Ο ΠΟΥ σε νέα ανάλυσή του τονίζει ότι, ο αριθμός των αντιβακτηριακών φαρμάκων που βρίσκονται σε κλινική φάση μειώθηκε από 97 το 2023 σε 90 το 2025. Από αυτά, τα 50 είναι παραδοσιακοί αντιβακτηριακοί παράγοντες και τα 40 είναι μη παραδοσιακές προσεγγίσεις όπως βακτηριοφάγοι, αντισώματα και παράγοντες που τροποποιούν το μικροβίωμα. Όλα τα παραπάνω δημιουργούν ερωτηματικά για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της μικροβιακής αντοχής στο μέλλον.
Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, οι νέες κλινικές δοκιμές αντιβιοτικών χαρακτηρίζονται από έλλειψη καινοτομίας. Μεταξύ των 90 αντιβακτηριακών φαρμάκων που βρίσκονται σε φάση ανάπτυξης, μόνο τα 15 χαρακτηρίζονται ως καινοτόμα. Για 10 από αυτά, τα διαθέσιμα δεδομένα δεν επαρκούν για να επιβεβαιώσουν την απουσία διασταυρούμενης αντοχής, πράγμα που σημαίνει ότι η αντοχή σε ένα αντιβακτηριακό θα μπορούσε επίσης να μειώσει την αποτελεσματικότητα έναντι μιας άλλης θεραπείας.
Επιπλέον, μόνο 5 από τα αντιβακτηριακά είναι αποτελεσματικά έναντι τουλάχιστον ενός από τα «κρίσιμα» βακτήρια του ΠΟΥ (όταν λέμε κρίσιμα εννοούμε την κορυφαία κατηγορία κινδύνου στη λίστα BPPL, έναντι «υψηλής» και «μέτριας» προτεραιότητας). Από τα 50 παραδοσιακά αντιβιοτικά, 45 (90%) στοχεύουν παθογόνα προτεραιότητας, συμπεριλαμβανομένων 18 (40%) που επικεντρώνονται στο ανθεκτικό στα φάρμακα Mycobacterium tuberculosis.
Εξακολουθούν να υπάρχουν κενά σε συγκεκριμένους τομείς, συμπεριλαμβανομένων των παιδιατρικών σκευασμάτων, των από του στόματος θεραπειών και των λύσεων για την αντιμετώπιση της κλιμακούμενης αντοχής, όπως οι συνδυαστικές στρατηγικές με μη παραδοσιακούς παράγοντες.
Από τον Ιούλιο του 2017, 17 νέοι αντιβακτηριακοί παράγοντες κατά βακτηριακών παθογόνων προτεραιότητας έχουν λάβει άδεια κυκλοφορίας, αλλά μόνο δύο αντιπροσωπεύουν μια νέα χημική κατηγορία. Η προκλινική διαδικασία παραμένει ενεργή, με 232 προγράμματα σε 148 ομίλους παγκοσμίως, αν και το 90% των εταιρειών που εμπλέκονται είναι μικρές επιχειρήσεις με λιγότερους από 50 υπαλλήλους, γεγονός που υπογραμμίζει την ευθραυστότητα του οικοσυστήματος Έρευνας και Ανάπτυξης.
Η έμφαση παραμένει σε μεγάλο βαθμό στα Gram-αρνητικά βακτήρια, όπου η καινοτομία είναι πιο επείγουσα. Ο ΠΟΥ προτρέπει τους κατασκευαστές να δημοσιεύσουν δεδομένα σχετικά με την αντιβακτηριακή δράση για την ενίσχυση της συνεργασίας, την προσέλκυση επενδύσεων και την επιτάχυνση της καινοτομίας.
Τα παραπάνω βασίζονται στις τελευταίες εκθέσεις, που δημοσίευσε σήμερα ο ΠΟΥ σχετικά με τους αντιβακτηριακούς παράγοντες, οι οποίοι βρίσκονται σε κλινική και προκλινική ανάπτυξη, και τα διαγνωστικά μέσα που είναι ήδη διαθέσιμα ή βρίσκονται σε εξέλιξη για την ανίχνευση και τον εντοπισμό βακτηρίων προτεραιότητας που περιλαμβάνονται στον κατάλογο βακτηριακών παθογόνων προτεραιότητας (BPPL) του ΠΟΥ. Και οι δύο εκθέσεις επιδιώκουν να καθοδηγήσουν την αντιβακτηριακή έρευνα και ανάπτυξη για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση της αυξανόμενης απειλής της αντιμικροβιακής αντοχής (AMR).
Κενά στις διαγνώσεις
Τα νέα δεδομένα του ΠΟΥ εντοπίζουν επίσης σημαντικά διαγνωστικά κενά, όπως:
- την απουσία πολλαπλών πλατφορμών κατάλληλων για χρήση σε ενδιάμεσα εργαστήρια παραπομπής (επίπεδο II) για τον εντοπισμό λοιμώξεων του αίματος, απευθείας χωρίς καλλιέργεια
- ανεπαρκή πρόσβαση σε εξετάσεις βιοδεικτών (όπως η C-αντιδρώσα πρωτεΐνη και η προκαλσιτονίνη) για τη διάκριση των βακτηριακών από τις ιογενείς λοιμώξεις
- περιορισμένα απλά διαγνωστικά εργαλεία στο σημείο περίθαλψης για τις μονάδες πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας περίθαλψης
Ο ΠΟΥ τονίζει την επείγουσα ανάγκη για οικονομικά προσιτές και εύχρηστες διαγνωστικές πλατφόρμες, συμπεριλαμβανομένων συστημάτων εισαγωγής/εξαγωγής δειγμάτων που λειτουργούν με πολλαπλούς τύπους δειγμάτων (αίμα, ούρα, κόπρανα, αναπνευστικά δείγματα).
«Η μικροβιακή αντοχή κλιμακώνεται, αλλά η ροή νέων θεραπειών και διαγνωστικών εξετάσεων δεν επαρκεί για την αντιμετώπιση της εξάπλωσης των ανθεκτικών στα φάρμακα βακτηριακών λοιμώξεων», δήλωσε η Δρ. Yukiko Nakatani, Αναπληρώτρια Γενική Διευθύντρια Συστημάτων Υγείας του ΠΟΥ. «Χωρίς περισσότερες επενδύσεις στην Έρευνα και Ανάπτυξη, σε συνδυασμό με αφοσιωμένες προσπάθειες για να διασφαλιστεί ότι τα νέα και τα υπάρχοντα προϊόντα θα φτάσουν στους ανθρώπους που τα χρειάζονται περισσότερο, οι ανθεκτικές στα φάρμακα λοιμώξεις θα συνεχίσουν να εξαπλώνονται», προειδοποίησε.
