Η υψηλή χοληστερίνη αποτελεί μία από τις πιο συχνές, αλλά και πιο υποτιμημένες διαταραχές που επηρεάζουν την καρδιαγγειακή υγεία. Πρόκειται για την κατάσταση κατά την οποία αυξάνονται τα επίπεδα χοληστερίνης στο αίμα, κυρίως της LDL, της λεγόμενης «κακής» χοληστερίνης, χωρίς τις περισσότερες φορές να προκαλεί εμφανή συμπτώματα.
Όταν η LDL χοληστερίνη παραμένει αυξημένη για μεγάλο χρονικό διάστημα, αρχίζει να συσσωρεύεται στα τοιχώματα των αγγείων, σχηματίζοντας αθηρωματική πλάκα. Η διαδικασία αυτή στενεύει τα αγγεία, δυσκολεύει τη ροή του αίματος και αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο εμφράγματος και εγκεφαλικού επεισοδίου.
Τα επίπεδα χοληστερίνης επηρεάζονται από πολλούς παράγοντες, όπως η ηλικία, το σωματικό βάρος, η φυσική δραστηριότητα και οι καθημερινές διατροφικές συνήθειες. Σε αρκετές περιπτώσεις καθοριστικό ρόλο παίζουν και τα γονίδια, με αποτέλεσμα ορισμένα άτομα να εμφανίζουν αυξημένη χοληστερίνη ανεξάρτητα από τον τρόπο ζωής τους. Παρ’ όλα αυτά, η διατροφή μπορεί να λειτουργήσει συμπληρωματικά και να συμβάλει ουσιαστικά στη διαχείριση της χοληστερίνης, βοηθώντας στον περιορισμό της LDL και στη μείωση του συνολικού καρδιαγγειακού κινδύνου.
Οι χειρότερες τροφές για όσους έχουν υψηλή χοληστερίνη
Σύμφωνα με το British Heart Foundation, οι παρακάτω κατηγορίες τροφίμων περιέχουν μεγάλες ποσότητες κορεσμένων λιπαρών και καλό είναι να περιορίζονται αν θέλετε να μειώσετε τη χοληστερίνη σας.
- Κόκκινο και επεξεργασμένο κρέας: Περιλαμβάνει μοσχάρι, αρνί και χοιρινό, καθώς και προϊόντα όπως λουκάνικα, μπέικον, σαλάμι και πατέ. Τα τρόφιμα αυτά περιέχουν περίπου 5 έως 10 γρ. κορεσμένων λιπαρών ανά 100 γρ. Μία μόνο μερίδα μπορεί να καλύψει το ένα τέταρτο ή και περισσότερο της ημερήσιας πρόσληψης. Η σύσταση είναι να μην καταναλώνονται περισσότερα από 70 γρ. κόκκινου και επεξεργασμένου κρέατος ημερησίως, ποσότητα που αντιστοιχεί περίπου σε 1½ χοιρινά λουκάνικα, 5 κουταλιές της σούπας κιμά ή 2 φέτες μπέικον.
- Βούτυρο, λαρδί και γκι: Περιέχουν περίπου 50% κορεσμένα λιπαρά. Ένα κουταλάκι του γλυκού αποδίδει περίπου 5 γρ. κορεσμένων λιπαρών, ποσότητα σημαντική σε σχέση με τα 20 γρ. που συνιστώνται για τις γυναίκες και τα 30 γρ. για τους άνδρες. Εναλλακτικά, προτιμήστε έλαια και αλείμματα από ηλιέλαιο, ελαιόλαδο ή κραμβέλαιο, που περιέχουν αισθητά λιγότερα κορεσμένα λιπαρά.
- Τροπικά έλαια: Το φοινικέλαιο και το λάδι καρύδας είναι ιδιαίτερα πλούσια σε κορεσμένα λιπαρά. Το φοινικέλαιο περιέχει περίπου 50%, ενώ το λάδι καρύδας φτάνει το 85%. Μπορούν να χρησιμοποιούνται περιστασιακά, όμως για καθημερινό μαγείρεμα είναι προτιμότερα τα ακόρεστα έλαια, όπως το ελαιόλαδο ή το κραμβέλαιο. Έλεγχος στις ετικέτες είναι απαραίτητος, καθώς τα έλαια αυτά χρησιμοποιούνται συχνά σε αλείμματα, μπισκότα και κέικ.
- Πλήρη γαλακτοκομικά προϊόντα: Το πλήρες γάλα, το τυρί και η κρέμα αποτελούν βασικές πηγές κορεσμένων λιπαρών στη διατροφή και αντιστοιχούν περίπου στο ένα τέταρτο της συνολικής πρόσληψης. Προσοχή χρειάζονται και τα ροφήματα με γάλα ή κρέμα, όπως καφέδες, μιλκσέικ και smoothies. Επιλέγοντας προϊόντα με χαμηλότερα λιπαρά, μειώνεται η πρόσληψη κορεσμένων λιπαρών χωρίς απώλεια θρεπτικών συστατικών, όπως η πρωτεΐνη και το ασβέστιο.
- Αρτοσκευάσματα: Σφολιάτες, πίτες, μπισκότα και κέικ περιέχουν συχνά μεγάλες ποσότητες κορεσμένων λιπαρών λόγω του βουτύρου ή του φοινικέλαιου. Οι γεμίσεις με κρέας ή τυρί αυξάνουν ακόμη περισσότερο την περιεκτικότητα.
- Σοκολάτα: Όλα τα είδη σοκολάτας περιέχουν υψηλά επίπεδα κορεσμένων λιπαρών από το βούτυρο κακάο και το γάλα. Αν και το κακάο περιέχει αντιοξειδωτικά, τα κορεσμένα λιπαρά υπερτερούν. Μικρές ποσότητες, όπως δύο κομμάτια σοκολάτας (ιδανικά με περιεκτικότητα 70% και άνω σε κακάο), είναι προτιμότερες από μια ολόκληρη σοκολάτα, ενώ τα αντιοξειδωτικά μπορούν να ληφθούν και από ξηρούς καρπούς και μούρα.
