Εδώ και δεκαετίες, οι γιατροί λένε στους ασθενείς με προδιαβήτη να ακολουθήσουν υγιεινή διατροφή και να χάσουν κιλά για να αποφύγουν την εξέλιξη προς διαβήτη.

Ωστόσο, η στρατηγική αυτή δεν αποδίδει σε όλους. Παρά τις ίδιες οδηγίες εδώ και πάνω από 20 χρόνια, τα περιστατικά προδιαβήτη και διαβήτη αυξάνονται συνεχώς παγκοσμίως. Οι περισσότεροι δυσκολεύονται να πετύχουν στόχους απώλειας βάρους και τελικά απογοητεύονται, ενώ παραμένουν σε υψηλό κίνδυνο.

Μια νέα μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό «Nature Medicine», έδειξε ότι ο προδιαβήτης μπορεί να υποχωρήσει και χωρίς απώλεια βάρους. Δηλαδή, τα επίπεδα σακχάρου μπορούν να επιστρέψουν στο φυσιολογικό ακόμα και αν το βάρος του ασθενή παραμείνει το ίδιο.

Δεν είναι όλα τα κιλά τα ίδια

«Σύμφωνα με τα δεδομένα, περίπου 1 στους 4 που συμμετέχουν σε προγράμματα αλλαγής τρόπου ζωής καταφέρνει να επαναφέρει τα επίπεδα γλυκόζης στο φυσιολογικό χωρίς απώλεια κιλών. Και μάλιστα, αυτή η ύφεση προστατεύει από τον διαβήτη το ίδιο αποτελεσματικά με την ύφεση που συνοδεύεται από απώλεια βάρους», τονίζουν οι ερευνητές.

Το εύρημα αυτό φέρνει σημαντική αλλαγή στον τρόπο που μπορεί να αντιμετωπίζεται ο προδιαβήτης. Πώς όμως μπορεί να μειωθεί η γλυκόζη χωρίς να αλλάξει το βάρος;

Η απάντηση κρύβεται στην κατανομή του λίπους στο σώμα.

Το σπλαχνικό λίπος, αυτό που βρίσκεται βαθιά στην κοιλιά και περιβάλλει τα όργανα, προκαλεί χρόνιες φλεγμονές και εμποδίζει τη δράση της ινσουλίνης, της ορμόνης που ρυθμίζει το σάκχαρο. Έτσι τα επίπεδα γλυκόζης ανεβαίνουν.

Αντίθετα, το υποδόριο λίπος, που βρίσκεται ακριβώς κάτω από το δέρμα, μπορεί να έχει προστατευτικό ρόλο, παράγοντας ορμόνες που βοηθούν την ινσουλίνη να λειτουργεί πιο σωστά. Η μελέτη, λοιπόν, έδειξε ότι όσοι πέτυχαν ύφεση του προδιαβήτη χωρίς να χάσουν βάρος, μετέφεραν λίπος από το εσωτερικό της κοιλιάς προς τα πιο επιφανειακά στρώματα, παρότι το συνολικό βάρος τους έμεινε ίδιο.

Ορμόνες με κομβικό ρόλο

Οι ερευνητές εντόπισαν και έναν ακόμη μηχανισμό. Οι φυσικές ορμόνες που μιμούνται τα νέα φάρμακα απώλειας βάρους, όπως το Wegovy και το Mounjaro, φαίνεται να παίζουν καθοριστικό ρόλο. Η ορμόνη GLP-1, για παράδειγμα, βοηθά τα β-κύτταρα του παγκρέατος να εκκρίνουν ινσουλίνη όταν ανεβαίνει το σάκχαρο.

Άτομα που πέτυχαν ύφεση χωρίς απώλεια βάρους φαίνεται να ενισχύουν φυσικά αυτό το σύστημα, ενώ παράλληλα μειώνουν άλλες ορμόνες που ανεβάζουν τη γλυκόζη.

Η διατροφή που βοηθά στην «αντιστροφή» του προδιαβήτη

Τα ευρήματα έχουν πρακτική σημασία. Οι ασθενείς με προδιαβήτη μπορούν να στοχεύουν όχι μόνο στην απώλεια κιλών αλλά και στη μείωση του κοιλιακού λίπους μέσω διατροφής και άσκησης.

Έρευνες δείχνουν ότι τα πολυακόρεστα λιπαρά οξέα, που βρίσκονται σε αφθονία στη μεσογειακή διατροφή (ψάρια, ελαιόλαδο, ξηροί καρποί), βοηθούν στη μείωση του σπλαχνικού λίπους. Επίσης, η αερόβια άσκηση μειώνει το κοιλιακό λίπος ακόμη και χωρίς αλλαγή στο συνολικό βάρος.

Αυτό δεν σημαίνει ότι η απώλεια βάρους παύει να έχει αξία, καθώς σίγουρα παραμένει χρήσιμη για την υγεία και την πρόληψη του διαβήτη. Όμως, η επίτευξη φυσιολογικών επιπέδων γλυκόζης, ανεξάρτητα από το βάρος, φαίνεται ότι πρέπει να γίνει κεντρικός στόχος στη θεραπεία του προδιαβήτη.