργανισμούς. Αυτό μπορεί να μετατρέψει τη μονάδα του κλιματισμού σε πιθανή πηγή αερομεταφερόμενων λοιμώξεων, από το κοινό κρυολόγημα μέχρι την πνευμονία.
Το «σύνδρομο του άρρωστου κτιρίου» είναι ο γενικός όρος για τα συμπτώματα που μπορεί να εμφανιστούν μετά από παρατεταμένη παραμονή σε περιβάλλοντα με κλιματισμό. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν πονοκεφάλους, ζαλάδες, βουλωμένη ή καταρροϊκή μύτη, επίμονο βήχα ή συριγμό, δερματικό ερεθισμό ή εξανθήματα, δυσκολία συγκέντρωσης στη δουλειά και κόπωση.
Η κατάσταση αυτή εμφανίζεται κυρίως σε άτομα που εργάζονται σε γραφεία, αλλά μπορεί να συμβεί σε οποιονδήποτε περνά πολύ χρόνο σε κτίρια με κλιματισμό, όπως τα νοσοκομεία. Τα συμπτώματα του συνδρόμου, τείνουν να χειροτερεύουν όσο περισσότερο μένετε μέσα σε ένα συγκεκριμένο κτίριο και να υποχωρούν όταν το εγκαταλείπετε.
Μια μελέτη του 2023 στην Ινδία συνέκρινε 200 υγιείς ενήλικες που εργάζονταν τουλάχιστον 6-8 ώρες την ημέρα σε γραφείο με κλιματισμό, με 200 υγιείς ενήλικες που δεν εργάζονταν σε κλιματισμένο χώρο. Η ομάδα με το κλιματιστικό εμφάνισε περισσότερα συμπτώματα που συνάδουν με το «σύνδρομο του άρρωστου κτιρίου» κατά τη διάρκεια της διετούς μελέτης, ιδίως υψηλότερα ποσοστά αλλεργιών. Σημαντικό είναι ότι οι κλινικές εξετάσεις έδειξαν πως όσοι εκτίθεντο στον κλιματισμό είχαν χειρότερη πνευμονική λειτουργία και έλειπαν συχνότερα από τη δουλειά, σε σύγκριση με την ομάδα χωρίς κλιματισμό.
Άλλες μελέτες έχουν επιβεβαιώσει ότι οι εργαζόμενοι σε γραφεία με κλιματισμό έχουν μεγαλύτερη συχνότητα εμφάνισης του συνδρόμου, σε σχέση με όσους εργάζονται σε περιβάλλον χωρίς κλιματισμό.
Εικάζεται ότι μία από τις αιτίες του συνδρόμου είναι οι δυσλειτουργίες των μονάδων κλιματισμού. Όταν ένα κλιματιστικό δεν λειτουργεί σωστά, μπορεί να απελευθερώνει αλλεργιογόνα, χημικές ουσίες και αερομεταφερόμενους μικροοργανισμούς στον αέρα που κανονικά θα παγίδευε.
Οι δυσλειτουργίες του κλιματιστικού μπορούν επίσης να απελευθερώνουν χημικούς ατμούς από προϊόντα καθαρισμού του AC ή από ψυκτικά υγρά στον αέρα του κτιρίου. Χημικές ουσίες όπως το βενζόλιο, η φορμαλδεΰδη και το τολουόλιο είναι τοξικές και μπορούν να ερεθίσουν το αναπνευστικό σύστημα. Επιπλέον, τα κακώς συντηρημένα συστήματα κλιματισμού μπορούν να φιλοξενήσουν βακτηριακά παθογόνα που προκαλούν σοβαρές λοιμώξεις.
Λεγεωνέλλα και η νόσος των λεγεωνάριων
Το βακτήριο Legionella pneumophila προκαλεί τη νόσο των λεγεωνάριων, μια λοίμωξη των πνευμόνων που μεταδίδεται με την εισπνοή σταγονιδίων νερού που περιέχουν το βακτήριο. Τείνει να αναπτύσσεται σε περιβάλλοντα πλούσια σε νερό, όπως τα τζακούζι ή τα συστήματα κλιματισμού.
Η μόλυνση με λεγιονέλλα εμφανίζεται συχνότερα σε κοινόχρηστους χώρους, όπως ξενοδοχεία, νοσοκομεία ή γραφεία, όπου τα βακτήρια έχουν μολύνει το δίκτυο ύδρευσης. Τα συμπτώματα της νόσου των λεγεωνάριων μοιάζουν με αυτά της πνευμονίας και περιλαμβάνουν βήχα, δύσπνοια, πόνο στο στήθος, πυρετό και γενικά συμπτώματα γρίπης. Τα συμπτώματα εμφανίζονται συνήθως μεταξύ δύο έως 14 ημέρες μετά την έκθεση στη λεγιονέλλα.
Οι λοιμώξεις από λεγιονέλλα μπορεί να είναι απειλητικές για τη ζωή και συχνά απαιτούν νοσηλεία. Η ανάρρωση μπορεί να διαρκέσει αρκετές εβδομάδες.
Μυκητιασικές και ιογενείς λοιμώξεις
Η συσσώρευση σκόνης και υγρασίας μέσα στα συστήματα κλιματισμού μπορεί επίσης να δημιουργήσει τις κατάλληλες συνθήκες για ανάπτυξη άλλων παθογόνων μικροβίων.
