Ο πλαστικός χειρουργός Ζαφείρης Φαχούρης παρατηρεί καθημερινά «πόσο διαφέρουν οι ανάγκες του δέρματος από ασθενή σε ασθενή - όχι μόνο λόγω κληρονομικότητας, αλλά και εξωτερικών παραγόντων όπως το κλίμα, η επιδερμική απόχρωση, η ηλικία και ο τύπος δέρματος», όπως σημειώνει στο HS.

«Το δέρμα, ως το μεγαλύτερο και πιο ορατό μας όργανο, αντικατοπτρίζει τη συνολική μας υγεία, τον τρόπο ζωής και το περιβάλλον μας», διευκρινίζει για να προσθέσει ότι «παρότι υπάρχουν αναρίθμητα προϊόντα στην αγορά, λίγοι τα προσαρμόζουν αληθινά στις ατομικές τους ανάγκες. Η αποτελεσματική φροντίδα δεν βασίζεται στην υπερβολή, αλλά στην επιλογή του κατάλληλου για το συγκεκριμένο δέρμα… τη σωστή στιγμή».

Ας δούμε αναλυτικά τι προτείνει ο πλαστικός χειρουργός ως ρουτίνα περιποίησης ανάλογα με την ηλικία του καθενός, τον τύπο του δέρματός του και την εποχή.

Η ελληνική παράδοση στην περιποίηση του δέρματος

Η ιστορία της περιποίησης του δέρματος ξεκινά στην αρχαία Ελλάδα. Για τους αρχαίους Έλληνες, ο προσωπικός καθαρισμός και η φροντίδα του δέρματος ήταν ένδειξη υγείας και ηθικής, όχι υποδοχής ή περιττής σπατάλης.

Το ελαιόλαδο χρησιμοποιούνταν ευρέως, όχι μόνο ως τροφή, αλλά και ως ενυδατικό, καθαριστικό και φυσικό αντηλιακό, κατά περιόδους αναμεμειγμένο με βότανα όπως λεβάντα, λιβάνι και χαμομήλι, για επουλωτικές ιδιότητες.

Ο Ιπποκράτης, πατέρας της Ιατρικής, περιγράφει ιαματικές συνταγές με μέλι, γάλα και φυτικά επιθέματα, ενώ προτείνει συχνά απολέπιση και καθημερινά λουτρά με αρωματικά έλαια για τη διατήρηση της υγείας και της ζωντάνιας του δέρματος.

Οι γυναίκες εκείνης της εποχής χρησιμοποιούσαν μείγμα λευκής μολύβδου και κιμωλίας για λεύκανση, με το πέρασμα του χρόνου να αποκαλύπτει τις βλαβερές επιπτώσεις του.

Αντίθετα, πιο φυσικές συνταγές με σύκα, αλεσμένα αμύγδαλα και θαλασσινό αλάτι χρησίμευαν ως μάσκες λάμψης και απολέπιση.

Τα δημόσια βαλανεία λειτουργούσαν ως κέντρα καθαριότητας και κοινωνικότητας, όπου μετά το μπάνιο εφαρμόζονταν έλαια για αναδόμηση και προστασία του δέρματος - πρακτική που αντικατοπτρίζει τη σύγχρονη κλεισμένη ρουτίνα ενυδάτωσης μετά τον καθαρισμό.

Η αρχαία ελληνική αντίληψη ότι η ομορφιά συνδέεται με την εσωτερική υγεία συνεχίζει να επηρεάζει τη σύγχρονη αισθητική. Η έμφαση σε φυσικά συστατικά, ισορροπία και καθημερινή φροντίδα συγκατοικούν με τη σύγχρονη γνώση, αναδεικνύοντας ότι η περιποίηση είναι και επιστήμη και τέχνη.

Η σημασία της ηλικίας στη ρουτίνα περιποίησης

Στα 20, το δέρμα συνήθως είναι σφριγηλό, ελαστικό, με γρήγορη αναγέννηση. Η φροντίδα πρέπει να εστιάζει στην πρόληψη, προστατεύοντας από την ηλιακή ακτινοβολία, τη ρύπανση και τα πρώτα σημάδια γήρανσης.

Η καθημερινή χρήση αντηλιακού, απαλών καθαριστικών και αντιοξειδωτικών ορών, όπως η βιταμίνη C, διατηρεί την επιδερμίδα νεανική και φωτεινή.

Στα 30s και 40s, το δέρμα χάνει κολλαγόνο και ελαστικότητα. Τα πρώτα σημάδια γήρανσης, όπως λεπτές γραμμές ή θαμπάδα, γίνονται εμφανέστερα. Αυτή είναι η στιγμή να εισαχθούν συστατικά όπως ρετινοειδή, για ανανέωση των κυττάρων, υαλουρονικό οξύ, για ενυδάτωση, και πεπτίδια, για στήριξη του κολλαγόνου.

Ο νυχτερινός ορός αποκτά μεγαλύτερη αξία, ενώ θεραπείες στο ιατρείο (όπως χημικές απολεπίσεις ή λέιζερ) μπορούν να συμπληρώσουν την
καθημερινή φροντίδα.

Στα 50 και άνω, το δέρμα συχνά γίνεται πιο ξηρό, λεπτό και ευαίσθητο. Ο κύριος στόχος είναι η θρέψη και η αναδόμηση. Πλούσιες κρέμες με κεραμίδια και παράγοντες ανάπτυξης (growth factors) βοηθούν στην επανόρθωση της φυσικής ασπίδας του δέρματος.

