Σήμερα, Σάββατο 20 Σεπτεμβρίου 2025, γιορτάζουμε την Παγκόσμια Ημέρα Γυναικολογικής Ογκολογίας (World GO Day), μια ημέρα αφιερωμένη στους γυναικολογικούς καρκίνους και τη σημασία της πρόληψης, της έγκαιρης διάγνωσης και της σωστής ενημέρωσης γύρω από τα συμπτώματα και τις θεραπείες.

Αν και οι γυναικολογικοί καρκίνοι ανήκουν στους πιο συχνούς καρκίνους που επηρεάζουν τις γυναίκες (αποτελούν το 10-15% των καρκίνων στις γυναίκες), η ενημέρωση του κοινού παραμένει περιορισμένη.

Οι γυναικολογικοί καρκίνοι είναι οι εξής:

• Καρκίνος του αιδοίου
• Καρκίνος του κόλπου
• Καρκίνος του τραχήλου της μήτρας
• Καρκίνος του ενδομητρίου
• Καρκίνος των ωοθηκών

Ποιες γυναίκες έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης γυναικολογικών καρκίνων

Σύμφωνα με το Hopkins Medicine, οι παράγοντες κινδύνου όσον αφορά τους γυναικολογικούς καρκίνους είναι οι εξής:

• Οικογενειακό ιστορικό: Υπολογίζεται ότι περίπου μία στις πέντε περιπτώσεις οφείλεται σε μεταλλάξεις σε γονίδια όπως τα BRCA1 και BRCA2, που κληρονομούνται από γενιά σε γενιά. Ο καρκίνος του ενδομητρίου επίσης εμφανίζεται πιο συχνά σε ορισμένες οικογένειες, συνήθως σε σχέση με το σύνδρομο Lynch. Πρόκειται για ένα κληρονομικό σύνδρομο που αυξάνει τον κίνδυνο για καρκίνο του ενδομητρίου, των ωοθηκών αλλά και του παχέος εντέρου.
• Παχυσαρκία: Με την αύξηση της παχυσαρκίας σε πολλές χώρες του πλανήτη, οι γιατροί έχουν δει σημαντική άνοδο κυρίως στον καρκίνο του ενδομητρίου. Σύμφωνα με τους ειδικούς, η παχυσαρκία προκαλεί αυξημένη παραγωγή οιστρογόνων και χρόνια φλεγμονή, που επηρεάζουν το ενδομήτριο και αυξάνουν τον κίνδυνο καρκίνου.
• Ηλικία: Για τους περισσότερους γυναικολογικούς καρκίνους, ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος μετά τα 60.
• Ιός HPV: Σχεδόν όλες οι περιπτώσεις καρκίνου τραχήλου της μήτρας οφείλονται σε HPV, ενώ πολλά στελέχη του μπορούν να προκαλέσουν και καρκίνο στον κόλπο ή το αιδοίο.

Πώς θα μειώσετε τον κίνδυνο των γυναικολογικών καρκίνων

Εμβόλιο κατά του HPV

Οι καρκίνοι του τραχήλου της μήτρας, του κόλπου και του αιδοίου προκαλούνται από τον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV), μια πολύ συχνή σεξουαλικώς μεταδιδόμενη λοίμωξη. Το εμβόλιο HPV προστατεύει από τα στελέχη του ιού που ευθύνονται συχνότερα για αυτούς τους καρκίνους. Σύμφωνα με το CDC:

• Ο εμβολιασμός για τον HPV συνιστάται στα παιδιά ηλικίας 11 έως 12 ετών, αλλά μπορεί να ξεκινήσει από τα 9 έτη.
• Συνιστάται επίσης για όλους έως την ηλικία των 26 ετών, εφόσον δεν έχουν ήδη εμβολιαστεί.
• Ορισμένοι ενήλικες ηλικίας 27 έως 45 ετών που δεν έχουν εμβολιαστεί μπορούν επίσης να κάνουν το εμβόλιο, αν και σε αυτή την ηλικία το όφελος είναι μικρότερο, καθώς οι περισσότεροι έχουν ήδη εκτεθεί στον HPV.
• Ο εμβολιασμός προλαμβάνει νέες λοιμώξεις HPV, αλλά δεν θεραπεύει ήδη υπάρχουσες λοιμώξεις ή νόσους. Γι’ αυτό λειτουργεί καλύτερα όταν γίνεται πριν από οποιαδήποτε έκθεση στον HPV.
• Ο τακτικός έλεγχος για καρκίνο του τραχήλου της μήτρας παραμένει απαραίτητος, ακόμη κι αν έχετε εμβολιαστεί.

Εξετάσεις προληπτικού ελέγχου

Το τεστ Παπανικολάου βοηθά επίσης στην πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, εντοπίζοντας προκαρκινικές αλλοιώσεις στα κύτταρα του τραχήλου που θα μπορούσαν να εξελιχθούν σε καρκίνο αν δεν αντιμετωπιστούν. Επιπλέον, υπάρχει και το HPV test, που ανιχνεύει τον ιό και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τον προληπτικό έλεγχο σε γυναίκες άνω των 30 ετών.

Αναγνωρίστε τα συμπτώματα

Τα συμπτώματα διαφέρουν ανάλογα με τον τύπο καρκίνου, αλλά μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Ασυνήθιστη κολπική αιμορραγία
• Πόνο στην πύελο
• Αιμορραγία κατά τη διάρκεια ή μετά τη σεξουαλική επαφή
• Επίμονο φούσκωμα ή πρήξιμο στην κοιλιά
• Ανεξήγητη απώλεια ή αύξηση βάρους
• Συνεχείς αλλαγές στις κενώσεις, όπως διάρροια ή δυσκοιλιότητα

Αν τα συμπτώματα επιμένουν για περισσότερες από δύο εβδομάδες, θα πρέπει να απευθυνθείτε στον γιατρό σας.