Η γρίπη φέτος στέλνει ανησυχητικά μηνύματα σε ολόκληρη την Ευρώπη. Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC) επισημαίνει ότι τα κρούσματα αυξάνονται τρεις έως τέσσερις εβδομάδες νωρίτερα από ό,τι συνήθως, ενώ κυριαρχεί το νέο υποστέλεχος, το Κ του τύπου Α(H3N2), το οποίο χαρακτηρίζεται από αυξημένη μεταδοτικότητα.
Ταυτόχρονα, στην Ευρωπαϊκή Ένωση καταγράφεται κάμψη των ποσοστών αντιγριπικού εμβολιασμού στους ηλικιωμένους (65 ετών και άνω), με επιπτώσεις και στην Ελλάδα.
Πρόωρη έξαρση
Το ECDC κρούει τον κώδωνα του κινδύνου: η εμφάνιση γρίπης νωρίτερα, το νέο στέλεχος και η αύξηση της κυκλοφορίας του προβληματίζουν, ειδικά σε μία περίοδο όπου τα συστήματα υγείας έχουν ήδη επιβάρυνση.
Οι υγειονομικές αρχές τονίζουν ότι οι ευπαθείς ομάδες (ηλικιωμένοι, πάσχοντες από χρόνια νοσήματα, έγκυες, όσοι ζουν σε κλειστές δομές) πρέπει να σπεύσουν για εμβολιασμό, καθώς ο χρόνος θεωρείται πλέον κρίσιμος.
Το νέο στέλεχος Α(H3N2) υπογραμμίζει την ανάγκη για επαγρύπνηση και άμεση προληπτική δράση.
Η κάμψη των εμβολιασμών
Παρά την αυξημένη ιογενή δραστηριότητα, η εικόνα του εμβολιασμού δεν είναι ενθαρρυντική. Σύμφωνα με έκθεση της Eurostat για το 2023, μόλις το 47,1 % των ενηλίκων άνω των 65 ετών στην Ε.Ε. έκανε αντιγριπικό εμβολιασμό -ελαφρώς κάτω από το 48,4 % το 2022.
Στην Ελλάδα, το ποσοστό είναι υψηλότερο, στο 64,69 %, αλλά έχει μειωθεί από το 66,01 % το προηγούμενο έτος.
Οι διαφορές μεταξύ κρατών-μελών είναι σαφείς: χώρες όπως η Δανία (77,5 %) και η Ιρλανδία (75,7 %) βρίσκονται στο υψηλό άκρο, ενώ άλλες π.χ. Πολωνία (9,6 %), Σλοβακία (11,7 %) και Βουλγαρία (15,2 %) έχουν πολύ χαμηλότερα ποσοστά.
Η τάση αυτή αυξάνει την ανησυχία για ην προστασία των ευπαθών ομάδων.
Συνδυασμός κινδύνων
Η σύγκλιση των δύο φαινομένων δημιουργεί ένα «μείγμα» κινδύνου: η γρίπη έχει περισσότερες πιθανότητες να διαδοθεί ευκολότερα και να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές εκεί που η ανοσία μέρους του πληθυσμού δεν είναι επαρκής.
Το ECDC προειδοποιεί ότι σε περίπτωση χαμηλής κάλυψης εμβολιασμού, το φορτίο στα συστήματα υγείας μπορεί να αυξηθεί σημαντικά.
Στην Ελλάδα, αν και το ποσοστό είναι πιο ικανοποιητικό, η υποχώρησή του πρέπει να κινητοποιήσει τις αρχές και τους πολίτες.
Η «έκρηξη» της γρίπης που εισήλθε νωρίτερα φέτος στην Ευρώπη σε συνδυασμό με την πτώση των ποσοστών εμβολιασμού, δημιουργούν ένα περιβάλλον αυξημένου κινδύνου, ειδικά για τις ευπαθείς ομάδες. Στην Ελλάδα, το ποσοστό εμβολιασμού παραμένει καλό σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, αλλά η μικρή υποχώρησή του πρέπει να αποτελέσει συναγερμό. Σημαντικός παράγοντας στην όλη εξίσωση είναι και το νέο στέλεχος, που έχει αυξημένη μεταδοτικότητα. Η πρόληψη, μέσω του εμβολιασμού και των κατάλληλων μέτρων προστασίας, είναι σήμερα πιο απαραίτητη από ποτέ.