Θεραπείες όπως microneedling, ενέσιμα και resurfacing lasers μπορούν να ανανεώσουν την υφή και σφριγηλότητα της επιδερμίδας, όταν πραγματοποιούνται από εξειδικευμένο ιατρό.

Επίδραση της απόχρωσης του δέρματος

Η καθαρή αντιγραφή της ρουτίνας δεν ταιριάζει σε όλες τις επιδερμίδες. Οι ανοιχτόχρωμες επιδερμίδες τείνουν να γερνούν νωρίτερα, εμφανίζοντας κοκκινίλες και διάφορες ευαισθησίες. Η συνεχής χρήση αντηλιακού και καταπραϋντικών συστατικών όπως νιασιναμίδη ή χαμομήλι είναι απαραίτητη.

Οι μεσαίου χρώματος επιδερμίδες, με περισσότερη μελανίνη, μαυρίζουν εύκολα, αλλά συχνά εμφανίζουν υπερμελάγχρωση μετά από φλεγμονές. Ιδανικά είναι τα συστατικά που φωτίζουν, όπως βιταμίνη C, κοκκινικός οξύ ή αζελαϊκό οξύ, ενώ οι έντονες απολεπίσεις πρέπει να αποφεύγονται.

Οι επιδερμίδες με βαθιά μελάγχρωση παρουσιάζουν μεγαλύτερη αντοχή στον ήλιο, αλλά εκτείθενται σε υψηλότερο κίνδυνο μετά-φλεγμονωδών μελαγχρώσεων. Επιλέγουμε ήπιες θεραπείες, αποφυγή ακραίων χημικών ή laser, και επιμένουμε στην ενυδάτωση και την προληπτική χρήση αντηλιακού, ακόμη και όταν δεν έχει ήλιο.

Τύποι δέρματος: ξηρό, λιπαρό, μεικτό

Το αν ένα δέρμα είναι ξηρό, λιπαρό ή μεικτό επηρεάζει σημαντικά τη ρουτίνα περιποίησης.

Τα ξηρά δέρματα είναι συχνά σφιχτά, με απολέπιση και τάση ερεθισμού. Προτιμώνται προϊόντα ενυδατικά, πλούσια σε υαλουρονικό οξύ, κεραμίδια και γλυκερίνη, ενώ θα πρέπει να αποφεύγονται σαπούνια που ξηραίνουν.

Τα λιπαρά ή επιρρεπή σε ακμή δέρματα μπορεί να παράγουν λιπαρότητα, ειδικά στην περιοχή Τ. Απαιτούν ρύθμιση του λιπαρού φιλμ, αλλά χωρίς υπερβολική ξήρανση. Τα απαλά τζελ ενυδάτες, το σαλικυλικό οξύ, η νιασιναμίδη και οι μάσκες με πηλό βοηθούν στην ισορροπία χωρίς ερεθισμό.

Τα μεικτά δέρματα χρειάζονται ισορροπημένη προσέγγιση: συνδυασμοί προϊόντων που καλύπτουν διαφορετικές ανάγκες σε πρόσωπο και μέτωπο. Απολέπιση ή ενυδάτωση στοχευμένα σε συγκεκριμένες περιοχές διατηρούν την αρμονία της επιδερμίδας.

Περιποίηση ανά εποχή: Καλοκαίρι και χειμώνας

Η αλλαγή των εποχών απαιτεί αλλαγή στη ρουτίνα. Το καλοκαίρι, αυξημένος ήλιος, ζέστη και υγρασία οδηγούν σε λίπανση, μπλοκάρισμα πόρων και φωτογήρανση. Συνεπώς, επιλέγουμε απορροφητικές ενυδατικές, μη κωμειογόνα αντηλιακά και διπλό καθαρισμό για ιδρώτα και ρύπους. Οι ανανεώσεις αντηλιακού είναι απαραίτητες όταν βρισκόμαστε συνεχώς εξωτερικά.

Ο χειμώνας, με ψυχρό, ξηρό κλίμα και θέρμανση, προκαλεί ξηρότητα, ευαισθησία κι ερυθρότητα. Είναι προτιμότερες πλούσιες κρέμες με κεραμίδια, λιπαρά οξέα και ουσίες κλειδώματος της υγρασίας (όπως βούτυρο καριτέ). Αποφεύγουμε αλκοολούχες λοσιόν και χρησιμοποιούμε υγραντήρα στο σπίτι. Το βράδυ ενισχύουμε την ενυδάτωση και την αναδόμηση με ειδικές θεραπείες νυκτός.

Συμπέρασμα

Δεν υπάρχει μία ρουτίνα που να ταιριάζει σε όλους. Η αποτελεσματική περιποίηση είναι δυναμική, προσαρμόζεται στην ηλικία, τον τύπο, την εποχή και την κατάσταση του δέρματός σας.

Αυτό που λειτουργεί στα είκοσι, μπορεί να μην είναι κατάλληλο στα πενήντα. Κατάλληλη αξιολόγηση από ειδικό, όπως δερματολόγο ή πλαστικό χειρουργό, είναι απαραίτητη όταν θέλετε μακροχρόνια αποτελέσματα και υγιές αποτέλεσμα. Συνδυάζοντας άψογη καθημερινή φροντίδα και επαγγελματικές θεραπείες, μπορείτε να διατηρήσετε το δέρμα σας λαμπερό, υγιές και νεανικό σε κάθε φάση της ζωής σας.