Η υψηλή πίεση (υπέρταση) είναι μια συχνή πάθηση, που αποτελεί βασικό λόγο για τον οποίο τα καρδιαγγειακά νοσήματα παραμένουν η πρώτη αιτία θανάτου στον κόσμο, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ).

Εάν έχετε υπέρταση, είναι πιθανό ο γιατρός σας να σάς έχει προτείνει να παρακολουθείτε την πίεσή σας στο σπίτι.

«Οι μετρήσεις αρτηριακής πίεσης στο σπίτι είναι πιο αξιόπιστες σε σχέση με μία μόνο μέτρηση στο ιατρείο, όπου μπορεί να είστε αγχωμένοι ή στρεσαρισμένοι, ακόμη και μόνο από την προσπάθεια να βρείτε θέση στάθμευσης», λέει ο καρδιολόγος Dr. Majid Basit, MD, από το Memorial Hermann Medical Group.

Πώς θα ερμηνεύσετε τα αποτελέσματα του πιεσόμετρου

Μια μέτρηση αρτηριακής πίεσης περιλαμβάνει δύο αριθμούς: τη συστολική και τη διαστολική πίεση.

«Η συστολική πίεση, ο πάνω αριθμός στη μέτρηση, δείχνει την πίεση που ασκείται στα αιμοφόρα αγγεία όταν η καρδιά αντλεί αίμα», επεσήμανε στο Parade ο Dr. Cheng-Han Chen, επεμβατικός καρδιολόγος και ιατρικός διευθυντής του Structural Heart Program στο MemorialCare Saddleback Medical Center.

Σύμφωνα με την Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία, συστολική πίεση κάτω από 120 mm Hg θεωρείται φυσιολογική, ενώ τιμές σταθερά πάνω από 130 mm Hg δείχνουν υπέρταση.

Η διαστολική πίεση, ο κάτω αριθμός, είναι εξίσου σημαντική. «Δείχνει την πίεση στις αρτηρίες όταν η καρδιά βρίσκεται σε φάση ανάπαυσης», ανέφερε ο Dr. Basit.

Φυσιολογική θεωρείται η διαστολική πίεση κάτω από 80 mm Hg. Τιμές που παραμένουν πάνω από 90 mm Hg συνδέονται με υπέρταση.

Τι παραλείπουν όσοι μετρούν την πίεση στο σπίτι

Οι καρδιολόγοι τονίζουν να μη ξεχνάτε να μετράτε την πίεση και στα δύο χέρια.

«Ο έλεγχος της πίεσης και στα δύο χέρια είναι πολύ σημαντικός, γιατί μπορεί να αποκαλύψει αγγειακές παθήσεις, να βελτιώσει τη διάγνωση και να καθοδηγήσει τη σωστή αντιμετώπιση. Η καταγραφή της υψηλότερης τιμής μας βοηθά να στοχεύουμε πιο αποτελεσματικά την υπέρταση», εξήγησε η Dr. Nina Williams, καρδιολόγος στο Saint Francis Heart and Vascular Institute.

Μάλιστα, μια μελέτη του 2022 που δημοσιεύτηκε στο The Journal of Clinical Hypertension έδειξε ότι η μέτρηση της πίεσης και στα δύο χέρια είναι ο πιο αξιόπιστος τρόπος για να εντοπιστεί αν κάποιος έχει υπέρταση.

Τι σημαίνει αν η πίεση είναι διαφορετική στο ένα χέρι

Η μέτρηση και στα δύο χέρια μπορεί να αποκαλύψει καταστάσεις που αλλιώς θα περνούσαν απαρατήρητες.

«Κάποιοι άνθρωποι γεννιούνται με μια πάθηση που λέγεται στένωση της αορτής (coarctation of the aorta)», τόνισε ο Dr. Bradley Serwer, επεμβατικός καρδιολόγος και επικεφαλής ιατρικός διευθυντής στη VitalSolution, εταιρεία της Ingenovis Health. «Πρόκειται για μια στένωση στην αορτή, συνήθως πριν από την αρτηρία που δίνει αίμα στο αριστερό χέρι».

Σε μια τέτοια περίπτωση, η πίεση στο αριστερό χέρι μπορεί να είναι χαμηλότερη. «Όταν ελέγχουμε για αυτή την πάθηση, αναζητούμε διαφορά μεγαλύτερη από 10 έως 15 mm Hg», είπε.

