Η νυκτουρία είναι η κατάσταση κατά την οποία ξυπνάτε περισσότερες από μία φορές κατά τη διάρκεια της νύχτας για να ουρήσετε. Οι αιτίες μπορεί να περιλαμβάνουν την υπερβολική κατανάλωση υγρών, διαταραχές ύπνου ή απόφραξη της ουροδόχου κύστης. Οι θεραπείες για τη νυκτουρία περιλαμβάνουν τον περιορισμό των υγρών και τη χορήγηση φαρμάκων που μειώνουν τα συμπτώματα της υπερδραστήριας κύστης.
Ονομάζεται επίσης νυκτερινή συχνοουρία, δηλαδή η ανάγκη να ουρείτε συχνότερα κατά τη διάρκεια της νύχτας. Η νυκτουρία γίνεται πιο συχνή με την ηλικία (συνήθως μετά τα 60 έτη) και εμφανίζεται και στα δύο φύλα, αν και οφείλεται σε διαφορετικούς λόγους σε άνδρες και γυναίκες.
Είναι φυσιολογικό να ξυπνά κάποιος μία φορά τη νύχτα για να ουρήσει, όμως η πιο συχνή ανάγκη μπορεί να αποτελεί ένδειξη υποκείμενης πάθησης.
Όταν κάποιος ουρεί υπερβολικά συχνά κατά τη διάρκεια της ημέρας, αλλά όχι τη νύχτα, αυτό ονομάζεται συχνουρία. Η νυκτουρία, αντιθέτως, αφορά την ανάγκη ούρησης μετά την κατάκλιση και πριν το πρωινό ξύπνημα. Είτε οφείλεται σε ιατρικό πρόβλημα είτε όχι, μπορεί να σας κάνει να νιώθετε κουρασμένοι, καθώς διαταράσσεται ο φυσιολογικός σας κύκλος ύπνου.
Πόσο συχνή είναι η νυκτουρία;
Η νυκτουρία είναι συχνό φαινόμενο: επηρεάζει πάνω από το 50% των ενηλίκων μετά την ηλικία των 50 ετών. Είναι πιο συχνή στους άνδρες μετά τα 50, ενώ πριν τα 50 είναι πιο συχνή στις γυναίκες. Υπολογίζεται ότι έως και 1 στους 3 ανθρώπους άνω των 30 ετών παρουσιάζει νυκτουρία.
Ποια είναι τα συμπτώματα της νυκτουρίας;
Κανονικά, θα έπρεπε να μπορείτε να κοιμάστε 6 έως 8 ώρες χωρίς να χρειάζεται να σηκωθείτε για να ουρήσετε. Τα άτομα με νυκτουρία, όμως, ξυπνούν δύο ή περισσότερες φορές τη νύχτα για ούρηση. Αυτό διαταράσσει τον ύπνο και προκαλεί κόπωση και μειωμένη ενέργεια μέσα στην ημέρα.
Ποιες είναι οι πιο συχνές αιτίες της νυκτουρίας;
Υπάρχουν ανατομικές διαφορές μεταξύ των φύλων που μπορεί να συμβάλλουν στην εμφάνιση της νυκτουρίας. Για παράδειγμα, οι άνδρες έχουν προστάτη, ενώ οι γυναίκες μπορεί να παρουσιάσουν πρόπτωση πυελικών οργάνων λόγω τοκετού.
Κοινές αιτίες για όλους τους ανθρώπους περιλαμβάνουν:
- Υπερβολική κατανάλωση υγρών πριν τον ύπνο (ιδίως ποτών με καφεΐνη ή αλκοόλ)
- Φάρμακα με διουρητική δράση
- Μειωμένη χωρητικότητα κύστης, όταν η κύστη δεν γεμίζει ή δεν αδειάζει πλήρως λόγω απόφραξης, φλεγμονής ή πόνου
- Συνήθεια ή ρουτίνα
- Παθήσεις που μπορεί να προκαλέσουν νυκτουρία:
- Πολυουρία (υπερπαραγωγή ούρων)
- Διαβήτης
- Υπέρταση
- Καλοήθης υπερπλασία προστάτη ή απόφραξη
- Καρδιακή ανεπάρκεια
- Αποφρακτική υπνική άπνοια ή άλλες διαταραχές ύπνου
- Πρόπτωση πυελικών οργάνων
- Τοκετός, εγκυμοσύνη ή εμμηνόπαυση
- Σύνδρομο ανήσυχων ποδιών
- Οίδημα (κατακράτηση υγρών)
Ποιες είναι οι επιπλοκές της νυκτουρίας;
Πολλές παθήσεις της κύστης ή του προστάτη μπορούν να οδηγήσουν στη νυκτουρία. Αν δεν αντιμετωπιστούν, μπορεί το πρόβλημα να επιμένει ή να επιδεινωθεί.