Για παράδειγμα, έρευνες σε νοσοκομειακά συστήματα κλιματισμού έχουν βρει ότι μύκητες όπως Aspergillus, Penicillium, Cladosporium και Rhizopus συσσωρεύονται συχνά στις περιοχές του συστήματος που είναι πλούσιες σε νερό.
Αυτές οι μυκητιασικές λοιμώξεις μπορεί να είναι ιδιαίτερα σοβαρές σε ευάλωτους ασθενείς, όπως σε ανοσοκατεσταλμένους, σε άτομα που έχουν υποβληθεί σε μεταμόσχευση οργάνου ή βρίσκονται σε αιμοκάθαρση καθώς και σε πρόωρα βρέφη. Για παράδειγμα, ο Aspergillus προκαλεί πνευμονία, αποστήματα στους πνεύμονες, τον εγκέφαλο, το ήπαρ, τον σπλήνα, τα νεφρά και το δέρμα, και μπορεί επίσης να μολύνει εγκαύματα και τραύματα.
Τα συμπτώματα των μυκητιασικών λοιμώξεων είναι κυρίως αναπνευστικά και περιλαμβάνουν επίμονο συριγμό ή βήχα, πυρετό, δύσπνοια, κόπωση και ανεξήγητη απώλεια βάρους.
Ιοί μπορούν επίσης να μεταδοθούν μέσω κλιματισμού. Μια μελέτη αποκάλυψε ότι παιδιά σε παιδικό σταθμό στην Κίνα μολύνθηκαν με τον νοροϊό από το σύστημα κλιματισμού. Αυτό προκάλεσε σε 20 μαθητές συμπτώματα γαστρεντερίτιδας.
Αν και ο νοροϊός συνήθως μεταδίδεται μέσω στενής επαφής με μολυσμένο άτομο ή αγγίζοντας μολυσμένη επιφάνεια, σε αυτή την περίπτωση επιβεβαιώθηκε ότι, ασυνήθιστα, ο ιός μεταδόθηκε αερογενώς, προερχόμενος από το κλιματιστικό μιας τουαλέτας της τάξης. Έχουν αναφερθεί και άλλες περιπτώσεις νοροϊού που μεταδόθηκε με αυτόν τον τρόπο.
Ωστόσο, τα κλιματιστικά μπορούν επίσης να συμβάλουν στον περιορισμό της εξάπλωσης αερογενών ιών. Έρευνες δείχνουν ότι μονάδες κλιματισμού που συντηρούνται και απολυμαίνονται τακτικά μπορούν να μειώσουν τα επίπεδα κυκλοφορίας κοινών ιών, συμπεριλαμβανομένου και του COVID.
Υγρασία
Ένας ακόμη λόγος που ο κλιματισμός μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο μόλυνσης είναι ο τρόπος με τον οποίο ελέγχει τα επίπεδα υγρασίας. Αυτό κάνει τον εσωτερικό αέρα πιο ξηρό σε σχέση με τον εξωτερικό.
Η παρατεταμένη παραμονή σε περιβάλλοντα με χαμηλή υγρασία μπορεί να ξηράνει τις βλεννογόνες μεμβράνες στη μύτη και τον λαιμό. Αυτό επηρεάζει το πόσο αποτελεσματικά αποτρέπουν τα βακτήρια και τους μύκητες να εισέλθουν στο σώμα σας και μπορεί να σας κάνει πιο ευάλωτους σε σοβαρές λοιμώξεις των ιγμορείων.
Τα κλιματιστικά έχουν σχεδιαστεί για να φιλτράρουν αερομεταφερόμενους ρύπους, σπόρους μυκήτων, βακτήρια και ιούς, εμποδίζοντάς τους να περάσουν στον αέρα που αναπνέουμε σε εσωτερικούς χώρους. Αλλά αυτή η προστασία μπορεί να υπονομευτεί εάν το φίλτρο του συστήματος είναι παλιό ή βρώμικο, ή αν το σύστημα δεν καθαρίζεται.
Η σωστή συντήρηση του κλιματιστικού είναι απαραίτητη για την πρόληψη λοιμώξεων που προέρχονται από τον κλιματισμό.
5 νεκροί στο Χάρλεμ της Νέας Υόρκης
Σημειώστε ότι μόλις χθες πέντε άνθρωποι πέθαναν στο Χάρλεμ της Νέας Υόρκης αφού προσβλήθηκαν από λεγεωνέλλωση, ανακοίνωσαν σήμερα οι τοπικές υγειονομικές υπηρεσίες.
Άλλοι 14 νοσηλεύονται με το ίδιο βακτήριο. Οι αρχές «ενοχοποιούν» τα κλιματιστικά συστήματα για την εξάπλωσή του. Συνολικά 108 κρούσματα έχουν καταγραφεί στο Χάρλεμ, υπογράμμισε η υπηρεσία Υγείας του δήμου, διευκρινίζοντας ότι το βακτήριο εντοπίστηκε σε ψυκτικούς πύργους.
Ο δήμος του Χάρλεμ υπενθύμισε στους ιδιοκτήτες κτιρίων ότι έχουν υποχρέωση να φροντίζουν για τη συντήρηση των συστημάτων κλιματισμού ώστε το βακτήριο να μην βρίσκει πρόσφορο έδαφος για να αναπτυχθεί.
