Η νόσος των Λεγεωνάριων είναι μια σοβαρή μορφή λοίμωξης των πνευμόνων και προκαλείται από ένα βακτήριο που ονομάζεται Legionella. Οι περισσότεροι άνθρωποι προσβάλλονται από τη νόσο όταν λαμβάνουν το βακτήριο από το νερό ή το χώμα.

Οι ηλικιωμένοι, τα άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα και οι καπνιστές διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν τη νόσο.

Το βακτήριο legionella προκαλεί επίσης τον πυρετό Pontiac, μια ηπιότερη νόσο που μοιάζει με γρίπη. Ο πυρετός Pontiac συνήθως υποχωρεί από μόνος του. Αντίθετα, η νόσος των Λεγεωνάριων, αν δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να αποβεί θανατηφόρα.

Η έγκαιρη χορήγηση αντιβιοτικών θεραπεύει συνήθως τη νόσο, αλλά ορισμένα άτομα ενδέχεται να παρουσιάσουν προβλήματα ακόμη και μετά τη θεραπεία.

Συμπτώματα

Η νόσος των Λεγεωνάριων εμφανίζεται συνήθως 2 έως 10 ημέρες μετά την έκθεση στο βακτήριο. Αρχικά, τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Πονοκέφαλο
• Μυϊκούς πόνους
• Πυρετό που μπορεί να φτάσει ή να ξεπεράσει τους 40°C

Τη δεύτερη ή τρίτη ημέρα μπορεί να εμφανιστούν επιπλέον συμπτώματα:

• Βήχας, με ή χωρίς φλέγμα, και ενίοτε αίμα
• Δύσπνοια
• Πόνος στο στήθος
• Ναυτία, εμετός και διάρροια
• Σύγχυση ή διαταραχές της νοητικής λειτουργίας

Αν και κυρίως προσβάλλει τους πνεύμονες, η νόσος μπορεί να προκαλέσει λοιμώξεις και σε άλλες περιοχές του σώματος. Ο πυρετός Pontiac, η ήπια μορφή της νόσου, προκαλεί πυρετό, ρίγη, πονοκέφαλο και μυαλγίες, χωρίς να επηρεάζει τους πνεύμονες. Τα συμπτώματα συνήθως υποχωρούν σε λιγότερο από μία εβδομάδα.

Πότε να δείτε γιατρό

Ζητήστε ιατρική βοήθεια αν πιστεύετε ότι έχετε εκτεθεί στο βακτήριο legionella. Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία μπορεί να επιταχύνει την ανάρρωση και να αποτρέψει σοβαρές επιπλοκές. Τα άτομα υψηλού κινδύνου, όπως οι καπνιστές και οι ηλικιωμένοι, χρειάζονται άμεση φροντίδα.

Το βακτήριο Legionella pneumophila ευθύνεται για τις περισσότερες περιπτώσεις της νόσου. Στη φύση, ζει σε νερό και χώμα, αλλά σπάνια προκαλεί λοιμώξεις εκεί. Αντίθετα, αναπτύσσεται εύκολα σε ανθρώπινες εγκαταστάσεις νερού, όπως σε συστήματα κλιματισμού αλλά και στις πισίνες.

Αν και η μόλυνση μπορεί να συμβεί στο σπίτι, τα περισσότερα κρούσματα εμφανίζονται σε μεγάλα κτίρια, επειδή εκεί τα βακτήρια έχουν περισσότερες ευκαιρίες να πολλαπλασιαστούν και να διασκορπιστούν.

Μην ανησυχείτε ωστόσο... Τα οικιακά και τα κλιματιστικά του αυτοκινήτου συνήθως δεν χρησιμοποιούν νερό για ψύξη και δεν αποτελούν πηγή μόλυνσης.

Πώς μεταδίδεται η λοίμωξη

Οι περισσότεροι άνθρωποι προσβάλλονται εισπνέοντας μικροσκοπικά σταγονίδια νερού που περιέχουν το βακτήριο. Αυτό μπορεί να συμβεί εξαιτίας των εξής:

• Ψεκασμού από ντους, βρύσες ή υδρομασάζ
• Νερό από ψυκτικά συστήματα μεγάλων κτιρίων
• Εστίες μόλυνσης έχουν συνδεθεί με:
• Υδρομασάζ και θερμές πισίνες
• Θερμοσίφωνες και δεξαμενές ζεστού νερού
• Σιντριβάνια
• Πισίνες
• Μπανιέρες τοκετού
• Συστήματα πόσιμου νερού

Η λοίμωξη μπορεί επίσης να μεταδοθεί με άλλους τρόπους:

• Αναρρόφηση (aspiration): Όταν υγρά εισέρχονται κατά λάθος στους πνεύμονες, συνήθως λόγω βήχα ή πνιγμού κατά την κατανάλωση νερού που περιέχει legionella
• Χώμα: Σε σπάνιες περιπτώσεις, άτομα μολύνθηκαν μετά από εργασία σε κήπο ή χρήση εμπλουτισμένου χώματος (π.χ. φυτόχωμα) με το βακτήριο

Παράγοντες Κινδύνου

Δεν νοσούν όλοι όσοι εκτίθενται στο βακτήριο. Οι πιθανότητες αυξάνονται αν:

• Καπνίζετε: το κάπνισμα βλάπτει τους πνεύμονες και αυξάνει τον κίνδυνο λοιμώξεων
• Έχετε εξασθενημένο ανοσοποιητικό: λόγω HIV/AIDS ή λήψης φαρμάκων (π.χ. κορτικοστεροειδή, ανοσοκατασταλτικά μετά από μεταμόσχευση)
• Πάσχετε από χρόνιες παθήσεις: όπως εμφύσημα, διαβήτη, νεφρική νόσο ή καρκίνο
• Είστε άνω των 50 ετών

Η νόσος αποτελεί ιδιαίτερο πρόβλημα σε νοσοκομεία και γηροκομεία, όπου ο κίνδυνος μόλυνσης είναι υψηλός.

Επιπλοκές

Η νόσος των Λεγεωνάριων μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές, όπως:

• Αναπνευστική ανεπάρκεια: όταν οι πνεύμονες δεν προσφέρουν αρκετό οξυγόνο ή δεν απομακρύνουν διοξείδιο του άνθρακα
• Σηπτικό σοκ: απότομη πτώση της αρτηριακής πίεσης που μειώνει την αιμάτωση ζωτικών οργάνων (π.χ. εγκέφαλος, νεφρά), οδηγώντας σε κατάρρευση του οργανισμού
• Οξεία νεφρική ανεπάρκεια: όταν οι νεφροί παύουν ξαφνικά να φιλτράρουν σωστά το αίμα, με αποτέλεσμα τη συσσώρευση τοξινών

Χωρίς έγκαιρη θεραπεία, η νόσος μπορεί να αποβεί θανατηφόρα. Η πρόληψη των επιδημιών γίνεται με σωστή παρακολούθηση και καθαρισμό των συστημάτων νερού.