Η σημαντικότερη επιπλοκή είναι η απώλεια ποιοτικού ύπνου, που είναι ζωτικής σημασίας για τη γενική υγεία και ευεξία.
Πώς μπορείτε να μειώσετε την ούρηση τη νύχτα;
Η θεραπεία ξεκινά από την αντιμετώπιση της υποκείμενης αιτίας. Για παράδειγμα:
- Αν έχετε άπνοια ύπνου, ίσως χρειαστείτε ειδική θεραπεία από ιατρό ύπνου.
- Αν έχετε διόγκωση προστάτη, μπορεί να χρειαστεί φαρμακευτική ή χειρουργική αντιμετώπιση.
Ανεξάρτητα από την αιτία, οι αλλαγές στον τρόπο ζωής μπορούν να βοηθήσουν σημαντικά και είναι χαμηλού κινδύνου.
Πρακτικές αλλαγές που μπορείτε να δοκιμάσετε:
- Περιορίστε την κατανάλωση υγρών το βράδυ (ιδίως καφεΐνης και αλκοόλ)
- Λάβετε τα διουρητικά φάρμακα το πρωί ή τουλάχιστον 6 ώρες πριν τον ύπνο
- Κάντε απογευματινούς ύπνους
- Ανασηκώστε τα πόδια όταν κάθεστε στο σπίτι
- Κάντε ασκήσεις πυελικού εδάφους (φυσικοθεραπεία)
- Φοράτε κάλτσες συμπίεσης, που βοηθούν στην καλύτερη κυκλοφορία υγρών
Φάρμακα που μπορεί να συστήσει ο γιατρός σας:
- Αντιχολινεργικά: μειώνουν τα συμπτώματα της υπερδραστήριας κύστης (π.χ. mirabegron, darifenacin, oxybutynin, tolterodine).
- Διουρητικά: ρυθμίζουν την παραγωγή ούρων (π.χ. bumetanide, furosemide).
- Δεσμοπρεσσίνη (Desmopressin/DDAVP®): μειώνει την παραγωγή ούρων από τους νεφρούς.
Πάντα να συζητάτε με τον γιατρό σας ποια αγωγή είναι πιο κατάλληλη για εσάς και ποιες παρενέργειες μπορεί να έχει.
Είναι η νυκτουρία σοβαρή πάθηση;
Η νυκτουρία από μόνη της δεν είναι απειλητική για τη ζωή, αλλά μπορεί να είναι ένδειξη σοβαρότερης πάθησης. Δεν πρέπει να την αγνοείτε. Αν όμως οι εξετάσεις δεν δείξουν πρόβλημα, δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας, εκτός κι αν η διακοπή του ύπνου επηρεάζει την ποιότητα ζωής σας.
Μπορεί να προληφθεί η νυκτουρία;
Η νυκτουρία δεν προλαμβάνεται πάντα, καθώς συχνά είναι σύμπτωμα άλλης πάθησης. Η σωστή ρύθμιση χρόνιων νοσημάτων (όπως ο διαβήτης) μπορεί να βοηθήσει, αλλά σε περιπτώσεις όπως η εμμηνόπαυση ή η εγκυμοσύνη, είναι δύσκολο να αποφευχθεί.
Η νυκτουρία μπορεί να είναι ενοχλητική και κουραστική, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά. Εάν ξυπνάτε συχνά τη νύχτα για να ουρήσετε, συμβουλευτείτε τον γιατρό σας. Οι αλλαγές στις συνήθειες μπορούν να βελτιώσουν την κατάσταση, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις χρειάζεται φαρμακευτική αγωγή.
