Για πολλούς, η σύγχρονη ζωή έχει μετατραπεί σε έναν «μαραθώνιο καθηλωμένο σε καρέκλα» αφήνοντας την άσκηση στο περιθώριο. Τα βήματα μειώνονται και η παρατεταμένη ακινησία εμφανίζεται ως μια σιωπηλή απειλή τόσο για την υγεία μας όσο και για τη δημόσια υγεία.
Τέτοιες καθιστικές συνήθειες τροφοδοτούν την αύξηση χρόνιων παθήσεων, όπως καρδιοπάθειες, διαβήτη, παχυσαρκία και καρκίνο. Κάτω από την επιφάνεια, η μεταβολική μηχανική του σώματος δυσλειτουργεί: η ινσουλίνη χάνει την αποτελεσματικότητά της, τα αιμοφόρα αγγεία σκληραίνουν και τα λιπίδια κινούνται «εκτός ελέγχου».
Η αγγειακή λειτουργία είναι ο τρόπος με τον οποίο τα αγγεία εκτείνονται, λυγίζουν και ανταποκρίνονται για να παραδίδουν οξυγόνο, να απομακρύνουν απόβλητα και να κρατούν τον καρδιακό ρυθμό ομαλό. Όταν το εσωτερικό τοίχωμα (ενδοθήλιο) λειτουργεί αρμονικά και οι αρτηρίες παραμένουν εύκαμπτες, η καρδιαγγειακή υγεία είναι σε άριστη κατάσταση. Με άλλα λόγια, η αγγειακή λειτουργία μπορεί να βοηθήσει στην πρόβλεψη του κινδύνου μελλοντικών καρδιαγγειακών προβλημάτων.
Ενώ οι αερόβιες και οι ασκήσεις ενδυνάμωσης είναι η συνηθισμένη πρακτική για συνολική υγεία και ευεξία, η γιόγκα μπαίνει στο προσκήνιο με τον συνδυασμό θέσεων, αναπνοής και ενσυνειδητότητας. Ωστόσο, η επιστημονική κοινότητα δεν έχει καταλήξει ακόμη. Κάποιες μελέτες αναφέρουν ότι η γιόγκα δεν επηρέασε βασικά μέτρα των αρτηριών σε ανενεργούς μεγαλύτερους ενήλικες, ενώ άλλες μελέτες διαπίστωσαν οφέλη για υπερτασικές γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση.
Γιόγκα VS παραδοσιακή άσκηση
Μια πρόσφατη μελέτη από το Πανεπιστήμιο του Σαράζ συγκρίνει τη γιόγκα με την παραδοσιακή άσκηση, μετρώντας τον αντίκτυπο στην αγγειακή λειτουργία μέσω υπερήχων σε καθιστικούς ανθρώπους.
Αξιοσημείωτα, τα αποτελέσματα αμφισβητούν τη δημοφιλή άποψη, δείχνοντας ότι η γιόγκα ενδέχεται να μην είναι τόσο αποτελεσματική όσο οι παραδοσιακές προπονήσεις στην ενίσχυση της αγγειακής υγείας. Αν και και οι δύο στοχεύουν στη βελτίωση της κυκλοφορίας του αίματος, φαίνεται ότι οι έντονες ασκήσεις έχουν το προβάδισμα στο να διατηρούν τις αρτηρίες εύκαμπτες.
Η μελέτη εξετάζει ένα σύνολο δημοσιευμένων δεδομένων, αναλύοντας μεθοδικά τυχαία ελεγχόμενες μελέτες (RCTs), ελεγχόμενες κλινικές μελέτες (CCTs) και συγκριτικές μελέτες, διασφαλίζοντας μια αυστηρή και βασισμένη σε στοιχεία προσέγγιση. Αξιολόγησε την αγγειακή λειτουργία χρησιμοποιώντας υπερήχους υψηλής ακρίβειας, όπως η διαστολή με ροή (FMD) και η ταχύτητα κύματος σφυγμού (PWV).
Η συν-συγγραφέας Δρ Λίνα Ντέιβιντ, ειδικός στην ιατρική διαγνωστική απεικόνιση και λέκτορας στο Πανεπιστήμιο του Σαράζ, αναφέρει ότι όταν τα αιμοφόρα αγγεία χάνουν την ελαστικότητά τους, αυξάνεται ο κίνδυνος καρδιαγγειακών επεισοδίων, όπως καρδιακές προσβολές και εγκεφαλικά.
Οι μεσήλικες και οι μεγαλύτεροι ενήλικες συχνά παρατηρούν βελτιώσεις από τη γιόγκα, αλλά οι νεότεροι ενήλικες μπορεί να μην δουν τόσο έντονα αποτελέσματα.
Κάποιες μελέτες βρήκαν ότι η γιόγκα βοηθά στη βελτίωση της λειτουργίας του ενδοθηλίου, ειδικά σε μεγαλύτερους ενήλικες. Άλλες όμως δεν διαπίστωσαν σημαντικές αλλαγές στην ευκαμψία ή την ανταπόκριση των αρτηριών, ακόμα και μετά από μερικούς μήνες σταθερής πρακτικής. Τα αποτελέσματα φαίνεται να εξαρτώνται από την ηλικία, την αρχική κατάσταση υγείας και την αντίδραση του σώματος στην ήπια κίνηση.
Για βέλτιστα αγγειακά οφέλη απαιτούνται πιο έντονες μορφές άσκησης
Οι έντονες ασκήσεις απέδωσαν πιο σταθερά οφέλη για τη μυϊκή λειτουργία. Το Tai Chi και το Reformer Pilates βελτίωσαν τη λειτουργία του ενδοθηλίου, ενώ το HIIT, ιδιαίτερα σε ψυχρά περιβάλλοντα, βοήθησε στη διατήρηση της ευκαμψίας των αρτηριών.
Η ένταση και η διάρκεια της άσκησης έχουν μεγαλύτερη σημασία: τα αγγεία χρειάζονται περισσότερα από μια γρήγορη διάταση για να «ευημερήσουν πραγματικά». Οι συγγραφείς σημειώνουν ότι για καθιστικούς ανθρώπους, τα δομημένα προγράμματα άσκησης τείνουν να δείχνουν πιο συνεπή βελτίωση στην αγγειακή λειτουργία σε σχέση με τη γιόγκα. Ωστόσο, για ορισμένους η γιόγκα μπορεί ακόμα να είναι πολύ χρήσιμη, ειδικά σε μεσήλικες και μεγαλύτερους ενήλικες, όπου τα οφέλη της είναι πιο αξιόπιστα.
Οι κλινικοί γιατροί θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη την ηλικία του ασθενούς, την αρχική αγγειακή κατάσταση και τον τύπο της άσκησης, είτε πρόκειται για γιόγκα, αερόβια άσκηση ή άλλη προσέγγιση, πριν προτείνουν αλλαγές στον τρόπο ζωής. Η εξατομίκευση φαίνεται να είναι το κλειδί για καλύτερα αποτελέσματα.
Η Δρ Ντέιβιντ επισημαίνει ότι «ακόμα και απλές ρουτίνες μπορούν να κάνουν τις αρτηρίες πιο ανθεκτικές», εξηγώντας ότι «τα αιμοφόρα αγγεία έχουν μνήμη, και κάθε προπόνηση τα βοηθά να ξεχάσουν τη ζημιά από τις ώρες της καθιστικής ζωής».
Επομένως, οι ερευνητές καταλήγουν ότι για βέλτιστα αγγειακά οφέλη, μπορεί να απαιτούνται πιο έντονες μορφές άσκησης.
