Η άνοια είναι μια κατάσταση που εκδηλώνεται με σταδιακή μείωση της μνήμης, της γλώσσας ή των δεξιοτήτων σκέψης, σε βαθμό που δυσκολεύει την καθημερινή ζωή. Έρευνες έχουν δείξει ότι, πέρα από τους γενετικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες, οι επιλογές στον τρόπο ζωής, όπως η σωματική άσκηση, η πνευματική δραστηριότητα και η ισορροπημένη διατροφή, μπορούν να παίξουν καθοριστικό ρόλο.
Αν και καμία τροφή από μόνη της δεν αρκεί για να προστατεύσει τον εγκέφαλο, οι διατροφολόγοι συμφωνούν ότι τα φυλλώδη λαχανικά, και ιδιαίτερα το σπανάκι, αξίζει να έχουν θέση στο καθημερινό σας τραπέζι.
Γιατί οι ειδικοί ξεχωρίζουν το σπανάκι
Βελτιώνει τη ροή του αίματος στον εγκέφαλο
Τα μιτοχόνδρια, οι μικρές «γεννήτριες» ενέργειας που βρίσκονται μέσα στα κύτταρα, είναι απαραίτητα για όλες τις λειτουργίες του οργανισμού, από την κίνηση και την ανάπτυξη μέχρι τη μεταφορά σημάτων στον εγκέφαλο. «Το σπανάκι είναι πλούσιο σε νιτρικά άλατα, τα οποία αυξάνουν τη ροή αίματος και οξυγόνου προς τον εγκέφαλο, βελτιώνοντας την απόδοση των μιτοχονδρίων», εξηγεί στο Very Well Health η διαιτολόγος Chrissy Barth. Μάλιστα, μια μεγάλη μελέτη σε πληθυσμιακό επίπεδο έδειξε ότι για κάθε αύξηση 50 mg σε νιτρικά από τη διατροφή, ο κίνδυνος εμφάνισης άνοιας μειωνόταν κατά 8%, με τα καλύτερα αποτελέσματα να προέρχονται από νιτρικά φυτικής προέλευσης, όπως αυτά που περιέχονται στο σπανάκι.
Στηρίζει μνήμη και συγκέντρωση
Η χρόνια φλεγμονή στον εγκέφαλο και τον νωτιαίο μυελό θεωρείται παράγοντας κινδύνου για την υπερπαραγωγή πλακών αμυλοειδούς-βήτα, οι οποίες προκαλούν νευροεκφυλισμό και απώλεια λειτουργιών, όπως παρατηρείται στη νόσο Αλτσχάιμερ. «Το σπανάκι αποτελεί μία από τις καλύτερες πηγές λουτεΐνης, ενός ισχυρού αντιοξειδωτικού που προστατεύει τους νευρώνες από το οξειδωτικό στρες και συμβάλλει στη διατήρηση της μνήμης και της συγκέντρωσης», τονίζει η Katie Schimmelpfenning, διαιτολόγος. Μελέτες δείχνουν ότι όσοι έχουν υψηλότερα επίπεδα λουτεΐνης παρουσιάζουν λιγότερες αλλοιώσεις στον εγκέφαλο που σχετίζονται με Αλτσχάιμερ και εμφανίζουν λιγότερα συμπτώματα άνοιας.
