Υπολογίζεται ότι, 2.334.662 άτομα ζουν με HIV στην Ευρώπη και την Κεντρική Ασία, εκ των οποίων 1.944.695 έχουν διαγνωστεί με τον ιό.
Το 2023, 110.486 άτομα διαγνώστηκαν με HIV στην ευρωπαϊκή περιοχή του ΠΟΥ. Από αυτές τις νέες διαγνώσεις, το 54% έγινε σε μεταγενέστερο στάδιο της λοίμωξης, συμπεριλαμβανομένου ποσοστού 34% με προχωρημένη λοίμωξη HIV.
Τα παραπάνω αναφέρει στην ιστοσελίδα του το ECDC παρουσιάζοντας τα ευρωπαϊκά πρότυπα για την πρόληψη του HIV και την φροντίδα των ασθενών.
Η έγκαιρη αναγνώριση μιας πρόσφατης λοίμωξης από τον ιό HIV βοηθά στην ανίχνευση ατόμων κατά τη διάρκεια μιας περιόδου αυξημένης μεταδοτικότητας και μειώνει τον κίνδυνο εξάπλωσης ή μετέπειτα μετάδοσης.
Η προληπτική προφύλαξη πριν από την έκθεση (PrEP) με αντιρετροϊκά φάρμακα είναι ένα εξαιρετικά αποτελεσματικό εργαλείο για την πρόληψη νέων λοιμώξεων από HIV. Η από του στόματος λήψη PrEP με βάση την τενοφοβίρη δισοπροξίλη/εμτρισιταβίνη (TDx/FTC) μείωσε αποτελεσματικά τη συχνότητα εμφάνισης σε βασικούς πληθυσμούς που διατρέχουν σημαντικό κίνδυνο μετάδοσης του HIV μέσω σεξουαλικής επαφής, αλλά η εφαρμογή της PrEP σε ευρύτερη κλίμακα είναι απαραίτητη για την επιτάχυνση της προόδου προς τον στόχο βιώσιμης ανάπτυξης 3.3 του ΟΗΕ για τον τερματισμό της επιδημίας του AIDS έως το 2030.
Η εφαρμογή της HIV PrEP έχει βελτιωθεί σημαντικά από το 2016, αλλά εξακολουθεί να υπάρχει μεγάλη διακύμανση στην εφαρμογή μεταξύ των χωρών.
Το 2023, τριάντα δύο χώρες ανέφεραν ότι 203.362 άτομα έλαβαν PrEP τουλάχιστον μία φορά τους τελευταίους 12 μήνες. Επίσης, σε αυτήν την περίοδο 30 χώρες στην Ευρώπη και την Κεντρική Ασία είχαν αναπτύξει και εφαρμόσει εθνικές κατευθυντήριες γραμμές για την PrEP, και η χρηματοδοτούμενη από το σύστημα PrEP ήταν διαθέσιμη μέσω του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης 15 χωρών.
Ακόμα και εντός αυτών των χωρών, η PrEP δεν είναι πάντα πλήρως διαθέσιμη, και ορισμένες χώρες έχουν επίσης περιορισμούς ως προς την επιλεξιμότητα. Για ορισμένους βασικούς πληθυσμούς (κρατούμενους, άτομα που κάνουν χρήση ναρκωτικών και παράτυπους μετανάστες), η PrEP συχνά παραμένει απρόσιτη ή διαθέσιμη μόνο μέσω ιδιωτικών κλινικών ή αφού καταβληθεί το απαιτούμενο κόστος. Αυτό δημιουργεί ένα οικονομικό εμπόδιο για τη φροντίδα αυτών των πληθυσμών.
Μέχρι το τέλος του 2023, 13 χώρες στην Ευρώπη και την Κεντρική Ασία δεν είχαν ακόμη εφαρμόσει επίσημα την PrEP μέσω των συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης. Σε 15 χώρες, η PrEP ήταν διαθέσιμη δωρεάν σε δημόσιες εγκαταστάσεις και σε 4 χώρες η PrEP ήταν δωρεάν εάν το άτομο είχε ασφάλιση.
Σε 14 χώρες η PrEP ήταν διαθέσιμη έναντι καταβολής του ανάλογου χρηματικού αντιτίμου. Η PrEP παρέχεται συνήθως σε κλινικά περιβάλλοντα, όπως κλινικές λοιμωδών νοσημάτων και κλινικές σεξουαλικής υγείας, και στις περισσότερες χώρες της ευρωπαϊκής περιοχής του ΠΟΥ απαιτείται συνταγή από γιατρό.
Το 2022, οι γιατροί μπορούσαν να συνταγογραφήσουν PrEP σε 36 χώρες, αλλά τέσσερις από αυτές τις χώρες διευκρίνισαν ότι ο γιατρός που συνταγογράφησε έπρεπε να είναι ειδικός λοιμωδών νοσημάτων. Τα μέλη του νοσηλευτικού επαγγέλματος μπορούσαν να συνταγογραφήσουν PrEP μόνο σε δύο χώρες και οι φαρμακοποιοί δεν μπορούσαν να συνταγογραφήσουν PrEP σε καμία ευρωπαϊκή χώρα. Αυτό μπορεί να δημιουργήσει εμπόδια στην πρόσβαση για βασικές ομάδες.
Ποια είναι τα πρότυπα φροντίδας για τον HIV
Τα πρότυπα φροντίδας (SoC) για τον HIV ορίζουν την αναμενόμενη ή επιθυμητή ποιότητα πρόληψης, θεραπείας και φροντίδας για άτομα που διατρέχουν κίνδυνο μόλυνσης από τον HIV ή ζουν με τον HIV.
Τα πρότυπα βασίζονται σε επιστημονική λογική, καθώς και στις ευθύνες κάθε ενδιαφερόμενου μέρους και διασφαλίζουν ότι τα άτομα λαμβάνουν κατάλληλη, υψηλής ποιότητας πρόληψη και φροντίδα που ευθυγραμμίζεται με τις πιο πρόσφατες ιατρικές γνώσεις και ηθικά πρότυπα.
Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC) σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Κλινική Εταιρεία AIDS (EACS) έχουν αναπτύξει πρότυπα φροντίδας στους τομείς του ελέγχου για τον HIV, της προληπτικής αγωγής πριν από την έκθεση (PrEP), του προγεννητικού ελέγχου, της έναρξης αντιρετροϊκής αγωγής και του HIV και των συννοσηροτήτων.
Κάθε πρότυπο βασίζεται στην ακόλουθη δομή:
1. σύντομη περιγραφή της λογικής του προτύπου.
2. δηλώσεις ποιότητας που περιγράφουν τις βέλτιστες πρακτικές με βάση τις τρέχουσες οδηγίες, τα στοιχεία και τη γνώμη των ειδικών.
3. σχετικοί μετρήσιμοι και ελέγξιμοι δείκτες αποτελεσμάτων που χρησιμοποιούνται για την αξιολόγηση της ποιότητας και της αποτελεσματικότητας των υπηρεσιών.
4. αριθμητικές τιμές για καθορισμένους στόχους.
Τα πρότυπα είναι ανθρωποκεντρικά στην προσέγγισή τους, με ιδιαίτερη έμφαση να είναι δίκαια, χωρίς διακρίσεις, σχετικά, κατάλληλα και προσβάσιμα για άτομα που διατρέχουν κίνδυνο HIV ή ζουν με HIV.
