Πολλοί παράγοντες μπορεί να προκαλέσουν το συχνό ξύπνημα κατά τη διάρκεια τoυ ύπνου μας. Η ανάγκη για ούρηση είναι μια συχνή αιτία, αλλά και η υπνική άπνοια, η υπερθέρμανση και οι διατροφικές συνήθειες συγκαταλέγονται στις πιο κοινές αιτίες.

Το συχνό ξύπνημα στη μέση της νύχτας μπορεί να γίνει προβληματικό, καθώς διαταράσσει τον ύπνο. Ο ύπνος είναι απαραίτητος για την αποκατάσταση του σώματος. Η έλλειψή του μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα υγείας και να επηρεάσει αρνητικά τη γνωστική λειτουργία. Ακολουθούν ορισμένες συνηθισμένες αιτίες και πιθανά μέτρα αντιμετώπισης:

Υπνική άπνοια

Η υπνική άπνοια είναι μια κοινή αιτία για το συχνό ξύπνημα τη νύχτα. Προκαλεί ρηχή ή διακεκομμένη αναπνοή, η οποία μπορεί να ξυπνά επανειλημμένα το άτομο, χωρίς να το αντιλαμβάνεται.

Συμπτώματα υπνικής άπνοιας

• Πρωινοί πονοκέφαλοι

• Λαχάνιασμα στον ύπνο

• Κόπωση κατά τη διάρκεια της ημέρας

• Ροχαλητό

• Δυσκολία συγκέντρωσης

Αντιμετώπιση

Ο γιατρός μπορεί να παραπέμψει σε ειδικό κέντρο ύπνου και να προτείνει θεραπείες όπως:

• Συσκευές θετικής πίεσης αεραγωγών (CPAP)
• Στοματικές συσκευές που ανοίγουν τους αεραγωγούς
• Χειρουργική επέμβαση σε ορισμένες περιπτώσεις

Άγχος, κατάθλιψη ή υπερβολική ανησυχία

Το άγχος και η κατάθλιψη συχνά προκαλούν αϋπνία, ενώ και η ίδια η αϋπνία μπορεί να επιδεινώνει αυτές τις καταστάσεις. Η συνεχής σκέψη δυσκολεύει την είσοδο και διατήρηση στον ύπνο.

Αντιμετώπιση

• Συμβουλευτική υποστήριξη από ειδικό

• Φαρμακευτική αγωγή

• Τεχνικές χαλάρωσης, όπως ήρεμη μουσική, τακτική άσκηση, διαλογισμός, δημιουργία ήρεμου περιβάλλοντος στο υπνοδωμάτιο

Αϋπνία

Η αϋπνία είναι η δυσκολία να αποκοιμηθεί κανείς ή να παραμείνει σε ύπνο. Συνδέεται με κόπωση και μειωμένη απόδοση κατά την ημέρα και σχετίζεται συχνά με το άγχος και την κατάθλιψη.

Αντιμετώπιση

• Αποφυγή βαριών ή πικάντικων φαγητών πριν τον ύπνο
• Διαλογισμός
• Άσκηση μέσα στην ημέρα
• Αποφυγή ύπνου κατά τη διάρκεια της ημέρας
• Καθιέρωση σταθερού προγράμματος ύπνου
• Ήρεμες επαναλαμβανόμενες δραστηριότητες πριν τον ύπνο

Ανάγκη για ούρηση (νυκτουρία)

Η ανάγκη για ούρηση μπορεί να ξυπνήσει κάποιον τη νύχτα. Μερικές φορές αυτό σχετίζεται με την αυξημένη κατανάλωση υγρών το βράδυ, ενώ σε άλλες περιπτώσεις συνδέεται με υποκείμενα προβλήματα όπως:

• Εγκυμοσύνη
• Διόγκωση προστάτη
• Διαβήτης
• Πρόπτωση ουροδόχου κύστης
• Υπερδραστήρια κύστη
• Φάρμακα

