Στις ελληνικές θάλασσες κυκλοφορούν πολυάριθμα διαφορετικά ήδη τσούχτρας, οι περισσότερες εκ των οποίων θεωρούνται σε γενικές γραμμές ακίνδυνες για τον άνθρωπο. Ωστόσο, ορισμένα είδη, όπως οι μωβ μέδουσες μπορούν να προκαλέσουν σοβαρά συμπτώματα και έντονο πόνο με ένα μόνο τσίμπημα.
Οι μωβ μέδουσες είναι ένα από τα πιο επικίνδυνα ήδη μεδουσών της Μεσογείου, καθώς περιέχουν νευροτοξίνες οι οποίες προκαλούν έντονο πόνο και άλλα συμπτώματα που μπορεί να κυμανθούν από ήπια ως πολύ σοβαρά ή ακόμα και απειλητικά για τη ζωή.
Συμπτώματα από τσίμπημα μέδουσας
Τα πιο συχνά συμπτώματα μετά από επαφή με μέδουσα περιλαμβάνουν:
- Πόνο και έντονο τσούξιμο
- Ορατά ίχνη στο δέρμα – ένα «αποτύπωμα» από την επαφή των πλοκαμιών με την επιδερμίδα
- Κνησμό
- Πρήξιμο
- Παλλόμενο πόνο που μπορεί να ακτινοβολεί προς τα πάνω σε ένα χέρι ή πόδι
Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα τσιμπήματα μπορεί να προκαλέσουν σοβαρότερες αντιδράσεις, επηρεάζοντας διάφορα συστήματα του οργανισμού. Αυτές οι αντιδράσεις ενδέχεται να εμφανιστούν άμεσα ή και αρκετές ώρες μετά το τσίμπημα.
Συμπτώματα σοβαρής αντίδρασης περιλαμβάνουν:
- Κοιλιακό πόνο, ναυτία ή εμετό
- Πονοκέφαλο
- Μυϊκούς πόνους ή σπασμούς
- Λιποθυμία, ζάλη ή σύγχυση
- Δυσκολία στην αναπνοή
- Καρδιακά προβλήματα
Η σοβαρότητα της αντίδρασης εξαρτάται από διάφορους παράγοντες:
- Το είδος και το μέγεθος της μέδουσας
- Την ηλικία, το βάρος και τη γενική κατάσταση υγείας του ατόμου — τα παιδιά είναι πιο ευάλωτα
- Τη διάρκεια της έκθεσης στα πλοκάμια
- Την έκταση του δέρματος που επηρεάστηκε
Εάν παρουσιάζετε σοβαρά συμπτώματα, θα πρέπει να αναζητήσετε άμεσα ιατρική βοήθεια. Ακόμη και αν τα αρχικά σημάδια είναι ήπια, καλό είναι να επισκεφθείτε γιατρό εάν τα συμπτώματα επιδεινωθούν ή αν η περιοχή εμφανίσει σημάδια μόλυνσης.
Πού εντοπίστηκαν οι μωβ τσούχτρες τον Ιούλιο
Όπως φαίνεται μέσα από το χάρτη που δημοσίευσε στο Facebook σήμερα, Παρασκευή 1 Αυγούστου 2025 το Ελληνικό Παρατηρητήριο Βιοποικιλότητας, οι μωβ μέδουσες φαίνεται να έχουν πιο έντονη παρουσία στις παραλίες της Εύβοιας και κυρίως στο βόρειο Ευβοϊκό Κόλπο. Όσον αφορά τον Παγασητικό και τις Σποράδες, η κατάσταση είναι εμφανώς βελτιωμένη συγκριτικά με τον περασμένο μήνα.
Στον παρακάτω χάρτη, οι μαύρες κουκκίδες αντιπροσωπεύουν τις επιβεβαιωμένες καταγραφές του Ιουλίου, ενώ η κόκκινη σκίαση απεικονίζει την εξάπλωσή των μεδουσών (οι περιοχές με απαλό κόκκινο έχουν λιγότερα περιστατικά, ενώ όσο πιο έντονη είναι η απόχρωση τόσο πιο έντονη η παρουσία τους):
Τι να κάνετε εάν σας τσιμπήσει μωβ μέδουσα
Σε περίπτωση που σάς τσιμπήσει μωβ μέδουσα, θα πρέπει να ακολουθήσετε τις παρακάτω οδηγίες του ΕΟΔΥ:
- Απομακρύνετε τα τυχόν κολλημένα στο σώμα σας πλοκάμια. Όχι όμως με γυμνά χέρια, διότι αυτό θα οδηγήσει σε κόλλημα των πλοκαμιών στα χέρια και μεταφορά του ερεθισμού εκεί.
- Ξεπλύνετε την περιοχή του τσιμπήματος με άφθονο θαλασσινό νερό. Αν δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος, γεμίστε τη χούφτα σας με άμμο και τρίψτε το σημείο του σώματος που είναι κολλημένα τα πλοκάμια της τσούχτρας. Μη χρησιμοποιείτε γλυκό νερό, διότι μπορεί να ενεργοποιήσει κεντριά που έχουν μείνει στο δέρμα.
- Τοποθετείστε στο σημείο του τσιμπήματος πάγο ή κρύες κομπρέσες. Αυτό περιορίζει τα τοπικά φαινόμενα από το δέρμα.
- Αλείψτε την πάσχουσα περιοχή με κορτιζονούχο κρέμα. Περιορίζει την τοπική φλεγμονώδη αντίδραση και ανακουφίζει γρήγορα από το τσούξιμο και την φαγούρα.
- Πάρτε κάποιο χάπι αντιισταμινικό. Με τα αντιισταμινικά αντιμετωπίζονται συστηματικότερα συμπτώματα όπως ο κνησμός. Η ανάγκη για φάρμακα τέτοιου είδους είναι μεγαλύτερη όσο μεγαλύτερη είναι η έκταση του προσβληθέντος δέρματος.
- Τέλος αν τα συμπτώματα είναι έντονα και ιδιαίτερα αν δεν υποχωρούν μετά την εφαρμογή των τοπικών μέτρων, μπορεί να χρειασθεί κάποια ένεση κορτιζόνης. Σε αυτή την περίπτωση πρέπει οπωσδήποτε να πάτε στο νοσοκομείο ή να επισκεφθείτε κάποιο Κέντρο Υγείας.