Φυσική πηγή φυλλικού οξέος
«Μισό φλιτζάνι μαγειρεμένου σπανακιού καλύπτει περίπου το ένα τρίτο των ημερήσιων αναγκών σε φυλλικό οξύ, μια βιταμίνη Β που είναι καθοριστική για την υγεία του εγκεφάλου», αναφέρει ο διαιτολόγος Hennis Tung. Ο ρόλος του φυλλικού οξέος στην ανάπτυξη του εγκεφάλου κατά την εμβρυϊκή περίοδο είναι ήδη γνωστός, ωστόσο πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι είναι εξίσου σημαντικό και σε μεγαλύτερες ηλικίες. Έχει βρεθεί ότι οι ηλικιωμένοι με χαμηλά επίπεδα φυλλικού οξέος παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο άνοιας. Αυτό ενδέχεται να οφείλεται στη συμβολή του φυλλικού οξέος στη μείωση της ομοκυστεΐνης και στην προστασία του DNA των εγκεφαλικών κυττάρων, δύο παράγοντες που συνδέονται με την άνοια. Η ομοκυστεΐνη είναι αμινοξύ που, όταν βρίσκεται σε υψηλές συγκεντρώσεις, μπορεί να βλάψει την υγεία. Ωστόσο, οι επιστήμονες δεν έχουν ακόμη ξεκαθαρίσει αν η χαμηλή πρόσληψη φυλλικού οξέος αποτελεί άμεση αιτία άνοιας ή αν λειτουργεί ως προειδοποιητικό σημάδι.
Ενισχύει τη σύνδεση εντέρου-εγκεφάλου
Η σχέση ανάμεσα στο έντερο και τον εγκέφαλο είναι στενή και αμφίδρομη. Έρευνες δείχνουν ότι μια διατροφή πλούσια σε φυτοχημικά, φυσικές ενώσεις που συναντώνται σε φυτά όπως το σπανάκι, ενισχύει τη δράση των αντιοξειδωτικών στο έντερο. Τα αντιοξειδωτικά μειώνουν τη φλεγμονή, εξουδετερώνοντας τις ελεύθερες ρίζες που προκαλούν βλάβες στα κύτταρα και οδηγούν σε ασθένειες, και αυτή η προστατευτική δράση επεκτείνεται και στον εγκέφαλο. Παράλληλα, τα βακτήρια του εντέρου ζυμώνουν τις φυτικές ίνες του σπανακιού και παράγουν λιπαρά οξέα βραχείας αλυσίδας, όπως το βουτυρικό, το προπιονικό και το οξικό, τα οποία συμβάλλουν περαιτέρω στη μείωση της φλεγμονής και υποστηρίζουν την υγεία του νευρικού συστήματος.
Τρόποι να διατηρήσετε τον εγκέφαλό σας σε φόρμα
Η κατανάλωση σπανακιού είναι μια εξαιρετική αρχή, αλλά δεν είναι αρκετή από μόνη της. Υπάρχουν και άλλες στρατηγικές που μπορούν να ενισχύσουν την υγεία του εγκεφάλου σας.
Δραστηριοποιηθείτε σωματικά: Η διατροφή και η άσκηση λειτουργούν καλύτερα μαζί. «Η τακτική σωματική άσκηση, τουλάχιστον 150 λεπτά την εβδομάδα, βελτιώνει τη ροή του αίματος, μειώνει το στρες και ενισχύει τη νοητική λειτουργία», τονίζει η Ana Reisdorf, MS, RD.
Υιοθετήστε τη δίαιτα MIND: «Η δίαιτα MIND, πλούσια σε φυλλώδη λαχανικά, μούρα, λιπαρά ψάρια και ξηρούς καρπούς, έχει συνδεθεί με καλύτερη λειτουργία του εγκεφάλου», εξηγεί ο Tung. Έρευνες δείχνουν ότι όσοι την ακολουθούν συστηματικά έχουν 17% χαμηλότερο κίνδυνο άνοιας σε σχέση με όσους δεν την εφαρμόζουν.
Διαχειριστείτε το στρες: Το χρόνιο στρες δεν είναι μόνο κουραστικό, αλλά μπορεί να διπλασιάσει τον κίνδυνο Αλτσχάιμερ και να αυξήσει την πιθανότητα ήπιας γνωστικής εξασθένησης. «Η ενσυνειδητότητα, η γιόγκα ή ο χρόνος στη φύση μπορούν να μειώσουν τα επίπεδα κορτιζόλης και να προστατεύσουν τις περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με τη μνήμη», αναφέρει η Barth.
