Τις τελευταίες εβδομάδες, ο όρος «σούπερ γρίπη» έχει κατακλύσει τον δημόσιο διάλογο, προκαλώντας έντονη ανησυχία στους πολίτες. Παρότι ο όρος χρησιμοποιείται κυρίως σε δημοσιογραφικό επίπεδο για να περιγράψει ένα ιδιαίτερα μεταδοτικό κύμα εποχικών ιώσεων, το φαινόμενο είναι υπαρκτό: η αυξημένη κινητικότητα, η χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη και οι απότομες μεταβολές του καιρού έχουν ενισχύσει σημαντικά τις λοιμώξεις του αναπνευστικού.
Είναι χαρακτηριστικό πως το σύστημα υγείας στη Βρετανία (NHS) έχει γονατίσει. Οι αρμόδιοι φορείς σημειώνουν πως έχουμε το «χειρότερο δυνατό σενάριο», καθώς ο αριθμός των ανθρώπων που νοσηλεύονται με γρίπη αυξήθηκε κατά 55% μέσα σε μία εβδομάδα. Το NHS καταγράφει κάθε εβδομάδα τον αριθμό των ασθενών που νοσηλεύονται με γρίπη και άλλες αναπνευστικές λοιμώξεις. Ο αριθμός αυξάνεται απότομα στην Αγγλία, με μέσο όρο 2.660 ασθενείς με γρίπη να καταλαμβάνουν κρεβάτι την περασμένη εβδομάδα, έναντι 1.717 την προηγούμενη. Άτομα άνω των 85 ετών έχουν πέντε φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να νοσηλευτούν σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό.
Παράλληλα τα σχολεία στην Αγγλία είναι σε «mini lockdown», καθώς έχουν αρχίσει να λαμβάνουν προληπτικά μέτρα για να περιορίσουν τη μετάδοση.
Η βασική διαφορά μεταξύ της φετινής περιόδου γρίπης και των προηγούμενων τριών ετών είναι ότι ο ιός άρχισε να εξαπλώνεται περίπου έναν μήνα νωρίτερα. Τα παιδιά είναι συνήθως πιο ευάλωτα στη γρίπη από τους ενήλικες, εν μέρει επειδή το ανοσοποιητικό τους αναπτύσσεται ακόμα και επειδή μεταδίδουν τους ιούς πιο εύκολα μέσα από τη στενή επαφή.
Η προστασία από το εμβόλιο
Το μήνυμα από την επιστημονική κοινότητα είναι ότι οι ευάλωτες ομάδες πρέπει να συνεχίσουν να εμβολιάζονται. Παρότι η γενετική ταυτότητα του ιού έχει αλλάξει, το βασικό εμβόλιο εξακολουθεί να θεωρείται αποτελεσματικό, ειδικά απέναντι στη σοβαρή νόσο.
Παρά την αυξημένη ιογενή δραστηριότητα, η εικόνα του εμβολιασμού δεν είναι ενθαρρυντική. Σύμφωνα με έκθεση της Eurostat για το 2023 (δείχνουν πάντως την τάση για τη φετινή χρονιά), μόλις το 47,1 % των ενηλίκων άνω των 65 ετών στην Ε.Ε. έκανε αντιγριπικό εμβολιασμό -ελαφρώς κάτω από το 48,4 % το 2022. Στην Ελλάδα, το ποσοστό είναι υψηλότερο, στο 64,69 %, αλλά έχει μειωθεί από το 66,01 % το προηγούμενο έτος. Η τάση αυτή αυξάνει την ανησυχία για ην προστασία των ευπαθών ομάδων.
Πόσο έτοιμη είναι η Ελλάδα;
Όπως παραδοσιακά γίνεται τα τελευταία χρόνια, στην Ελλάδα η περίοδος της γρίπης ξεκινά συνήθως λίγο αργότερα, αλλά ό,τι συμβαίνει στον ευρωπαϊκό χώρο έρχεται και στη χώρα μας.
Σημαντικός παράγοντας για το επόμενο διάστημα είναι σίγουρα η κινητικότητα πληθυσμού από τη Βρετανία στην Ελλάδα, η οποία είναι μεγάλη. Επίσης, η κορύφωση του κύματος έρχεται τέλη Δεκεμβρίου με αρχές Ιανουαρίου, καθώς η κινητικότητα της εορταστικής περιόδου λειτουργεί βοηθητικά για την μεταδοτικότητα της γρίπης.
Τέλος, σημαντικό στοιχείο είναι και τα τελευταία δεδομένα του ΕΟΔΥ, που αποτυπώνουν ξεκάθαρη ανοδική τάση και δύο νέα σοβαρά περιστατικά από γρίπη σε ΜΕΘ.
Με βάση την εικόνα από άλλες ευρωπαϊκές χώρες και την ταχεία εξάπλωση του κύματος, υπάρχει αυξανόμενος φόβος ότι τα ελληνικά νοσοκομεία ενδέχεται να δεχθούν σημαντική πίεση τις επόμενες εβδομάδες. Με την εικόνα στο ΕΣΥ να μην είναι και η πιο ενθαρρυντική, οι προβλέψεις συγκλίνουν στο σενάριο για μία δύσκολη περίοδο που έρχεται για τις δομές υγείας.