Αντιμετώπιση

• Μείωση κατανάλωσης υγρών πριν τον ύπνο

• Ρύθμιση φαρμακευτικής αγωγής

• Αποφυγή πικάντικων τροφών

• Αν η αιτία είναι η εγκυμοσύνη, το σύμπτωμα συνήθως υποχωρεί μετά τον τοκετό

Εφιάλτες ή νυχτερινοί τρόμοι

Τα άτομα με νυχτερινούς τρόμους μπορεί να μην ξυπνούν πλήρως, αλλά να φωνάζουν, να κλαίνε ή να κινούνται βίαια. Συνήθως εμφανίζονται στα παιδιά αλλά επηρεάζουν και ενήλικες.

Αντιμετώπιση

Τα παιδιά συνήθως ξεπερνούν τους τρόμους με την ηλικία. Επικοινωνήστε με παιδίατρο εάν:

• Υπάρχει υπνηλία κατά τη μέρα
• Οι κρίσεις είναι επικίνδυνες
• Η συχνότητα ή η ένταση αυξάνονται
• Συνεχίζουν μέχρι την εφηβεία ή την ενηλικίωση

Υπερθέρμανση

Ο καλύτερος ύπνος επιτυγχάνεται σε δροσερό περιβάλλον. Υψηλή θερμοκρασία σώματος ή νυχτερινές εφιδρώσεις μπορεί να διαταράξουν τον ύπνο.

Αντιμετώπιση

• Χρήση κλιματιστικού, ανεμιστήρα ή ελαφριών σκεπασμάτων
• Εάν οι εφιδρώσεις σχετίζονται με φάρμακα, λοιμώξεις ή άλλες παθήσεις, απαιτείται ιατρική αξιολόγηση

Χρήση οθόνης και θόρυβος

Η χρήση διαδραστικών συσκευών (π.χ. κινητά, laptop) πριν τον ύπνο σχετίζεται με αυξημένη δυσκολία στην έλευση ύπνου. Μια έρευνα του 2013 έδειξε ότι 1 στους 10 ανθρώπους ξυπνά αρκετές φορές την εβδομάδα λόγω τηλεφώνου.

Αντιμετώπιση

Απομάκρυνση όλων των ηλεκτρονικών συσκευών από το υπνοδωμάτιο κατά τη διάρκεια του ύπνου (CDC).

Δυσπεψία

Το βαρύ ή πικάντικο φαγητό πριν τον ύπνο μπορεί να προκαλέσει φούσκωμα, αέρια και διαταραχές ύπνου.

Αντιμετώπιση

• Βαρύτερα γεύματα νωρίτερα μέσα στην ημέρα
• Ελαφρύ σνακ πριν τον ύπνο, εφόσον υπάρχει πείνα

Πότε να δείτε γιατρό

Συμβουλευτείτε έναν γιατρό αν:

• Ξυπνάτε συχνά μέσα στη νύχτα
• Κοιμάστε αρκετές ώρες αλλά νιώθετε εξαντλημένοι
• Ο σύντροφός σας εμφανίζει συμπτώματα υπνικής άπνοιας
• Το παιδί σας έχει έντονους ή συχνούς νυχτερινούς τρόμους

Η ανεξήγητη κόπωση πρέπει να αξιολογηθεί για ενδεχόμενη υποκείμενη πάθηση.

Το περιστασιακό ξύπνημα τη νύχτα δεν αποτελεί απαραίτητα πρόβλημα. Αν όμως συμβαίνει συχνά, πρέπει να εντοπιστεί η αιτία και να ληφθούν μέτρα. Με σωστές αλλαγές στον τρόπο ζωής, προσαρμογές στη φαρμακευτική αγωγή και αντιμετώπιση υποκείμενων προβλημάτων, μπορείτε να βελτιώσετε τον ύπνο σας.

Ο ποιοτικός ύπνος είναι θεμέλιος λίθος για μια υγιή ζωή.