Η ηλικία στην οποία εμφανίζεται η εμμηνόπαυση δεν αφορά μόνο το βιολογικό ρολόι, αλλά επηρεάζει άμεσα τη μακροχρόνια υγεία. Ειδικότερα, η πρόωρη εμμηνόπαυση (πριν από τα 45) έχει συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο για παθήσεις όπως οι καρδιοπάθειες και η οστεοπόρωση.
Ως εκ τούτου, ο εντοπισμός παραγόντων που μπορούν να επηρεάσουν πότε θα ξεκινήσει η εμμηνόπαυση είναι σημαντικός για τη συνολική υγεία των γυναικών.
Ένας από αυτούς τους παράγοντες φαίνεται να είναι η διατροφή, και ειδικά η πρόσληψη αντιοξειδωτικών. Ο οργανισμός εκτίθεται συνεχώς σε οξειδωτικό στρες, μια ανισορροπία που μπορεί να προκαλέσει φθορές στα κύτταρα και να επιταχύνει τη γήρανση, συμπεριλαμβανομένης της γήρανσης των ωοθηκών. Όπως φαίνεται μέσα από τη διεθνή βιβλιογραφία, τα αντιοξειδωτικά βοηθούν στην αντιμετώπιση αυτής της διαδικασίας.
Μια πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Scientific Reports εξέτασε αν μια διατροφή πλούσια σε αντιοξειδωτικά σχετίζεται με καθυστερημένη εμμηνόπαυση και μεγαλύτερη αναπαραγωγική διάρκεια ζωής.
Τι έδειξε η νέα μελέτη για τη σύνδεση μεταξύ αντιοξειδωτικών και εμμηνόπαυσης
Για να διερευνήσουν τη σχέση ανάμεσα στην πρόσληψη αντιοξειδωτικών και στην ηλικία έναρξης της εμμηνόπαυσης, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν δεδομένα από την Εθνική Έρευνα Εξέτασης Υγείας και Διατροφής των ΗΠΑ, η οποία συγκεντρώνει πληροφορίες για τη διατροφή και την υγεία χιλιάδων ατόμων.
Η ανάλυση αφορούσε 4.514 γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση. Κατά μέσο όρο, η έμμηνος ρύση τους είχε ξεκινήσει στα 13 έτη και η αναπαραγωγική τους διάρκεια ζωής ήταν περίπου 36,5 χρόνια.
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν έναν δείκτη που ονομάζεται Composite Dietary Antioxidant Index (CDAI), ο οποίος δεν μετρά μόνο ένα αντιοξειδωτικό, αλλά υπολογίζει ένα συνολικό σκορ βασισμένο στην πρόσληψη έξι συστατικών: ψευδάργυρου, σεληνίου, βιταμίνης Α, βιταμίνης C, βιταμίνης Ε και καροτενοειδών.
Με στατιστικές αναλύσεις, εξέτασαν αν υπήρχε σχέση ανάμεσα στα σκορ του CDAI και στην ηλικία εμφάνισης της εμμηνόπαυσης, καθώς και στη συνολική διάρκεια της αναπαραγωγικής περιόδου.
Τα ευρήματα έδειξαν σημαντικές συνδέσεις ανάμεσα στην πρόσληψη αντιοξειδωτικών και την αναπαραγωγική υγεία.
Οι γυναίκες με υψηλότερο σκορ αντιοξειδωτικών είχαν καθυστερημένη εμμηνόπαυση και μεγαλύτερη αναπαραγωγική διάρκεια ζωής. Ακόμη και μετά την προσαρμογή για άλλους παράγοντες, η συσχέτιση παρέμεινε ισχυρή. Όσες είχαν τη μεγαλύτερη πρόσληψη αντιοξειδωτικών μπήκαν στην εμμηνόπαυση σχεδόν ένα χρόνο αργότερα και είχαν αναπαραγωγική διάρκεια ζωής κατά έναν επιπλέον χρόνο σε σχέση με όσες είχαν τη χαμηλότερη πρόσληψη.
