Τα πνευμόνια αποτελούν το όργανο που επιτρέπει στο σώμα να αναπνέει και να λειτουργεί σωστά. Ωστόσο, τα νοσήματα του αναπνευστικού συστήματος, όπως το βρογχικό άσθμα, η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ), η πνευμονική ίνωση, ο καρκίνος του πνεύμονα και το σύνδρομο άπνοιας στον ύπνο, επηρεάζουν μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού. Εκτιμάται ότι περίπου το 40% των ατόμων άνω των 30 ετών πάσχει από κάποιο από αυτά τα προβλήματα, καθιστώντας τα βασικό θέμα δημόσιας υγείας.

Παράγοντες κινδύνου και πρόληψη

«Η ρύπανση του αέρα είναι ένας από τους κύριους παράγοντες κινδύνου. Καθημερινά, οι άνθρωποι εισπνέουν 10.000–15.000 λίτρα ατμοσφαιρικού αέρα, ο οποίος συχνά περιέχει σωματίδια, τοξικές ουσίες, αλλεργιογόνα, μικρόβια και ιούς. Ο περιορισμός της έκθεσης στη ρύπανση ξεκινά από την αποφυγή του καπνίσματος, τη σωστή αεροστεγανότητα των εσωτερικών χώρων και την τήρηση του αντικαπνιστικού νόμου. Το παθητικό κάπνισμα, οι καύσεις όπως τα τζάκια αλλά και οι επαγγελματικοί χώροι με υψηλή ρύπανση μπορούν να επιδεινώσουν την κατάσταση των πνευμόνων.

Επιπλέον, τα ατομικά μέτρα υγιεινής και η χρήση προστατευτικών μέτρων, όπως μάσκες, είναι απαραίτητα, ιδιαίτερα σε περιόδους έξαρσης ιώσεων. Οι εμβολιασμοί ενάντια στις λοιμώξεις, όπως η γρίπη και η πνευμονία, αποτελούν ένα ακόμα βασικό μέτρο πρόληψης», επισημαίνει ο κ. Επαμεινώνδας Κοσμάς Διευθυντής Πνευμονολογικής Κλινικής ΠΝΟΗ στο Metropolitan Hospital.

Συμπτώματα που δεν πρέπει να αγνοούμε

Η έγκαιρη αναγνώριση των συμπτωμάτων είναι καθοριστική για την αντιμετώπιση των πνευμονικών νοσημάτων. Ο επίμονος βήχας, η δύσπνοια, οι συριγμοί κατά την εκπνοή και οι συχνές λοιμώξεις είναι σημάδια που υποδεικνύουν την ανάγκη για επίσκεψη σε πνευμονολόγο. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι το έντονο ροχαλητό και η υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας, τα οποία μπορεί να αποτελούν ενδείξεις συνδρόμου άπνοιας στον ύπνο.

Τα συμπτώματα αυτά μπορεί να είναι διαφορετικά ανάλογα με την ηλικία αλλά η σύγκριση της φυσικής κατάστασης με την προηγούμενη χρονιά μπορεί να προσφέρει χρήσιμες ενδείξεις.

Ο ρόλος του προληπτικού ελέγχου

Ο προληπτικός έλεγχος του αναπνευστικού συστήματος είναι απαραίτητος για την έγκαιρη διάγνωση και την αποτελεσματική θεραπεία. Περιλαμβάνει σπιρομέτρηση για την αξιολόγηση της λειτουργίας των πνευμόνων καθώς και ειδικές εξετάσεις όπως η αξονική τομογραφία χαμηλής δόσης ακτινοβολίας για τον καρκίνο του πνεύμονα.

«Ιδιαίτερα οι καπνιστές και τα άτομα με οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του πνεύμονα θα πρέπει να εντάξουν τον προληπτικό έλεγχο στη ζωή τους, προκειμένου να εντοπίσουν τυχόν προβλήματα σε αρχικό στάδιο, όταν η θεραπεία είναι πιο αποτελεσματική» τονίζει ο ειδικός.

Το σημαντικότερο βήμα

Το κάπνισμα είναι η κύρια αιτία νοσημάτων του αναπνευστικού συστήματος, όπως η ΧΑΠ και ο καρκίνος του πνεύμονα. Η διακοπή του καπνίσματος βελτιώνει την ποιότητα ζωής και αυξάνει το προσδόκιμο επιβίωσης. Τα ιατρεία διακοπής καπνίσματος, σε συνδυασμό με την προσωπική προσπάθεια και την υποστήριξη ειδικών, αποτελούν πολύτιμα εργαλεία για όσους επιθυμούν να απαλλαγούν από αυτή τη βλαβερή συνήθεια.

Σύγχρονες υποδομές για την υγεία των πνευμόνων

«Η πρόληψη και η αντιμετώπιση των πνευμονικών νοσημάτων απαιτούν σύγχρονες ιατρικές υποδομές. Τα εργαστήρια αναπνευστικής λειτουργίας, οι υπηρεσίες διακοπής καπνίσματος, τα εργαστήρια ύπνου για τη διάγνωση συνδρόμων άπνοιας καθώς και τα προγράμματα προληπτικού ελέγχου, διασφαλίζουν τη σωστή φροντίδα των ασθενών. Η πρόληψη και η έγκαιρη διάγνωση παραμένουν τα ισχυρότερα όπλα για τη διατήρηση της υγείας των πνευμόνων» καταλήγει ο κ. Κοσμάς.