Αντίστοιχα, στο δεξί χέρι μια χαμηλότερη μέτρηση μπορεί να υποδηλώνει περιφερική αγγειακή νόσο. «Η νόσος αυτή προκαλεί συσσώρευση πλάκας στις αρτηρίες, με αποτέλεσμα να μειώνεται η ροή του αίματος στο χέρι και τον βραχίονα», σημείωσε ο Dr. Serwer.

Από την άλλη, μια μικρή διαφορά μπορεί να είναι φυσιολογική για εσάς. «Είναι πολύ συνηθισμένο να υπάρχουν μικρές διακυμάνσεις στην πίεση, ακόμη κι αν οι μετρήσεις γίνονται την ίδια στιγμή», διευκρίνισε.

Η Dr. Williams προσθέτει ότι είναι φυσιολογικό και υγιές να παρατηρούνται διακυμάνσεις μέσα στη μέρα. «Αυτές οι διαφορές βοηθούν τον οργανισμό να ανταποκρίνεται σε διάφορες καταστάσεις».

Συνηθισμένοι λόγοι που προκαλούν διακυμάνσεις είναι:

• Σωματική δραστηριότητα
• Στρες
• Γεύματα και πέψη
• Θερμοκρασία περιβάλλοντος
• Φάρμακα
• Ενυδάτωση ή αφυδάτωση
• Ορμονικές αλλαγές

Τι να κάνετε αν η πίεση είναι πιο ψηλή στο ένα ή και στα δύο χέρια

Στις περισσότερες περιπτώσεις, η λύση είναι να επαναλάβετε τη μέτρηση. «Αν δείτε μεγάλη διαφορά μεταξύ των δύο χεριών, δοκιμάστε ξανά, μήπως πρόκειται για σφάλμα», είπε ο Dr. Basit.

Ο Dr. Serwer συμφωνεί, αλλά υπογραμμίζει ότι πρέπει να ενημερώσετε και τον γιατρό σας: «Αν η διαφορά παραμένει σε επαναλαμβανόμενες μετρήσεις, συμβουλευτείτε τον γιατρό σας, που μπορεί να ζητήσει επιπλέον εξετάσεις».

Ωστόσο, υπάρχουν περιπτώσεις που χρειάζονται άμεση προσοχή. «Αν βλέπετε σταθερά μετρήσεις πάνω από 130/80 mm Hg, πρέπει να το αναφέρετε στον γιατρό σας στην επόμενη επίσκεψη. Τιμές όπως 180/120 mm Hg ή παραπάνω αποτελούν ιατρικό επείγον και χρειάζονται άμεση αντιμετώπιση», εξήγησε ο Dr. Chen.

Η Dr. Williams επισημαίνει επίσης ότι πρέπει να αναζητήσετε άμεσα βοήθεια αν η πίεσή σας πέσει κάτω από 90/60 mm Hg και συνοδεύεται από συμπτώματα όπως ζάλη ή λιποθυμία.

Συμβουλές για σωστές μετρήσεις στο σπίτι

Οι ειδικοί συστήνουν μερικά ακόμη βήματα για πιο αξιόπιστες μετρήσεις στο σπίτι. Ο Dr. Basit προτείνει:

• Μην καπνίζετε, μην πίνετε καφεϊνούχα ροφήματα και μη γυμνάζεστε μισή ώρα πριν.
• Τοποθετήστε τη μανσέτα στο γυμνό χέρι.
• Καθίστε ήρεμοι και μην μιλάτε (αυτό είναι πολύ σημαντικό, καθώς η κίνηση και η ομιλία επηρεάζουν το μηχάνημα).
• Καθίστε με ίσια πλάτη, τα πόδια στο πάτωμα και χωρίς να τα σταυρώνετε.
• Τοποθετήστε τη μανσέτα στο μπράτσο, στο ύψος της καρδιάς.
• Αποφύγετε τις μανσέτες καρπού, γιατί είναι λιγότερο αξιόπιστες.
• Σιγουρευτείτε ότι το μέγεθος της μανσέτας είναι το σωστό.
• Μετρήστε πίεση το πρωί και πριν τον ύπνο.
• Κάντε δύο μετρήσεις και κρατήστε τον μέσο όρο.
• Χρήσιμο είναι επίσης να αφήνετε λίγο χρόνο ανάμεσα στις μετρήσεις. «Μετρήστε δύο φορές και περιμένετε τουλάχιστον ένα λεπτό ανάμεσα στις μετρήσεις», προτείνει ο Dr. Serwer.