Το καλοκαίρι, μαζί με τον ήλιο, τη θάλασσα και τα παγωτά, κάνει την εμφάνισή του και ένας ανεπιθύμητος επισκέπτης: τα έντομα. Μικροί και μεγάλοι ταλαιπωρούνται από τα τσιμπήματα, με αποτέλεσμα η χρήση εντομοαπωθητικού να γίνεται απαραίτητη.
Στο εμπόριο θα βρείτε πολλά διαφορετικά προϊόντα, με ποικίλες δραστικές ουσίες – κάποιες πιο αποτελεσματικές από άλλες. Δείτε παρακάτω τις βασικότερες επιλογές.
Εντομοαπωθητικά με DEET
Το DEET (Ν-διαιθυλ-μετα-τολουαμίδιο) είναι μια χημική ουσία που έχει εγκριθεί για χρήση σε ενήλικες, παιδιά και βρέφη άνω των 2 μηνών (δεν συστήνεται η χρήση του σε βρέφη μικρότερα των 2 μηνών). Θεωρείται το πιο αποτελεσματικό και καλά μελετημένο εντομοαπωθητικό, προσφέροντας προστασία από κουνούπια, μύγες, τσιμπούρια, ψύλλους και άλλα έντομα.
Στην αγορά κυκλοφορούν σκευάσματα με συγκεντρώσεις DEET από 10% έως 50%. Η συγκέντρωση δεν επηρεάζει σημαντικά την αποτελεσματικότητα του προϊόντος, αλλά σχετίζεται με τη διάρκεια της προστατευτικής του δράσης.
Γενικά, το DEET θεωρείται ασφαλές για τον άνθρωπο και το περιβάλλον. Ωστόσο, μπορεί να προκαλέσει ανεπιθύμητες ενέργειες, όπως δερματικά εξανθήματα, γαστρεντερικές ενοχλήσεις (διάρροια, έμετο) και σπάνια, νευρολογικά συμπτώματα. Εξαιρετικά σπάνια (σε λιγότερο από 1 στους 100 εκατομμύρια χρήστες) έχει αναφερθεί τοξική εγκεφαλοπάθεια, σε περιπτώσεις καθημερινής χρήσης προϊόντων με υψηλή περιεκτικότητα σε DEET. Ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος στα παιδιά λόγω του χαμηλότερου σωματικού τους βάρους – γι’ αυτό και συστήνεται η χρήση προϊόντων με περιεκτικότητα έως 30%.
Αξίζει να τονιστεί ότι για βρέφη και παιδιά κάτω των 12 ετών, προτείνεται να μην χρησιμοποιούνται προϊόντα με περιεκτικότητα άνω του 30%. Επιπλέον, σύμφωνα με τον οργανισμό «Kids Health», τα εντομοαπωθητικά με DEET δεν θα πρέπει να εφαρμόζονται σε παιδιά περισσότερες από μία φορά την ημέρα.
Εντομοαπωθητικά με Ικαριδίνη
Η ικαριδίνη είναι μια δραστική ουσία που, παρότι έχει μελετηθεί λιγότερο σε σύγκριση με το DEET, φαίνεται να προσφέρει παρόμοια ή και καλύτερα αποτελέσματα στην απώθηση κουνουπιών, μυγών και τσιμπουριών. Επιπλέον, παρέχει μεγαλύτερη διάρκεια προστασίας – έως και 12 ώρες.
Πρόκειται για μια συνθετική ουσία που βασίζεται σε φυσική ένωση, η οποία απαντάται σε φυτά της οικογένειας της πιπεριάς. Ένα από τα πλεονεκτήματά της είναι ότι δεν έχει έντονη οσμή και δεν φθείρει τα πλαστικά, σε αντίθεση με το DEET.
Επιπλέον, η ικαριδίνη θεωρείται πιο ασφαλής, καθώς έχουν καταγραφεί λιγότερες ανεπιθύμητες ενέργειες. Ωστόσο, αυτό μπορεί να σχετίζεται και με το γεγονός ότι η χρήση της είναι λιγότερο διαδεδομένη και δεν έχει μελετηθεί σε τόσο μακροχρόνια βάση όσο το DEET.
Τι ισχύει φυσικά εντομοαπωθητικά και τη σιτρονέλα
Σε γενικές γραμμές, τα φυσικά εντομοαπωθητικά θεωρούνται λιγότερο αποτελεσματικά από τα χημικά. Ένα από δημοφιλή και αποτελεσματικά φυσικά εντομοαπωθητικά είναι η σιτρονέλα η χρήση της οποίας εντούτοις δεν ενδείκνυται για χρήση σε παιδιά κάτω των 12 – 24 μηνών, καθώς βασικό συστατικό της είναι ένα αιθέριο έλαιο. Σύμφωνα με τους παιδίατρους, απαγορεύεται η έκθεση παιδιών κάτω των 3 ετών σε αιθέρια έλαια, αφού υπάρχει ο κίνδυνος εμφάνισης αναπνευστικών προβλημάτων και αλλεργικών ή δερματικών αντιδράσεων.
Όσον αφορά τα παιδιά και τους ενήλικες, η σιτρονέλα ενδείκνυται σε περιπτώσεις όπου η έκθεση στα κουνούπια δεν είναι πολύ έντονη ή μεγάλης διαρκείας.
Ειδικότερα, τα προϊόντα με σιτρονέλα προστατεύουν μόνο για σύντομο διάστημα (20 έως περίπου 60 λεπτά), σε σύγκριση για παράδειγμα εντομοαπωθητικά με DEET προσφέρουν προστασία που μπορεί να φτάσει τις 6 ώρες. Ωστόσο, εάν προστεθεί βανιλίνη στο σκεύασμα, η διάρκεια μπορεί να επεκταθεί έως και 3 ώρες ή και 5 ώρες, όπως αποκαλύπτει μελέτη που δημοσιεύτηκε το 2022 στο επιστημονικό περιοδικό «Pest Management Science».
