Μία ομάδα ερευνητών από το Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ ανέπτυξε ένα εμβόλιο για την καταπολέμηση του βακτηρίου που προκαλεί τη μαύρη πανώλη, χρησιμοποιώντας την τεχνολογία mRNA, την ίδια δηλαδή τεχνολογία που χρησιμοποιείται στα εμβόλια COVID-19.
Το νέο εμβόλιο έδειξε 100% προστασία από τη μόλυνση σε δοκιμές που έγιναν στο εργαστήριο σε ζώα. Το βακτήριο που προκαλεί την «μαύρη πανώλη» είναι το Yersinia pestis.
Σύμφωνα με τον καθηγητή Dan Peer, Αντιπρόεδρο Έρευνας και Ανάπτυξης του Πανεπιστημίου του Τελ Αβίβ, το βακτήριο «εξαπλώνεται από άτομο σε άτομο και προκαλεί αναπνευστικές ασθένειες, καθιστώντας ιδιαίτερα δύσκολη την ανάπτυξη εμβολίου εναντίον του».
Ο Δρ. Uri Elia, ερευνητής από το Ισραηλινό Ινστιτούτο Βιολογικής Έρευνας, εξήγησε: «Οι ιοί βασίζονται σε ένα κύτταρο ξενιστή για να επιβιώσουν και να αναπαραχθούν. Μολύνουν το κύτταρο με ένα μόριο RNA (mRNA) που περιέχει οδηγίες για την παραγωγή ιικών πρωτεϊνών. Τα βακτήρια, ωστόσο, είναι μια διαφορετική ιστορία: παράγουν τις δικές τους πρωτεΐνες και δεν βασίζονται σε ανθρώπινα κύτταρα. Επιπλέον, λόγω των διαφορετικών εξελικτικών οδών των ανθρώπων και των βακτηρίων, οι πρωτεΐνες τους είναι πολύ διαφορετικές από τις δικές μας.
Τα βακτήρια, ωστόσο, είναι μια διαφορετική ιστορία: παράγουν τις δικές τους πρωτεΐνες και δεν βασίζονται σε ανθρώπινα κύτταρα. Επιπλέον, λόγω των διαφορετικών εξελικτικών οδών των ανθρώπων και των βακτηρίων, οι πρωτεΐνες τους είναι πολύ διαφορετικές από τις δικές μας».
Το πρώτο εμβόλιο βασισμένο σε mRNA κατά της πανώλης
Το 2023, οι ερευνητές ανέπτυξαν μια μοναδική μέθοδο για την παραγωγή της βακτηριακής πρωτεΐνης μέσα στα ανθρώπινα κύτταρα με τρόπο που ωθεί το ανοσοποιητικό σύστημα να την αναγνωρίσει ως πραγματική βακτηριακή πρωτεΐνη και να μάθει να αμύνεται εναντίον της.
Χρησιμοποιώντας αυτήν τη μέθοδο, οι ερευνητές ανέπτυξαν για πρώτη φορά ένα εμβόλιο βασισμένο σε mRNA για την καταπολέμηση του βακτηρίου που προκαλεί τη μαύρη πανώλη, αποδεικνύοντας μέσω ζωικών μοντέλων ότι είναι δυνατός ο αποτελεσματικός εμβολιασμός κατά της νόσου με μία μόνο δόση.
«Το δοκιμάσαμε σε διάφορα στελέχη ζωικών μοντέλων και διαπιστώσαμε ότι, μετά από δύο δόσεις εμβολίου, επιτύχαμε 100% προστασία από την πνευμονική πανώλη: τα ζώα που μολύνθηκαν από την πανώλη δεν αρρώστησαν καθόλου.
Η επιτυχία της παρούσας μελέτης ανοίγει το δρόμο για έναν ολόκληρο κόσμο εμβολίων που βασίζονται σε mRNA κατά άλλων θανατηφόρων βακτηρίων», λέει ο καθηγητής Peer.
«Η πανώλη - μια ασθένεια που σκότωσε περίπου τα δύο τρίτα του πληθυσμού της Ευρώπης κατά τον Μεσαίωνα («Ο Μαύρος Θάνατος») εξακολουθεί να επανεμφανίζεται περιστασιακά σήμερα, όπως για παράδειγμα, στη Μαδαγασκάρη. Έτσι, η πιθανότητα πανδημίας εξακολουθεί να υπάρχει. Επιπλέον, αυτό το βακτήριο μας ανησυχεί ως πιθανός παράγοντας βιοτρομοκρατίας. Εάν ένας από τους εχθρούς μας προσπαθήσει να το χρησιμοποιήσει εναντίον μας, θέλουμε να είμαστε προετοιμασμένοι με ένα εμβόλιο», προειδοποιεί ο Δρ. Elia.