Η μελέτη εξέτασε και τον κίνδυνο πρόωρης εμμηνόπαυσης (πριν από τα 45). Εκείνες με την υψηλότερη πρόσληψη αντιοξειδωτικών είχαν 27% μικρότερο κίνδυνο να βιώσουν πρόωρη εμμηνόπαυση σε σχέση με την ομάδα με τη χαμηλότερη κατανάλωση.
Παρατηρήθηκε επίσης ότι τα οφέλη των αντιοξειδωτικών έφταναν μέχρι ένα ορισμένο σημείο (σκορ 1,05 στον δείκτη CDAI). Πέρα από αυτό, η επιπλέον πρόσληψη δεν φαινόταν να προσφέρει επιπλέον όφελος. Αυτό δείχνει ότι η ισορροπημένη πρόσληψη είναι πιο σημαντική από την υπερβολή.
Όταν οι ερευνητές ανέλυσαν τα επιμέρους συστατικά του δείκτη, δύο από αυτά ξεχώρισαν: η βιταμίνη C και τα καροτενοειδή είχαν τη μεγαλύτερη επίδραση στη καθυστέρηση της εμμηνόπαυσης και στη διατήρηση μεγαλύτερου αναπαραγωγικού παραθύρου.
Τι σημαίνουν όλα αυτά στην πράξη
Η μελέτη δείχνει ότι οι διατροφικές επιλογές μπορεί να επηρεάζουν την ηλικία έναρξης της εμμηνόπαυσης. Το ότι μια διατροφή πλούσια σε αντιοξειδωτικά μπορεί να τη καθυστερεί είναι σημαντικό, γιατί η διατροφή είναι κάτι που μπορείτε να ελέγξετε.
Η καθυστερημένη εμμηνόπαυση συνδέεται με μικρότερο κίνδυνο για οστεοπόρωση, καρδιοπάθειες και, σε ορισμένες περιπτώσεις, με βραδύτερη γνωστική έκπτωση. Η μεγαλύτερη αναπαραγωγική διάρκεια σημαίνει περισσότερα χρόνια με προστατευτικά επίπεδα οιστρογόνων, τα οποία συμβάλλουν στην υγεία των οστών, της καρδιάς και στη συνολική ευεξία με την πάροδο των ετών. Επομένως, μια διατροφή που βοηθά στην καθυστέρηση της εμμηνόπαυσης δεν αφορά μόνο τη γονιμότητα, αλλά και τη γενικότερη υγεία.
Από την άλλη, πρέπει να έχετε υπόψη ότι δε χρειάζεται να καταναλώνετε υπερβολικές ποσότητες αντιοξειδωτικών για να δείτε όφελος, ενώ μάλιστα είναι ιδιαίτερα σημαντικό να μην ξεπερνάτε τα συνιστώμενα όρια. Σύμφωνα με τη μελέτη, μια σταθερή και ισορροπημένη πρόσληψη φαίνεται επαρκής. Αν και δεν δίνονται ακριβείς οδηγίες, οι ερευνητές εκτίμησαν ότι το ευεργετικό επίπεδο μπορεί να επιτευχθεί με την καθημερινή κατανάλωση:
- Βιταμίνης C: ≥90 mg/ημέρα (π.χ. ένα πορτοκάλι και ένα φλιτζάνι μπρόκολο)
- Καροτενοειδών: ≥6 mg/ημέρα (π.χ. ένα μέτριο καρότο και ένα φλιτζάνι σπανάκι)
- Ψευδάργυρου: ≥11 mg/ημέρα (π.χ. 85 γρ. στρείδια και μια μερίδα αμύγδαλα)
Οι ποσότητες αυτές συμφωνούν με τις γενικές διατροφικές συστάσεις και δείχνουν ότι η τακτική κατανάλωση φρούτων, λαχανικών και ξηρών καρπών μπορεί να βοηθήσει στην επίτευξη των ευεργετικών επιπέδων αντιοξειδωτικών. Ωστόσο, οι επιστήμονες τόνισαν ότι χρειάζεται περισσότερη έρευνα για να επιβεβαιωθούν τα ευρήματα και να δοθούν πιο συγκεκριμένες διατροφικές οδηγίες.
